Peynir, sütten elde edilen kalsiyum kaynağı olarak bilinen bir besindir. İnek, keçi, koyun ve manda sütünden elde edilen peynir, besin değeri açısından oldukça zengindir. Peynirde yer alan A, D, K vitaminleri ve çinko kemik sağlığına katkıda bulunur. Kemiklerin güçlenmesine destek olarak osteoporozun önlenmesini sağlar. Bazı peynirlerin yağ oranı yüksek olduğundan beslenirken dikkat edilmesi önerilir. Ancak beslenme dengeli ve aktif bir yaşam tarzınız varsa, peynirin vücuda faydaları yüksektir.
Peynir Besin Değeri Nedir?
Peynir, protein, yağ ve mineral kaynağı olarak besin açısından yoğun bir süt ürünüdür. Peynir, bazı laktoz intorelansı olan kişilerde sütten daha iyi tolere edilebilir çünkü peynir, içerisindeki laktoz miktarı daha düşüktür. Peynirde birçok besin maddesin yer alır.
100 gramlık bir peynir içerisinde şu besin değerleri yer alır:
- Kalori: 84.
- Yağ: 2,3 gram
- Protein: 11 gram
- Kalsiyum: 103 miligram
- Fosfor: 148 miligram
- Potasyum: 120 miligram
- Selenyum: 14,6 mikrogram
- Sodyum: 321 miligram
Peynirin Faydaları Nelerdir?
Peynir, lezzeti, besin değerler ve doyurucu etkisi sayesinde temel besin kaynağı olarak bilinir. Sütün saatlerce güneşte bırakılıp ekşimeye başlamasıyla bulunan peynir, protein bileşenleri katılaşarak kesilir. Süt asidik hale geldiğinde süt proteini ayrılır ve lor adı verilen topaklar oluşturur. Bu lorlar, peynirin temelini oluşturur. Peynir içerisinde yer alan bileşenler kişiye birçok fayda sağlayarak kemik gelişimi ve kan şekerini düzenleme gibi katkılarda bulunur.
Peynirin faydaları şöyle sıralanır:
- Peynir kilo kaybına yardımcı olur
- Kişiye esansiyel amino asitleri sağlar
- İçerisindeki kalsiyum sayesinde kemik sağlığına iyi gelir
- Kan şekeri düzeylerini kontrol eder
- Bağırsak sistemini dengeler
- Kasların gelişmesinde etkilidir
- Besin değeri yüksektir
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Antioksidan yapısı sayesinde hücresel hasara karşı korur
Peynir kilo kaybına yardımcı olur
Yüksek protein değeri ve düşük yağ oranı sayesinde peynir, kişinin kilo vermesine yardımcı olan bir yapıya sahiptir. Yüksek proteinli bir beslenme sağlayarak kişinin iştahını azaltmaya ve sindirim ve insülin salınımıyla ilişkili hormonları yönetmeye yardımcı olur. Bunların yanında vücutta artan kalsiyum, kalorisi kısıtlı bir diyetle birleştirildiğinde kilo verilmesine destektir.
Kişiye esansiyel amino asitleri sağlar
Kazein proteini bakımından zengin olan peynir, vücudun ihtiyaç duyduğu proteinin tüm yapı taşları olan esansiyel amino asitleri sağlar. Amino asitler vücudun düzenli ve sorunsuz çalışmasına yardımcı olan yapı taşlarıdır ve kişiye enerji vererek bağışıklık sistemine katkıda bulunur.
İçerisindeki kalsiyum sayesinde kemik sağlığına iyi gelir
Peynir, içerisindeki kalsiyum, protein ve fosfor sayesinde kemik gelişimine katkıda bulunur. Kalsiyum, kemik kırılmalarına yol neden olan osteoporozun önlenmesine yardımcı olurken fosfor, kemik gelişimi ve gücü için kritik öneme sahiptir. Protein ise kemiğin mineral yoğunluğunun korunmasını sağlar.
