Okaliptus; bazı kültürlerde sıtmayı iyileştiren olarak ifade edilmesiyle sıtma ağacı ve su çekme kapasitesi ile çölkurutan isimlerini almıştır. Eterik yağ içeriğine sahip olan bitki, gıda ve kozmetik başta olmak üzere birçok sektörde tercih edilir. İçeriğinin zengin olması hammadde olarak farklı arayışları da gündeme getirmiştir. Bunun en güzel örneği; arıların okaliptus bitkisinin bulunduğu yerde ürettiği bal, bitkinin özelliklerini de taşıdığından son dönemin parlayan besinleri arasında yer almıştır.
Okaliptus Nedir?
Mersingiller familyasında yer alan, ana vatanı Avustralya olan okaliptus, hızlı büyüyen ve yaprak dökmeyen, tıbbi özellikleri nedeni ile yaygın olarak kullanılan çalı ve uzun ağaç türüdür. Uzun ve iri gövdesi ile diğer ağaçlara göre büyüme ve gelişme sürecini farklı kılar ve bin litreye kadar yapısında su tutabilir. Mavi ve yeşil renklerden oluşan çiçekleriyle beraber gövdeye sıkı sıkıya bağlı yapraklardan oluşur. Dünya üzerinde 600'dan fazla çeşidi bulunan okaliptusun en çok bilinen ve işlenen türü 'Eucalyptus globulus'tur.
Okaliptus Yağı Nedir?
Farmasötik, antiseptik, kovucu, tatlandırıcı ve koku gibi çok geniş bir kullanım alanı bulunan, okaliptus ağacının oval şeklindeki yapraklarının damıtılması ile elde edilen sineol açısından zengin esansiyel (uçucu) yağdır.
Okaliptus Nasıl Kullanılır?
Okaliptus çayı, yağı ve gıda olarak da ekstraktı ağırlıklı olarak kullanılır. Geniş yelpazede kullanılan bir hammadde olması nedeniyle okaliptus suyu, tentürü, macunu, kremi ve ağız bakım suyu gibi alternatifleri çoğalmıştır. Sıtma savar olarak oda spreyi formunda da kullanımı yaygınlaşmıştır. Ayrıca, içeriğindeki etken maddelerin terapötik özelliği ön plana çıktığı için ilaç hammaddesi olarak birçok ilaçta bileşen olarak kullanılır.
Okaliptus Yağı Faydaları Nelerdir?
Okaliptus yağı, öksürük, soğuk algınlığı ve burun tıkanıklıkları semptomlarını azaltmaya yardım eder. Kas ve eklem ağrılarını gidermede kullanılır. Enfeksiyonu önler. Yaprakları antioksidan görevi gören okaliptusun özütleri aynı zamanda iltihaplanmayı azaltamaya yardımcı olan flavonoidler ve tanenler içerir.
Okaliptus’un ve yağının sağlığa dair yararları ve kullanım alanları şunlardır:
- Okaliptus soğuk algınlığı semptomlarını hafifletir
- Boğaz ağrısı, sinüzit ve bronşiti rahatlatır
- Öksürüğü keser
- Balgam söktürücü görevi görür
- Diş sağlığını geliştirir
- Mantar enfeksiyonları ve cilt yaralarını tedavi eder
- Gevşemeyi teşvik ederek sinir ve stres aktivitesini azaltır
- Uçuğa iyi gelir
- Kas ve eklem ağrılarının tedavisinde kullanılabilir
- Ülsere faydalıdır
- Kan şekerini düşürmeye yardımcıdır
- Okaliptus yağının üst solunum yollarındaki patojenik bakteriler üzerinde antibakteriyel etkisi bulunur
- Sivrisinekleri uzak tutar
![]()
Okaliptus Yağı Neye İyi Gelir?
Okaliptus yağı kas ve eklem ağrılarını hafifletir, iltihap gidericidir, odaklanmayı kolaylaştırır, mukusu inceltir ve öksürüğü rahatlatır. Şeker hastalığına ve baş ağrılarına iyi gelir. Bakteri ve mantarlara karşı etkilidir. Okaliptüs yağı burun tıkanıklığını hafifletmeye yardımcı olabilecek dekonjestan özellik gösterir.
Okaliptus Yağı Nasıl Kullanılır?
Okaliptus yapraklarının kurutulup, ezilip, uçucu yağının serbest bırakılması için damıtılması ile elde edilen okaliptus yağı ilaç olarak kullanılabilmesi içinde seyreltilir.
