Obezite cerrahisi sonrası vücut toparlama operasyonları (Post-bariatrik cerrahi)

Post-bariatrik cerrahi nedir?

Bariatrik egzersiz, diyet, davranışsal tedavi, ilaç tedavisi ve en nihayetinde cerrahi tedavileri kapsayan bir başlıktır. Bariatrik cerrahi, endoskopik yöntemle midenin bir kısmının alınması ya da sindirim sisteminin dışına çıkarılması işlemidir. En yaygın bilineni tüp mide ameliyatıdır.

Bariatrik cerrahi vücut kitle endeksi 40 tan fazla olan tüm hastalar ile vücut kitle endeksi 35’den fazla olup obezite ile alakalı bir veya fazlası hastalığa sahip kişilere yapılmaktadır. Bariatrik cerrahi sonrası verilen kilolar sabitlendikten 6 ay sonra vücut şekillendirme için yapılan ameliyatlara post-bariatrik (kilo verme ameliyatı sonrası) cerrahi denmektedir. Post-bariatrik cerrahi ameliyatlarını Estetik Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi uzmanları yapmaktadır. Hastanın genel sağlık durumu değerlendirilerek cerrahi gereken bölgeler tespit edilir ve hasta fiziken ve ruhsal olarak hazır olduğunda ameliyatlar başlamaktadır.

Obezite cerrahisi sonrası hangi ameliyatlar yapılabilir?

Meme dikleştirme ve büyütme

Kilo kaybından en fazla etkilenen bölgelerden birisi memelerdir çünkü onları vücuda bağlayan bir yapı neredeyse yok gibidir. Kilo alma ile iyice büyümüş memeler yerçekimi etkisiyle iyice sarkar, deriyi başka bölgelere göre çok daha fazla esnetir. Kilonun verilmesi sonrasında bu sarkıklık aşırı hale gelebilmektedir. Tek sorun memenin hacim kaybı ve sarkması değildir. Gövdeyi saran deri her yerde sarktığından meme bir bütün halinde aşağıya doğru kaymaktadır. Yani memeyi dikleştirilse dahi, olması gereken yerin 5-10 cm altında yerleşmiş olur. Post-bariatrik meme şekillendirmede ameliyatında ilk adım memeyi dikleştirme, ikinci adım hacim verme, üçüncü adım ise memeyi göğüs kafesinde olması gereken yere getirmektir.

Meme dikleştirmede, meme ucu, meme altı kıvrımının üstünde bir bölgeye çıkarılarak fazla deriler alınmaktadır. Büyütmede ise silikon protez veya hastanın kendi dokusuyla yapılmaktadır. Günümüzde en sık protezle büyütme tekniği kullanılır. post bariatrik meme büyütme operasyonlarında çok büyük protez kullanılmamalıdır çünkü deri artık taşıma ve esneme kapasitesini kaybetmiştir. En son aşama ise aşağı doğru kaymış meme yerleşimi ve kıvrımını doğru yere sabitlemektir.  Ameliyat ortalama üç saat sürer ve tüm şekillendirme ameliyatları gibi belirli bir süre korse takılması gerekmektedir. Bu ameliyat hakkında bilinmesi gereken şeylerin başında ameliyat sonrası kalacak iz gelmelidir. Sıklıkla “ters T” ya da çapa tarzı denilen bir iz kalmaktadır.

Karın germe

Post-bariatrik cerrahinin en sık yapılan operasyonlarından biridir. Kilo demek karın bölgesinde yağlanma demektir. Kilo verme ile bu bölgedeki deri o kadar sarkar ki neredeyse bir önlük haline gelir. Diğer karın germe ihtiyacı duyan hastaların (örneğin hamilelik sonrası karın sarkması) aksine post bariatrik hastalarda derideki fazlalık sadece dikey eksende değil aynı zamanda yatay eksendedir. Bu nedenle çoğu kez klasik karın germe yetmez, karın daraltma da gerekmektedir. Yapılacak ameliyat fazla derinin alınmasının çok ötesindedir. Klasik germede bir kasıktan diğer kasığa kadar uzanan bir iz kalırken, germe ve daraltma ameliyatında ek olarak göbek deliğinden aşağıya inen bir iz kalmaktadır. Bu hastalarda karın duvarı da aşırı derece gevşediğinden karın duvarı sıkılaştırma da yapılır, bu nedenle post-bariatrik ameliyatlar arasında en ağır olanıdır. Ortalama üç saat sürer, ancak toparlanması yani hastanın rahat dolaşıyor olması bir haftayı alabilir. Bu ameliyattan sonra hastanın korse kullanılması gerekmektedir.

