Yükleniyor
Turunçgiller ailesinden olan portakal, içeriğinde bulunan yüksek oranda C vitamini, potasyum, folik asit ve sitrat sayesinde hücre hasarını engelleme, kansere neden olan serbest radikaller ile savaşma, bağışıklık sistemini destekleme mikroorganizmalara karşı koruma gibi yararlara sahiptir.
Portakal, yaygın olarak Brezilya, ABD, Meksika ve Çin’de üretilen; özellikle C vitamini ve antioksidanlardan zengin bir narenciye türüdür. Tatlı ve ekşi türleri olmakla birlikte özellikle en yaygın kullanılan türleri meyve suyu üretiminde kullanılan türü olan Valencia, Cara Cara, Navel portakalı ve kan portakalıdır.
İspanya, Türkiye, Hindistan, Mısır ve Yunanistan ise yıllık 1 milyon tonun üzerinde portakal üretirken, Alanya ve Finike portakalı ise yalnızca Türkiye'de yetişen türleridir. Portakal, taze meyve olarak tüketiminin yanı sıra; taze sıkılmış suyu ve kurutulmuş haliyle de günlük beslenmede oldukça yer tutmaktadır.
Portakal içerdiği C vitamini sayesinde hücre hasarını engeller, kansere neden olan serbest radikaller ile savaşır. Bağışıklık sistemini destekler ve mikroorganizmalara karşı korur. Yaşa bağlı maküler dejenerasyonu yavaşlatarak göz sağlığını destekler. Demir emilimini arttırarak anemiyi iyileştirmeye yardımcı olur.
Portakalın içerdiği C vitamini, stres hormonu olan kortrizolü baskılayarak kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olmaktadır.
Portakal, diyabet, kalp ve damar hastalıkları, artrit ve Alzheimer gibi hastalıklarda inflamasyonu azaltmayı sağlayabilmektedir.
DNA sentezi için önemli bir vitamin olan folik asit de portakalda bulunmaktadır. Bu nedenle özellikle gebelerde portakal tüketimi yeterli folik asit alımını destekleyerek doğumsal defektleri önleyebilmektedir.
Portakal tüketimi böbrek taşına da iyi gelebilmektedir. Portakalın içerdiği sitrat, böbreklerde kalsiyum birikimini önleyerek taş oluşumunun önüne geçebilmektedir.
Yapılan çalışmalar, portakal yağının bazı bakteri ve mantar türlerinin üremesini durdurduğunu, stres düzeyini azaltarak anksiyete ve depresyonu azaltabildiğini, öğütülmüş zencefil ile birlikte cilde uygulandığında diz ağrılarını azaltmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Ayrıca, bir araştırma portakal yağının solunumu akciğer fonksiyonlarının ve koşu süresinin belirgin derecede arttığını göstermiştir, ancak bu konuda yeterli bilimsel veri yoktur.
Portakal suyu, demir eksikliği olan kişilerde demir kaynağı besinlerle birlikte tüketildiğinde anemiyi tedavi etmeye yardımcı olur, 1 su bardağı portakal suyu günlük C vitamini ihtiyacını fazlasıyla karşılar. Kalp sağlığını iyileştirir, böbrek taşı riskini azaltır, melanin pigmentinin üretimini azaltarak cilt lekelerinin oluşumunu önleyebilir. Kemik ve diş sağlığını destekleyen kalsiyum içerir. Anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.
Kabuğu ile birlikte kurutulmuş portakal iyi bir diyet lifi kaynağıdır. Bu nedenle bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine ve kabızlığın önlenmesine yardımcı olabilmekte; sindirim sistemi sağlığını desteklemektedir.
