Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Nedir? Pnömotoraks Belirtileri Nelerdir?

Pnömotoraks (Akciğer Çökmesi) Nedir?

Pnömotoraks, akciğerin dışındaki plevral boşluk içine hava dolmasıyla bu havanın akciğere baskı yaparak kısmen çökmesidir. Acil müdahale gerektiren pnömotoraks, akciğer çökmesi olarak da bilinir. Pnömotoraks, göğse darbe gibi bir yaralanmadan, KOAH gibi akciğer hastalıkları durumlarından kaynaklanabilir. Uzun vadede etkisi farklılaşabilen akciğer sönmesi, hava hacmi büyük olduğu durumlarda kalbi etkileyebilir.

Pnömotoraks (Akciğer Çökmesi) Belirtileri Nelerdir?

Pnömotoraks belirtileri ani şekilde gelişerek göğüste şiddetli ağrı ve nefes darlığı olarak görülür. Akciğerdeki hava kaçağının büyük olduğu durumda akciğer ciddi oranda sönerek komplikasyonlara neden olabilir. Nabzın hızlanması, vücudun maviye dönmesi ve öksürük diğer pnömotoraks belirtileri arasında sayılır.

Pnömotoraks belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Göğüste aniden gelişen keskin, bıçaklayıcı bir ağrı
• Hızlı nefes alma ya da nefes darlığı
• Öksürük
• Düşük kan basıncı
• Ciltte, dudaklarda, parmak uçlarında siyanoz olarak bilinen maviye dönüş
• Hızlı bir kalp atış hızı ve nabız
• Akciğerin sönen tarafa doğru yer değiştirmesi
• Tükenmişlik hissi

Pnömotoraks (Akciğer Çökmesi) Neden Olur?

Pnömotoraks, akciğer dokusunun zarar görmesi, dış etkenlere maruz kalarak akciğer zararının yırtılması ya da tıbbi nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Bu durumdan dolayı hava akciğer zarının dışına sızarak akciğerin doğal olarak genişlemesini engeller.

Pnömotoraks oluşma nedenine bağlı olarak sınıflandırılabilir:

Basit pnömotoraks

Plevral boşluk içerisine hava dolmasına rağmen doku ve organ hareketlerinde zararın olmadığı durumda görülür.

Açık pnömotoraks

Hızlı müdahale gerektiren bir durum olarak ortaya çıkarak akciğerdeki hava kaçışının dış etkenler nedeniyle oluşmasıdır. Bu noktada akciğer bütünüyle sönebilir.

Primer pnömotoraks

Belli bir etkenin neden olmadığı kendiliğinden ortaya çıkan pnömotoraks çeşididir. Bu durumun altında kronik rahatsızlıklar ya da sağlık sorunları olabilir.

Sekonder pnömotoraks

KOAH gibi çeşitli akciğer hastalıklarının sonucunda akciğerin hava kaçırarak plevral boşluk içerisine dolması durumudur.

Tansiyon pnömotoraks

Ciddi müdahale gerektiren bir pnömotoraks şekli olan tansiyon pnömotoraks, havanın ciğerlere girebildiği ancak dışarı çıkamadığı durumda gerçekleşir. Tek yönlü etki nedeniyle göğüs içinde basınç oluşur.

Pnömotoraks (Akciğer Çökmesi) Risk Faktörleri Nelerdir?

Pnömotoraks risk faktörleri, akciğer hastalıkları, enfeksiyon, solunum yetmezliği, genetik sebepler, tütün kullanımı, travmalar nedeniyle gerçekleşir. Akciğer çökmesi yaşandığı durum bazı kişilerde sorunsuz iyileşse de bazılarında ciddi komplikasyonlar görülebilir.

Pnömotoraksa neden olan risk faktörleri şöyle sıralanır:

• Akciğere darbe alma ya da kaza sonucunda yaşanan travmalar
• Tütün ürünü kullanmak
• Akciğerin zayıflaması ve akciğer hastalıkları nedeniyle risk oluşması
• Ailede pnömotoraks öyküsünün olması

Pnömotoraks (Akciğer Çökmesi) Nasıl Teşhis Edilir?

Uzmanlar genellikle akciğerleri dinledikten sonra ve görüntülemeyi kullanarak çökmüş bir akciğeri teşhis eder. Bunu da göğüs röntgeni, CT taramaları veya akciğer ultrasonu ile yaparlar. Ayrıca kandaki oksijen ve karbondioksit seviyelerini ölçmek için arteriyel kan gazı testi de uygulanabilir.

Pnömotoraks (Akciğer Çökmesi) Tedavisi Nasıl Olur?

Pnömotoraks tedavisi nedenine, ciddiyetine ve boyutuna bağlı olarak farklılık gösterebilir. Pnömotoraks küçük olduğu durumlarda uzman doktor kişinin kalp ve solunumunu takip eder. Bunun yanında pnömotoraks tedavisi şu durumları içerir:

• Oksijen tedavisi
• Göğsünüzdeki havayı boşaltmak için pnömotoraks tarafındaki kaburgaların arasına geçici bir iğne yerleştirilerek yapılan torasentez
• Hava basıncı azaltmak için göğüs tüpü drenajı
• Akciğerinizin tekrar çökmesini önlemek için plöredez
• Bazı kişilerde delinmiş akciğerin iyileşebilmesi için ameliyata ihtiyacı bulunur.

Pnömotoraks (Akciğer Çökmesi) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Pnömotoraks tehlikeli mi?

Pnömotoraks yani akciğer sönmesi olarak da bilinen bu durum nadiren de olsa ölümcül sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle erken müdahale bu noktada önemlidir. Akciğerden sızan havanın kalp ve ciğere baskı yaratması ani tansiyon düşmelerine neden olabilir.

Pnömotoraks kendi kendine geçer mi?

Belirtileri hafif olarak seyreden pnömotoraks, oksijen tedavisi ve düzenli takip farklı bir tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden iyileşebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.