Kol germe

Büyük miktarlarda kilo verme sonrası, dirsek üstünden başlayarak koltuk altına uzanan, oradan da aşağıya doğru, gövdenin yan tarafında uzanan deri fazlası “yarasa” deformitesine neden olmaktadır. Ameliyatta bu deri çıkarılır ve iz dirsekten koltuk altına doğru, kolun iç tarafındaki oluğa oturtulur. Bu sayede izin en az görünmesi sağlanır. Yaklaşık iki saat süren bu ameliyat sonrasında 3 hafta kadar kol korsesi kullanılır. Eğer deri fazlalığı koltuk altından aşağıya doğru uzanıyorsa bu bölge de çıkarılmaktadır.

Bacak germe

Post-bariatrik vücut şekillendirme ameliyatları arasında, ameliyat sonrası en fazla dikiş yeri sorunu görülen ameliyattır. Bacak içindeki sarkmış doku çıkarılır ve izi kasıkların içine gelecek şekilde dikilir. Eğer deri fazlalığı çok fazla ise bacağın iç tarafında, kasıktan dize kadar inen bir iz kalabilmektedir.

Popo kaldırma

Popo tıpkı karın bölgesi gibi en fazla yağlanmanın olduğu bölgelerden birisidir. Doğal olarak kilolar gittiğinde orantılı olarak sarkma da çok olur. Bu ameliyatta poponun üst kısmındaki deri alınır ve tıpkı pantolonumuzu yukarı çeker gibi popo yukarıya doğru çekilir ve dikilir. Tek başına sarkmanın ortadan kaldırılması yetmez, popo implantı ya da yağ enjeksiyonu gerekmektedir. Bu ameliyatın sonunda poponun hemen üst sınırında martı kanadı benzeri bir iz kalmaktadır.

360 derece vücut germe

Yukarıda anlatılan karın germe ve popo kaldırma ameliyatlarının aynı anda yapılmasıdır. Eğer vücutta genel bir sarkma varsa karın germe ve popo kaldırma ameliyatları daima birlikte yapılır ve 360 derece vücut germe/kaldırma olarak isimlendirilir. Ameliyata ilk önce sırttan başlanılır, daha sonra hasta sırt üstü çevrilir ve karın germe yapılır. İyileşme süresi normal bir karın germeyle aynıdır.

Sırt germe

Çok popüler bir ameliyat olmasa da kilo verme sonrası oluşan katların tek çaresidir. Obezitede karın kadar olmasa da sırt bölgesini de etkilenmektedir. Kilo kaybını takiben sırt bölgesinde oluşan katlar oldukça rahatsız edici büyüklüğe erişebilir. Bu durumda oluşan iz sutyenin altında kalacak şekilde ameliyat planlanır ve fazla deriler çıkartılır. Sırtta yanlamasına boydan boya uzanan bir iz ilk başta çok iyi bir seçenek gibi gelmese de sonuç yüz güldürücüdür.

Yüz ve boyun germe

Post-bariatrik hastalar tarafından en az talep edilen ameliyatlardan birisidir. Deformite vücutta daha fazla olduğundan ilk tercih vücuda yönelik ameliyatlar olmaktadır. Özellikle boyun bölgesindeki sarkmalar germe ameliyatıyla başarılı bir şekilde düzeltilmektedir.

Post-bariatrik cerrahi ameliyatları sonrası oluşabilecek riskler nelerdir?