Portakal asitli bir meyve olduğundan özellikle gastrit, reflü veya ülser gibi sindirim sistemi rahatsızlığı olan kişilerde mide yanması, şişkinlik veya gaz gibi şikayetlere neden olabillir. Kumarin grubu kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler günlük portakal tüketimini 1 adet ile sınırlı olmalıdır. Diyabet veya insülin direnci olan kişilerin daha iyi bir kan şekeri kontrolü sağlayabilmek adına portakalı ara öğünlerinde; yanına kavrulmamış kuruyemiş veya süt, yoğurt gibi bir protein kaynağı ile tüketmesi ve porsiyon kontrolüne özen göstermesi önemlidir.
Portakal yağı, tatlı portakalın soğuk sıkımı ile elde edilmektedir. Portakal yağı içerisinde portakalın yaprak ve çiçekleri de kullanılabilmektedir. Portakal yağı genellikle sprey formunda, aromaterapide difüzyon yolu ile veya masaj yağı olarak kullanılmaktadır.
Portakal yüksek miktarda C vitamini ve potasyum içermektedir. 1 orta boy portakal yetişkin bir bireyin günlük C vitamini ihtiyacını karşılamak için yeterlidir. Portakal C vitaminin yanı sıra A vitamini, folik asit ve diyet lifi kaynağıdır.
Kişinin günlük enerji ihtiyacına göre 1-2 adet portakal tüketmesi yeterli olacaktır. Özellikle sigara kullanan kişilerde günlük C vitamini ihtiyacı 2 kat arttığından bu bireylerin günlük 2 adet portakal tüketmesi, C vitamini alımının yeterli olmasına yardımcı olabilir.
Yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan beta bloker grubuna giren celiprolol içeren ilaçları kullanan kişiler yüksek miktarda portakal suyu tüketiminden kaçınmalıdır. Çünkü yüksek miktarda portakal suyu tüketimi vücutta celiprolol düzeyini arttırabilmektedir. Yine yüksek kolesterolü olan kişilerin kullandığı pravastatin portakal suyu ile etkileşime girebilmektedir. Ayrıca ürtiker gibi alerjik semptomların tedavisinde kullanılan ve etken maddesi fexofenadin olan ilaçlar da portakal suyu ile etkileşim gösterebilmektedir. Portakal suyunun kandaki düzeyini yükselttiği ilaçlardan birisi de parazit tedavisinde kullanılmaktadır. İlaç kullanımı esnasında portakal suyu tüketim miktarına dikkat etmek yararlı olacaktır.
İlaç kullanımın yanı sıra zayıflama diyeti uygulayan kişilerin porsiyon kontrolünü sağlayabilmek adına portakal suyu yerine taze meyve tüketmesi çok daha faydalıdır. Diyabeti, reaktif hipoglisemisi veya insülin direnci olan bireyler ise portakal suyu yerine meyveyi lifi ile birlikte bütün olarak tüketmelidir.
Günlük meyve tüketiminin ihtiyacın üzerinde olması kilo artışına sebebiyet verebilmektedir. Yetişkin bireylerde meyve tüketiminin günlük 2-4 meyve ile sınırlandırılması gerekmekte; günlük 1 portakal tüketimi C vitamini ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamada yeterli olmaktadır. Ayrıca portakalın suyunu sıkarak içmek yerine taze meyve olarak tüketmek hem daha iyi bir lif alımı sağlayacak hem de porsiyon kontrolünü kolaylaştıracaktır.
Portakalın çekirdeğini tüketmek sindirim yolunda tıkanmaya dolayısıyla apandisite neden olabileceğinden zararlıdır.
Bebeklere ilk 6 ay anne sütü veya uygun formül mama dışında başka bir besin önerilmemektedir. Özellikle turunçgiller besin alerjisi yaratma riski olan bir meyve grubudur. Bu nedenle 1 yaşından önce bebeklere portakal ve portakal suyu verilmemesi önerilmektedir.
Demir eksikliği olan kişilerde yumurta, et gibi demirden zengin kaynaklar ile birlikte C vitamini alabilmek adına portakal suyu tüketimi yararlı olabilmektedir.
Güncelleme Tarihi : 9 Mayıs 2024
Yayınlanma Tarihi: 9 Mayıs 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
