Omicron varyantı nedir? Omicron varyantının belirtileri nelerdir?

Covid-19 varyantı nedir?

Geniş bir virüs ailesi olan koronavirüsler, önceki yıllarda SARS ve MERS ismi ile anılan, dünyanın tamamını etkilemese de belirli bölgelerde bir salgına neden olmuştu. 2019 yılının son çeyreğinde ise Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüs olarak adlandırılan SARS-CoV-2  yani Covid-19 pandemisi ise son iki yıldır tüm dünyaya yayıldı. Covid-19 pandemisine hazırlıksız yakalanan tüm dünya ülkelerinde milyonlarca kişi hastalandı, şu ana kadar hastalığın yaygın kullanımda olan etkin bir tedavisi olmadığı için 5 milyondan fazla kişi de bu salgından hayatını kaybetti. Yapılan araştırmalar ile her geçen gün biraz daha tanınmaya başlanan hastalığın tedavisinde etkili olduğu görülen ilaçlar bulunmuş ve giderek yaygın kullanıma girmesi beklenmektedir. Bilim insanlarının hastalığın bulaşma hızını ve yaşamı tehdit etme riskini en aza indiren aşılar keşfedip kullanıma sokması sayesinde pandemiyi önleme çalışmalarında önemli kazanımlar sağlanmıştır. Bir yandan tüm insanlar aşılanarak salgın ortadan kaldırılmaya çalışılmakta, diğer yandan da Covid-19 virüsünün sürekli yeni varyantlarla devamlılığını sağlamaya çalışmasına karşı mücadele verilmektedir.

Covid-19 virüsünün çoğalması sırasında oluşan genetik değişimlerin sonucunda yeni varyantlar ortaya çıkmaktadır.  Covid-19 virüsü insan hücresine girdikten sonra burada kendine ait genetik materyali, yani viral RNA’yı, hücredeki proteinleri kullanarak çoğaltır. Genetik materyalin çoğaltılması sırasında RNA’da mutasyon olarak adlandırılan bazı değişimler meydana gelmektedir. RNA’da meydana gelen bu değişimler bazen virüste belirgin değişikliğe yol açmazken bazen virüsün karakteristik özelliklerinde çeşitli değişiklikler yaparak yeni varyantların oluşmasına neden olmaktadır.

Covid-19 virüsünün varyantları nelerdir?

Covid-19 virüsü ilk saptandığından günümüze kadar çok sayıda farklı mutasyon geçirdi. Bu mutasyonların sonucunda Covid-19 virüsünün karakteristik özelliklerinde önemli değişimlere neden olan önemli varyantlar şunlardır;

• Alfa varyantı ilk olarak Birleşik Krallık'ta ortaya çıktı
• Beta varyantı ilk olarak Güney Afrika'da bulundu
• Delta varyantı ilk olarak Hindistan'da görüldü
• Gama  varyantı ilk olarak Brezilya'da tespit edildi
• Omicron varyantı ilk olarak Güney Afrika'da görüldü.

Omicron varyantı nedir?

Covid-19 virüsü devamlılığını sürdürmek için ilk ortaya çıktığı günden günümüze kadar mutasyon geçirmeye devam etmektedir. Omicron varyantı da bu mutasyonların sonuncusudur. Omicron varyantı 2021 yılının son çeyreğinde yani 11 Kasım’da Güney Afrika’da tespit edildi ve 24 Kasım 2021’de Dünya Sağlık Örgütü’ne bildirildi. Diğer varyantlara göre daha bulaşıcı olan ama daha hafif hastalığa neden olduğu belirlenen Omicron, Covid-19 hastalığına neden olan SARS-COV2 virüsünün tüm dünyada yayılmakta olan mutasyona uğramış yeni varyantıdır.

Omicron varyantının diğer varyantlardan farkı nedir?

Virüsler çoğalma sırasında mutasyon geçirebilir ve genetik maddeleri değişime uğrayabilir. Bu değişim virüsü daha az veya daha çok bulaşıcı, daha hafif veya daha ağır enfeksiyona yol açan  bir yönde değiştirebilir. Yapılan araştırmalara göre Omicron varyantı diğer varyantlara göre daha bulaşıcıdır. Ancak Omicron varyantı ile ilgili olarak diğer varyantlara göre biraz daha hafif seyreden bir enfeksiyona yol açtığı söylenebilir. Fakat bu durumun Omicron varyantının tehlikesiz bir varyant olduğu anlamına gelmemesi gerekir. Maske, mesafe, hijyen önlemlerinin ihmal edilmeden uygulanması, aşıların yaptırılması gerekir. Özellikle altta yatan ciddi hastalıkları olan kişiler Omicron varyantının da ciddi hastalık, yoğun bakım tedavisi ihtiyacı ve ölümlere neden olabileceğini bilerek önlem almalıdır.

Omicron varyantı nasıl bulaşır?  

