Perimenopoz, menopoz öncesi geçiş dönemidir. Bu dönemde kadınlar için artık üreme dönemi sona ermiştir. Genellikle ateş basması, adet düzensizliği, uyku sorunları ve vajinal kuruluk gibi çeşitli fiziksel belirtilerle ortaya çıkar. Vücutta yer alan ve kadınlık hormonu olan östrojen düzeyi, perimenopoz sırasında eşit olmayan bir şekilde yükselir ya da düşer.
Perimenopoz Nedir?
Menopoza geçiş süreci olarak da bilinen perimenopoz, kadınlık hormonu olan östrojenin vücutta azalması, çeşitli menopoz belirtilerinin ortaya çıktığı süreçtir. İki ila yedi yıl arasındaki bir dönemi kapsayan perimenopoz, üreme döneminin azaldığını ve yavaşladığının göstergesidir. Perimenopoz döneminde östrojen ve progesteronun hormonlarının düzeylerinde farklılıklar görülür.
Perimenopoz ortalama olarak 30’lu yaşlarda ya da 50'li yaşların ortalarında başlayarak süresi kişiden kişiye göre farklılık gösterir. Bunun yanında perimenopoz dönemlerinde adet döngüleri tahmin edilemeyerek sürelerinde değişiklik görülebilir. Perimenopoz sırasında doğurganlık azalsa da hamile kalma olasılığı bulunur.
Perimenopoz Neden Olur?
Perimenopoz, menopoz öncesinde östrojen hormonunun azalmasıyla başlayarak vücudun yumurta salımını durdurmasıyla nedeniyle oluşur. Vücut hamile kalma yeteneğini azaltmaya başlayarak menopoza geçiş için hazırlanır. Bu durum bir kadının üreme döngüsündeki doğal ve normal bir ilerleme olarak görülür. Bazı faktörler erken perimenopoz ile bağlantılı olarak ortaya çıkabilir. Erken perimenopoza neden olan durumlar şöyle sıralanır:
- Ttütün ürünleri kullanmak
- Ailede erken menopoz öyküsü olması
- Kanser tedavisi öyküsü olması
- Rahmin veya yumurtalıkların alınması
Perimenopoz Belirtileri Nelerdir?
Perimenopoz belirtileri, kişiden kişiye değişmesinin yanında özellikle sıcak basması, adet düzenliği, ruh halinde değişimler, baş ağrısı ve vajinal kuruluk şeklinde görülebilir. Hormonal olarak dalgalanmalarda perimenopoz belirtileri arasında yer alır.
Perimenopoz belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Adet dönemlerin düzensizlik ya da adet döneminin atlanması
- Adet döneminin ağır ya da çok hafif geçmesi
- Aniden vücuda yayılan sıcak basması
- Sık idrara çıkma isteği
- Vajinada kuruluk ve rahatsızlık hissi
- Uykusuzluk gibi uyku problemleri
- Ruh halinde değişimler, depresyon ve sinirli olma hali
Perimenopoz belirtileri birkaç ay ya da daha uzun yıllar sürebilir. Östrojen hormonunun vücutta azalması aynı zamanda kemiklerin incelmesine veya kolesterol düzeylerinin değişmesine yol açar. Bu noktada düzenli kontroller yaptırmak önemlidir.
Perimenopoz Nasıl Teşhis Edilir?
Perimenopoz teşhis ve tanısı için kişi vücutta meydana gelen belirtilerini de göz önünde bulundurarak perimenopoza girdiğini fark edebilir. Semptomların çok ağırlaştığı ve günlük hayat kalitesini etkilediği durumda uzman doktora danışmak önem taşır. Böylelikle doktor kişinin ihtiyacına yönelik olarak semptomların azalması için kişiye önerilerde bulunabilir. Adet akıntısında kan pıhtısı, vajinal kanama, duygusal belirtileri ağır yaşama ve dönem arasında lekelenme görüldüğü durumda ise mutlaka destek almak gerekir.
Bunun yanında FSH (folikül uyarıcı hormon) testi uygulanarak menopozun başladığını doğrulamaya yardımcı olunur. Doğum kontrol hapları veya hormon tedavisi gibi bazı ilaçlar hormon seviyelerini etkileyebilir. Aşırı aktif tiroid ve yüksek prolaktin de bu sonuçları değişmesine neden olabileceğinden her zaman doğru sonuca ulaşılamayabilir.
Perimenopoz Tedavisi Nasıl Olur?
Perimenopoz, vücut doğal bir süreci olduğundan durdurmak mümkün değildir fakat oluşturduğu semptomların vücuda olan etkilerini azaltmak mümkündür. Perimenopoz tedavisi adet dönemi durduğunda ve menopoza girildiğinde gerçekleşir. Bunun yanında uzman doktor semptomların azalması için reçeteli ya da reçetesiz ilaç tedavisi önerebilir. Semptomların azalmasına yönelik olarak uygulanabilecek ilaçlar şöyle sıralanabilir:
- Ruh hali değişimlerine veya depresyona yardımcı olmak için antidepresanlar
- Hormon seviyesini dengelemek için doğum kontrol hapları
- Östrojen seviyelerini stabilize etmek için östrojen tedavisi
- Vajinal kuruluk için kremler
Uzman doktor perimenopoz tedavisinin risklerini ve faydalarını göz önünde bulundurarak ve kişinin ihtiyaçlarına göre en iyi seçeneği önerir. Sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak ve ateş basmasını tetikleyen besinlerde kaçınmak gibi bazı yaşam tarzı değişiklikleri de perimenopoz belirtilerinin azalmasına yardımcı olabilir.
Perimenopoz Hakkında Sık Sorulan Sorular
Perimenopoz kaç yaşında başlar?
Perimenopoz, menopoz başlamadan 8 ila 10 yıl içerisinde başlayabilir. Genel olarak 40 yaşında başlayan perimenopoz belirtileri daha erken de görülebilir. Bu durum kişinin günlük yaşamdaki beslenmesi, genetik durumlar ve çeşitli nedenlere bağlı olarak farklılık gösterir.
Perimenopoz ne kadar sürer?
Perimenopoz ortalama olarak dört yıl sürebilir. Bazı kişilerde bu durum yalnızca birkaç ay da görülebilir, bazıları ise bu geçiş aşamasında dört yıldan fazla sürer. 12 aydan fazla süre adet görülmediği durumda ise kişi menopoza girmiş olarak görülür.
Perimenopozun ilk belirtisi nedir?
Perimenopozun ilk belirtisi adet düzensizliğidir. Bunun yanında birçok insanda, menopoz geçişinde oldukça erken dönemde sıcak basması ve vajinal kuruluk gibi menopozun en yaygın belirtilerini de yaşayabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 21 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 6 Haziran 2024