Otopsi Nedir? Otopsi Nasıl Yapılır?

Otopsi Nedir?

Otopsi (post-mortem), diseksiyon (organları ayırma) yoluyla yapılan, bir kişinin ölümünden sonra vücudunun ve iç organlarının tıbbi muayenesidir. Bu tıbbi muayenede öncelikli olarak kişinin ölüm nedeninin saptanması amaçlanır. Ayrıca başka hastalıkların olup olmadığının da analizi yapılabilir.

Yunanca ‘kendi kendine görmek’ anlamına gelen autopsia kelimesinden gelen otopsi, tüm bedenin ölümden sonra tıbbi olarak incelenmesi olarak da tanımlanabilir.

Aynı zamanda post-mortem olarak da adlandırılan otopsi işlemine çoğunlukla adli vakalarda ihtiyaç duyulur. Bireyin şüpheli ölümü sonrasında kesin ölüm nedeninin belirlenmesi için uygun görülürse otopsi işlemi yapılır. Otopsi işleminde diseksiyon yoluyla vücudun organları ve dokuları cerrahi olarak çıkarılarak ayrılır. Bunun akabinde beden üzerinde gerekli incelemeler yapılır ve ölüm nedeni belirlenmeye çalışılır.

Otopsi Neden Yapılır?

Otopsi, kişinin kesin ölüm nedenini ve varsa başka hastalıklarının tespiti için yapılır. Bu işlem adli ve klinik otopsi olarak ikiye ayrılır ve adli tıp uzmanının yanı sıra uzman bir patolog tarafından yapılır. Genellikle şüpheli ölümlerde yapılan otopsi işleminde amaç kesin ölüm nedenini belirlemektir.

Otopsi Türleri Nelerdir?

Otopsi işlemi, yapılış amacına göre adli ve klinik otopsi olarak ikiye ayrılır. Adli otopside kişinin şüpheli vefatı söz konusudur. Amaç kesin ölüm nedeninin belirlenmesidir. Klinik otopside ise ölüme neden olan tıbbi gerekçe belirlenmeye çalışılır.

Adli otopsi

Adli tıp uzmanları veya patologlar tarafından gerçekleştirilen adli otopsi, yürütülen yasal soruşturma çerçevesinde yapılır. Doğal olmayan, şüpheli ve ani veya beklenmedik ölümlerde adli otopsiye başvurulur. Adli otopsinin sonucunda da kişiyi ölüme götüren kesin neden belirlenir.

Klinik otopsi

Klinik otopside ise kişinin vefatına yol açan doğal neden belirlenir. Bu neden genellikle tıbbi hastalıklarla ilişkilendirilir. Örnek olarak kanser, kalp krizi, bulaşıcı hastalık veya kronik bir hastalık verilebilir. Ölen kişinin yakınları, vefat nedeninin belirlenmesine dair klinik otopsi talep edebilir. Klinik otopsi raporu sonucunda da kişinin doğal ölüm nedeni ortaya çıkar.

Otopsi Ne Zaman Yapılmalıdır?

Otopsi kişinin ölümünden sonraki bir zaman diliminde yapılabilse de genellikle vefattan kısa bir süre yapılması önerilir. 24 saat geçtikten sonra organ ve vücut dokuları bozulmaya başlar ve bu durum otopsi yapılmasını ve sağlıklı sonuçlar elde edilmesini engelleyebilir. Bu yüzden otopsinin ne zaman yapıldığı oldukça önemlidir.

Otopsiyi Kim Yapar?

Otopsi işlemi, uzman bir adli tıp görevlisi ve alanında profesyonel bir patolog tarafından yapılır. Otopsi yapan patologlar aynı zamanda tıp doktorlarıdır ve insan vücudu hakkında geniş bilgiye ve bu konuda özel bir eğitime sahiptirler.

Otopsi Nasıl Yapılır?

Otopsinin nasıl yapılacağı, otopsinin türüne göre değişkenlik gösterebilir. Özellikle adli otopsiler çok kapsamlı işlemlerdir çünkü ortada şüpheli bir ölüm söz konusudur. Bu otopside vücudun organ ve dokuları detaylı olarak çıkarılıp incelenir. Klinik otopside ise yalnızca vücudun belirli bölümlerine otopsi yapılır ve doğal ölüm nedeni belirlenir.