Covid-19’un mutasyon geçirerek ortaya çıkan yeni varyantlarının bulaşma şeklinde belirgin bir fark bulunmamaktadır. Covid-19, infekte bir kişinin virüsü taşıyan damlacıkları ve küçük parçacıkları solunum yoluyla dışarı atmasıyla toplumda yayılır. Bu parçacıklar başka kişiler tarafından solunabilir veya göz, burun ağız mukozasına temas edebilir ya da çevre yüzeyler virüs taşıyan solunum salgıları ile kirlenebilir. Bu salgılarla temas eden ellerin ağız, göz veya burun mukozası ile temas etmesi de bulaşmaya neden olabilir. Bulaşma en çok 2 metreden daha yakın maskesiz temaslarda olur.

Omicron varyantının belirtileri ne zaman ortaya çıkmaya başlar?

Kuluçka süresinin daha kısa olması virusun yayılım hızını da artırmaktadır. Şu ana kadar elde edilen bilgilere göre diğer varyantlardan daha bulaşıcı olan Omicron varyantının kuluçka süresinin de daha kısa olabileceği görülmektedir. Delta varyantının kuluçka süresi 2-14, ortalama 5 gün kadarken, Omicron varyantının kuluçka süresinin daha kısa olduğu tahmin edilmektedir.

Omicron varyantının belirtileri nelerdir?

Delta varyantının en yoğun olduğu dönem ile Omicron varyantının en yoğun görüldüğü dönemdeki pozitif vakalarda görülen semptomlar karşılaştırıldığında her iki varyantın da belirtileri birbirine benzerlik gösterdiği ortaya çıktı. Bu belirtiler şunlardır;

• Ateş
• Burun akıntısı
• Boğaz ağrısı
• Baş ağrısı
• Genel vücut yorgunluğu
• Tıkanıklık ve burun akıntısı

Omicron varyantının görüldüğü hastalarda yukarıdaki bulguların dışında bu belirtiler de daha seyrek olarak görülebilir;

• Koku ve tat kaybı
• Deride kızarıklık, döküntü

Aşılar Omicron varyantına karşı korur mu?

İki yıldır tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınından korunmanın en etkili yolu aşıdır. Yapılan çalışmalar aşıların Covid-19’un tüm varyantlarına karşı belirli oranlarda koruma sağladığı ortaya çıkarmıştır. Bu nedenle aşılar Omicron varyantına bağlı olarak gelişebilecek ciddi hastalık ve ölümlerden korunmayı da sağlamaktadır. Aşılanan kişiler yine de infekte olabilir ve hastalığı bulaştırabilirler. Fakat aşı kişinin hastalanma, bulaştırma ve ciddi enfeksiyon geçirme riskini en aza indirecektir. Ayrıca Omicron varyantından korunmak için aşılı olanların da maske, mesafe ve hijyen kurallarına maksimum özeni göstermesi gerekir.

Omicron varyantından korunmak için neler yapılmalıdır?

Omicron varyantından korunmak için yapılması gerekenler diğer Covid-19 etkeni SARS-COV2 varyantlarından korunmak için yapılması gerekenlerle aynıdır. Maske, mesafe, hijyen kurallarına dikkat etmek ve aşı olmak en önemli önlemlerdir. Aşıların koruyuculuğu zaman içinde azalabileceği için son aşı dozundan sonra mutlaka hatırlatma dozu aşısının yapılması gerekir.

Omicron varyantı, soğuk algınlığı ve grip hastalığının farkları nelerdir?

Covid-19, soğuk algınlığı ve grip hastalıklarını yalnızca belirtilere bakılarak ayırt etmek mümkün değildir. Soğuk algınlığı daha çok burun akıntısı, aksırma, boğaz ağrısı gibi belirtilerle seyreder. Delta ve Omicron Covid 19 hastalıklarında ateş sık olarak görülür, öksürük, baş ağrısı, genel vücut ağrısı, boğaz ağrısı da görülebilir. Kış aylarıyla birlikte grip vakalarında da artış görülüyor. Grip hastalığında ateş, öksürük, genel vücut ağrısı, baş ağrısı sık görülür.  Özetle, benzer belirtiler bu hastalıklarda değişen sıklıklarla görülebilir. Bu nedenle solunum yolu enfeksiyonu belirtileri olan kişilerin bunun nedenini ayırt etmek için test yaptırması gerekir. Covid-19 için altın standard Covid-19 PCR testidir.

Omicron varyantı maske takarak önlenebilir mi?

Covid-19 salgınından korunmanın en etkili yolu ilk ortaya çıktığından günümüze kadar maske, mesafe ve hijyendi. Aşı ise Covid-19 virüsünün bulaşma hızını ve hastalığın seyrini en hafif şekilde atlatılmasını sağladı. Omicron varyantı daha bulaşıcıdır. Ancak bu bulaşma özelliğinin neden yüksek olduğu henüz kesin olarak bilinmemektedir. Bez maskeler Omicron varyantının bulaşma riskini yeterince önlemediği yönünde bulgular vardır. Ülkemizde genellikle korunmada daha etkili olan cerrahi maskeler tercih edilmektedir