Bugün reçetesiz satılan pek çok öksürük ilacı okaliptus yağı içerir. Popüler kullanımı soğuk algınlığı ve gripten kaynaklanan öksürüğü azaltmak için göğüs ve boğaza uygulanmasıdır. Bunun dışında:
- Uçucu yağından yapılan buharın solunması ile göğüsü rahatlatıp, mukusun çıkartılmasını kolaylaştırmak,
- Okaliptus yağından yapılan spreyler böcekleri uzak tutmak,
- Okaliptus yağı içeren krem ve merhemler küçük yaralanmaları evde tedavi etmek,
- Astım semptomlarını da engellemek,
- Uçuk ağrısını hafifletmek ve iyileştirmek,
- Ağız kokusuna neden olan bakterilerle savaşmak,
- Romatoid artrit gibi durumlarda ağrıyı yatıştırmak
- Yatmadan önce yastığa damlatılarak nefes açmak için krem, merhem, diş macunu, gargara, damla gibi pek çok formda kullanılmaktadır.
Okaliptus Yağı Ne için Kullanılır?
Okaliptus yağı eklem ağrılarını hafifletmek, osteoartrit ve romatoid artrit gibi rahatsızlıkların neden olduğu ağrıyı yatıştırmak ve iltihabı azaltmak için kullanılmaktadır. Soğuk algınlığı veya gripten kaynaklanan öksürük semptomlarını gidermek için göğüs ve boğaza uygulanır.
Okaliptus yağlı buharı solumak göğüsteki mukusu atmaya yardım eder mukusu gevşetmeye ve öksürük yoluyla kolayca atmaya yardım eder. Yaraları tedavi etmek ve enfeksiyonu önlemek için okaliptüs yapraklarından elde edilen özütler kullanılmaktadır. Kan şekerini düşürmede yardımcı olabilir. Okaliptüs yağının uçuk yarasına uygulanması herpes kaynaklı ağrıyı azaltabileceği gibi iyileşime sürecinide hızlandırır. ağrıyı azaltabilir ve iyileşme sürecini hızlandırabilir.
Ağız kokusuna neden olan mikroplarla savaşabilir.
Okaliptus Çayı Nasıl Yapılır?
1-2 çay kaşığı kurutulmuş yaprakları 5-10 dakika suyun içerisinde kaynatarak demlenme süresi tamamlanır. Demleme işlemi sonrası 1 bardak olarak çay hazır hale gelir. İçeriğinde tanen gibi acı maddeler içermesi nedeniyle tatlandırmak için doğal tatlandırıcılar eklenebilir. Günde 1-2 bardak tüketilmesi önerilir.
Okaliptus Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
Okaliptusun yağı, yüksek oranda uçucu yağ içerdiği için cilt üzerinden sürülerek kullanılması önerilir. Ağız yoluyla alındığında zehirlenme riski oluşturduğu belirtilir. Bununla birlikte, alerjik bünyeye sahip olan kişiler, düşük tansiyonlu kişiler, akciğer hastaları, böbrek ve karaciğer hastalarının doktora danışarak kullanması önerilir. Yağ formunun çocuklara sürülmesi önerilmezken yetişkinlerin kullanımında gözle temasından kaçınılmalıdır. Çay ve yağ olarak kullanımında hamileler ya da emziren annelerin kullanmaması tavsiye edilir.
Okaliptus Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Okaliptus yağı nefes açar mı?
İçeriğindeki uçucu bileşenler solunum yolunu doğrudan olumlu etkilerken nefes açma özelliği sayesinde rahatlatıcı etki yapar.
Okaliptus yağı ağız kokusu için nasıl kullanılır?
Anti-bakteriyel özelliği ile ağız florasında bakterilerin çoğalmasını engeller. Ağız kokusunun ana nedeni ağız içinde çoğalan bakterilerdir. Bakterilerin ölümünü sağlayan etki ağız içi sağlığını destekler.
Okaliptus yağını kimler kullanamaz?
Çocuklar, emziren anneler ve hamilelerin kullanması önerilmez. Kanser tedavisi gören ve kronik hastalıkları olan kişilerin doktoruna danışarak kullanması önemlidir. Ayrıca; ciddi akciğer, böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları olan kişilerin uzman bir hekim tavsiyesi ile tüketmesi gerekir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 12 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 17 Nisan 2023