Otopsinin yapım aşaması şu şekildedir:

• Otopsi için öncelikle vücudun tamamının, organların ve dokuların görsel muayenesi yapılır.
• Daha sonra organ, sıvı ve dokuların mikroskobik, kimyasal ve mikrobiyolojik incelemeleri yapılarak vücut otopsiye hazır hale getirilir.
• İnceleme için çıkarılan tüm organlar tartılır ve bir kesit mikroskop altında incelenmek üzere saklanır.
• Tüm laboratuvar testleri tamamlandıktan sonra otopsi için sonuç raporu düzenlenir.
• Tüm bu otopsi işlemleri 2 ila 4 saat arasında sürecek şekilde değişebilir.
• Vücut sıvıları ve doku örnekleri üzerindeki laboratuvar testlerinin sonuçlarının belirlenmesi ise birkaç hafta sürebilir.

Otopsi İşlemi Ne Kadar Sürer?

Uzman bir patolog veya adli tıp uzmanının gerçekleştirdiği otopsi işlemi genel olarak 2 ila 4 saat sürer. Otopsinin ön sonuçları 2-3 gün içinde gelebilir ancak bunlar sadece ön sonuçlardır. Otopsi işleminin kesin sonuçlarının çıkması ise haftalar sürebilir.

Otopsi işlemi genellikle 2 ila 4 saat sürse de bu süreyi uzatabilecek bazı faktörler söz konusu olabilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Adli otopsi yapılıyorsa,
• Ölümle ilgili kanıtlar karmaşık ve belirsizse,
• Otopsi yapan patolog ekstra kan veya DNA testleri gibi diğer test sonuçlarına ihtiyaç duyarsa,
• Patolog veya adli tıp uzmanının bir günde yaptığı otopsi sayısı fazlaysa

Otopsi işleminin süresi uzayabilir.

Otopsi Sonucu ve Raporunda Neler Yer Alır?

Otopsi raporunda, beden üzerinde yapılan tüm gözlemler, muayeneler ve testlerin ayrıntıları yer alır. Bu bilgiler ışığında otopsi sonucunda kesin ölüm nedeni yer alır.

Bilimsel ve tıbbi kanıtlara dayanarak otopsi işlemini gerçekleştiren uzman tarafından ölüm şekline dair şu kategorizasyon yapılır:

• Kaza
• Cinayet
• İntihar
• Doğal nedenler

Otopsi sonuçları ve raporlama

Sonuç olarak otopsi raporları, yapılan tüm detaylı incelemeleri içerir ve kişinin kesin ölüm nedenini belirler. Ölüm şekli ise genellikle yukarıda gibi kategorilere ayrılır ve şu şekilde açıklanabilir:

Doğal Nedenler: Otopsi işlemi sonucunda hastalık veya yaşlanma sonucu meydana gelen ölümler tespit edilir.

Kaza: İstem dışı yaralanma veya zehirlenme gibi kazaya bağlı ölümler otopsi raporunda ortaya çıkar.

Cinayet: Başka bir kişi tarafından kasıtlı olarak gerçekleştirilen ölümler cinayet olarak tanımlanır ve bu durum otopsi ile belirlenir.

İntihar: Kişinin kendi yaşamına son verdiği de otopside belli olur.

Sonuç olarak otopsi, kişinin kesin ölüm nedenini ve altta yatan hastalıkları belirleme konusunda önemli bir araç olarak kabul edilir. Otopsi temelde tıbbi araştırmalara katkı sağlar, ailelerin genetik risklerini anlamalarına yardımcı olmakla birlikte özellikle adli soruşturmalarda gerçeğin ve kesin ölüm nedeninin ortaya çıkmasına yardım eder.

Otopsi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Otopsi ne demek?

Post-mortem şeklinde de ifade edilen otopsi, ölümden sonra cerrahi teknikler kullanılarak vücudun iç ve dış muayenesidir.

Otopside ölüm nedeni nasıl anlaşılır?

Otopside kişinin neden öldüğünün anlaşılması için adli veya klinik otopsiye başvurulur. Eğer şüpheli bir ölüm varsa adli otopsiye işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem sırasında kişinin organları cerrahi yöntemlerle çıkarılır ve detaylı bir inceleme yapılır. Klinik otopside ise belirli bölümlere odaklanılır ve doğal ölüm nedeni belirlenir.

Otopsi işleminin faydaları nelerdir?

Otopsi işleminin en temel faydası kişinin ölüm nedenini belirlemesidir. Ayrıca otopsi tıbbi araştırmalara katkı sağlar, genetik riskleri ortaya koyar, adli soruşturmalarda yasal kanıt sağlar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.