Yükleniyor
Norepinefrin olarak da bilinen noradrenalin, vücutta doğal olarak sinir uçlarında oluşturulan, savaş ya da kaç tepkisinde rol oynayan, katekolamin ailesine ait organik bir kimyasaldır. Kişinin odaklanmasına ve uyanık kalmasına yardımcı bir nörotransmitter olan noradrenalin, aynı zamanda vücuttaki kimyasal bir haberci olarak da görev yapar. Savaş ya da kaç tepkisinde önemli bir rol oynadığı için sempatik sinir sisteminin bir parçası kabul edilir ve stres hormonu şeklinde de ifade edilir.
Vücudun savaş ya da kaç tepkisini tetikleyen noradrenalin (norepinefrin), hem merkezi sinir sisteminden gelen kimyasal bir haberci, hem de adrenal bezden salınan bir stres hormonudur.
Vücutta doğal olarak oluşan bir nörotransmitter olan noradrenalin, katekolamin ailesine dahildir ve organik bir kimyasaldır. En temel görevi kişinin odaklanmasına ve uyanık kalmasına yardımcı olması ve savaş ya da kaç tepkisini tetiklemesidir. Diğer yandan noradrenalin uyarılma, dikkat, bilişsel işlev ve stres reaksiyonlarının düzenlenmesinde de öne çıkar.
Vücutta doğal bir şekilde oluşmasının yanı sıra bir ilaç olarak da kullanılabilen noradrenalin, acil kodlu ciddi sağlık durumlarında kan basıncını artırmak ve korumaya yarar.
Katekolamin ailesine ait bir nörotransmitter olan noradrenalin, her böbreğin üzerinde bulunan şapka şeklindeki bez olan adrenal bezler tarafından vücuda salgılanır. Sempatik sinir sisteminin bir parçası kabul edilen noradrenalinin en başlıca tetikleyicisi strestir. Stres, adrenal bezlerden norepinefrin salınımı yapar.
Diğer yandan noradrenalin yalnızca tehlike anında değil savaş ya da kaç tepkisi olarak değil her zaman da salınabilir. Beyin tehlikeli bir durum algıladığında, bu tehlikeyle mücadele etmek veya bu tehlikeden kaçmanıza yardımcı olmak için kan dolaşımına bir adrenalin akışı tetikler. Bu duruma "savaş veya kaç" tepkisi adı verilir.
Noradrenalin savaş ya da kaç tepkisi sırasında salınır ancak aynı zamanda gün içinde daha vücudun daha uyanık ve dinamik olması gerektiğinde de devreye girerek adrenal bezlerden salınır.
Noradrenalin (norepinefrin), tehlike anlarında vücutta savaş ya da kaç tepkisi devreye sokmakla görevlidir. Bununla birlikte uyanıklığı ve dikkati artıran noradrenalin, stres sırasında kan basıncının korunmasına yardımcı olan kan damarlarını daraltır. Aynı zamanda noradrenalin, uyku-uyanıklık döngüsünü, ruh halini ve hafızanın performansını da etkileyen bir nörotransmitterdir.
Noradrenalinin vücuda sağladığı faydalar şunları içerir:
Adrenal bezler tarafından vücuda salgılanan noradrenalin, vücut stres altındayken savaş ya da kaç tepkisini devreye sokarak odak, dikkat ve uyanıklık gibi durumları harekete geçirir.
Vücut stres altındayken odak, uyanık, dikkat, reaksiyon süresi, belleğin gücü gibi tepkilerde hareketlenme olur. Bunun kaynağı adrenal bezler tarafından vücuda salgılanan noradrenalindir.
Stres anında kan basıncından değişim meydana gelebilir. Doğal bir kimyasal olan noradrenalin, bu sırada kan basıncının korunmasına yardım etmek için kan damarlarını daraltır.
Diğer adı norepinefrin olan noradrenalin, gözler, böbrekler, pankreas, lenfoid organlar ve bağırsakların fonksiyonlarını koruma konusunda da etkilidir.
Noradrenalinin faydalarından bir diğeri de uyku-uyanıklık döngüsünü kontrol etmesidir.
Yapılan çalışmalar, beyindeki noradrenalin eksikliğinin depresyonla ilişkilendirildiğini ortaya koymuştur. Bu eksikliği gidermeye yarayan antidepresan tedavisi, vücuttaki noradrenalin seviyelerinin yükselmesini sağlar.
Başlıca faydalarının yanı sıra noradrenalin salgılanması kişinin hafıza performansını etkileyebilir.
Vücutaki noradrenalin düşüklüğü veya yüksekliği durumlarında bazı olası komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Noradrenalin düşüklüğü, adrenalin bezlerinden yeterli düzeyde norepinefrin salgılanmaması durumudur. Bu durum, DEHB, depresyon, endişe, baş ağrısı, uykusuzluk ve düşük tansiyonu tetikleyebilir. Noradrenalin düşüklüğü olduğunda bu durum ilaçlarla dengelenmeye çalışılır.
Noradrenalin yüksekliği ise salgılanan hormon seviyesinin gerektiğinden daha yüksek olmasıdır. Noradrenalin yüksekliğinin meydana getirebileceği komplikasyonların başında yüksek tansiyon, kalp atışında hızlanma, aşırı terleme, cilt solukluğu ve gerginlik gelir. Ayrıca norepinefrin seviyesi yüksek olan kişilerde kalp, kan damarı ve böbrek hasarı riski de artabilir.
Noradrenalin, vücudun savaş ya da kaç tepkisini tetikleyen, böbreküstü bezlerinin medulla kısmından kana salınan bir hormondur ve katekolamin ailesine ait nörotransmitterdir.
Noradrenalin seviyelerini doğal olarak artırmak için düzenli spor yapmak, uyku düzenine dikkat etmek, Et, tavuk, balık, fındık, yumurta ve peynir açısından zengin beslenmek ve stresten uzak durmak gerekir.
Norepinefrin genellikle düşük tansiyon vakalarında, kan basıncı artırılmak istendiğinde, kalp durmasında, septisemi durumlarında ve bazı ilaç reaksiyonları yaşandığında kullanılabilir.
Norepinefrin (noradrenalin) ilaç olarak kullanıldığında vücutta bazı potansiyel yan etkiler doğurabilir. Bu yan etkiler deri döküntüsü, göğüs ağrısı ve alerjik reaksiyonlardır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 8 Mart 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