Kan şekeri düzeylerini kontrol eder
Peynirin karbonhidrat oranı düşük olduğundan kan şekerini seviyesi kontrolünde önemli rol oynar. Peynirde yavaş sindirilen kazein proteini de kan şekerinin aniden yükselmesini önlemeye yardımcı olur.
Bağırsak sistemini dengeler
Probiyotikler, bağırsaklar iyi ve kötü bakterilerin dengesini iyileştirebilen canlı mikroorganizmalardır. Peynir içerisindeki probiyotik, bağırsak sağlığını daha iyi hale getirebilecek faydalı bakteriler barındırır.
Kasların gelişmesinde etkilidir
Peynirde yavaş salınan protein sadece sindirime yardımcı olmakla kalmayıp ayrıca kas dokusunun oluşmasında ve egzersiz sonrasında kasların iyileşmesine yardımcı olmak için kullanılır.
Besin değeri yüksektir
Peynir içerisinde B12 başta olmak üzere B vitaminleri, A vitamini, çinko ve fosfor yer alır. Bu besin değerleri vücuda birçok fayda sağlayarak gelişim için önemlidir.
Bağışıklık sistemini güçlendirir
Peynir, vitamin ve mineraller içerdiğinden bağışıklık sisteminin desteklenmesini sağlayarak sağlığa önemli katkılarda bulunur.
Antioksidan yapısı sayesinde hücresel hasara karşı korur
Antioksidanlar içeren peynir, kişinin vücudunda meydana gelen hücresel hasara karşı koruma sağlar.
Peynirin Zararları Nelerdir?
Peyniri aşırı miktarda tüketmek vücuda yüksek oranda sodyum ve doymuş yağ almaya neden olur. Bu da yüksek tansiyon, kardiyovasküler hastalık ve tip 2 diyabet riskini artırmasına sebebiyet verir. Bunun yanında peynirde yer alan östrojen ve diğer steroid hormonları endokrin sistemini bozabilir ve potansiyel olarak bazı kanser türlerinin riskini artırmasına neden olabilir.
Peynirin görülen diğer zararları şöyle sıralanır:
- Kişi, sütte bulunan şekeri parçalayamadığı durumda laktoz intoleransı ortaya çıkar ve şişkinliğe veya ishale neden olabilir.
- Süt alerjisi olan kişilerin peynir dahil tüm süt ürünlerinden uzak durması gerekir. Alerji belirtileri arasında burun akıntısı, hırıltı, ishal ve kusma yer alır. Daha ciddi vakalarda kişide astım, egzama, kanama, zatürre, anafilaksi veya şok görülebilir.
- Süt içerisindeki bir protein olan kazeine karşı duyarlılık vücutta iltihaplanmayı tetikleyebilir ve sinüs tıkanıklığı, sivilce alevlenmeleri, deri döküntüsü ve migren gibi semptomlara sebebiyet verebilir.
- Peynirde yer alan fosfor yüksek miktarlarda yer alabilir. Bu durum böbrek bozukluğu olan kişiler için zararlı olabilir.
- Lif oranı düşük beslenme şeklini benimsemek çok fazla süt ürünü tüketen küçük çocuklarda kabızlığa neden olabilir.
Peynir Hakkında Sık Sorulan Sorular
Peynir hangi organa iyi gelir?
Peynirde yer alan A, D, E ve K vitamini ve mineraller sayesinde vücudun birçok alanına fayda sağlar. Özellikle kalsiyum sayesinde kemik ve diş sağlığı gelişiminde önemli bir besin kaynağıdır.
Peynir hangi hastalığa iyi gelmez?
Peynir, sodyum içerdiğinden vücuttaki su dengesinin korunması gerekir. Bu nedenle yüksek tansiyon, böbrek hastalıkları, kalp hastalığı ve osteoporoza sahip olanları doğru oranda tüketmesi önemlidir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 28 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 24 Mayıs 2024