Her ameliyat gibi vücut şekillendirme ameliyatları da belirli bir risk taşımaktadır. Bu riskler genel ve ameliyata özgü olmak üzere ikiye ayrılır. Elbette üçüncü olarak hastanın kendisine ait riskler vardır. Kilo verme ameliyatı geçiren hastalarda, aynı ameliyatı olan diğer estetik hastalara göre komplikasyon dediğimiz problemler daha sık görülebilmektedir. Bunun nedeni vücudun kilolu olduğu dönemlerde ve sonrasında kilo verme sürecinde yıpranmış ve zayıf düşmüş olmasıdır. Hematom, enfeksiyon, pıhtı atması ve dikişlerin erken açılması oluşabilecek genel riskler arasında yer almaktadır. Genel riskler arasında en korkulanı derin ven trombozu ve akabinde akciğere pıhtı atılmasıdır. Ameliyat süresinin uzaması, bacaklarda varisler, sigara kullanımı, kadınlarda doğum kontrol hapı kullanımı, yüksek kilo gibi etmenler bu riski yükseltebilmektedir. Bu risk karın germe ameliyatında en yüksek duruma gelebilmektedir. “Risk” demek mutlaka olacak şey demek değildir, sadece olma ihtimali daha yüksektir ve uygun önlemlerin alınmasını gerektirir. Bu riske karşı da gerekli önlemleri almak mümkündür. Tüm vücut şekillendirme ameliyatlarına özgü bir risk ise istenilen sonuca ulaşılamamasıdır. Bunun pek çok nedeni vardır ama tek bir çözümü vardır. O da hasta ile cerrah sağlıklı iletişimidir. Cerrah hastaya ne yapabileceğini ve ne yapamayacağını nedenleri ile anlatır. Mantıklı beklentilerle girilen ameliyatlar sonucu hayal kırıklıkları az olmaktadır.

Post-bariatrik cerrahiye (vücut şekillendirme ameliyatına) hasta ne zaman hazır olur?

1.Vücut Kitle indeksi 30’un altında olmalıdır: 30’un üzerinde ameliyatta daha çok sorun çıkar.

2.Vücut ağırlığı son 3 ay (tercihen 6 ay) stabil (durağan/kararlı) olmalıdır: Aksi taktirde ameliyat sonucu kalıcı olmaz. Bu sadece kilo alma ile alakalı değildir, kişi ayda 2,5 kilodan fazla kaybetmeye devam ediyorsa vücut şekillendirme ameliyatı ertelemeli ve kilosunun dengelenmesini beklemelidir.

3.Sağlık durumu ameliyata uygun olmalıdır: Aşırı kilolu hastalarda kalp hastalıkları, diyabet, uyku apnesi, osteoartirit, kolesterol sorunları, yüksek tansiyon ve başka pek çok sorun sık olarak görülmektedir. Kiloların gitmesi ile pek çoğunda kendinden bir düzelme olsa da sebat edenlerin tedavilerinin ameliyat öncesi düzenlenmesi daha sağlıklı bir yaklaşımdır.

4.Kişinin ruhi durumu ve moral gücü bir dizi ameliyata dayanacak seviyede olmalıdır: Uzun yıllar çok kısıtlı ve zorlu bir hayat yaşamak hastalar için yeterince güçken, bir ameliyat ve üstüne uzun bir kilo verme dönemi geçirmektedirler. Vücut şekillendirme ameliyatlarında ise her biri minimum 4-5 saat sürecek en az 2 ameliyatı göze almaları gereklidir. Sonuçlar tatmin edici olsa da kişi kendinde bu gücü bulmadan vücut şekillendirme tedavisine başlamamalıdır.

5.Beslenme durumu ameliyata uygun olmalıdır: Beslenme bozukluğu vücut için gerekli maddeleri yeterince alamamak demektir. Bariatrik ameliyatı olan hastaların %50’sinde demir eksikliği görülür ve bu durum zaman zaman kansızlığa neden olmaktadır. B12 vitamini ve B1 vitamini ile kalsiyum eksikliği de sıklıkla bu tabloya eklenir. Bu durumda iyileşme ve dokuların kendilerini onarımını bozabilmektedir.

6.Sigara kesinlikle bırakılmalıdır: En azından ameliyattan 4 hafta öncesinden ameliyattan 4 hafta sonrasına kadar sigara içilmemelidir. Aksi takdirde kişinin iyileşme süreci sekteye uğrayacaktır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.