Yükleniyor
Neoplazma, vücuttaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşan bir tümördür. İyi huylu veya kötü huylu olarak ortaya çıkabilen neoplazma, genetik mutasyonlar, çevresel etkenler, kronik inflamasyon veya bazı virüsler nedeniyle görülebilir. Tanısı, biyopsi ve görüntüleme yöntemleriyle konur. Neoplazma tedavisi ise tümörün iyi huylu (benign) ya da kötü huylu (malign) olmasına göre değişiklik gösterir.
Neoplazma, içi sıvı dolu ya da katı görünümlü anormal bir doku kütlesidir. Bu kavram, vücuttaki hücre sayısının kontrolsüz ve düzensiz bir biçimde çoğalması olarak anlamlandırılabilir. Vücudun çeşitli bölgelerinde meydana gelen bu dokuya, tümör ya da kitle adı da verilebilir. Her doku çoğalması kanser olarak değerlendirilmeyebilir. Ancak uzman hekim önerisiyle kontrol altında tutulabilir. Neoplazma, kitlenin cinsi ve özelliklerine göre yorumlanabilir. Neoplazmanın genel karakteristik özellikleri arasında kontrolsüz ve sınırsız çoğalma, metastaz yeteneği, büyüme karşıtı sinyallere duyarsızlık gibi birçok unsur yer alır. Neoplazma tiplerinin belirgin ve detaylı nitelikleri şöyledir:
Benign olarak adlandırılan iyi huylu tümörler, kanser olmayan bir çeşittir. Genellikle yerel kalıp yayılmaz ya da yavaş yayılır. Komşu dokuların sınırları içerisine girmezler. Hormon ve benzeri maddeler salgılamadan gelişebilir ya da büyüme göstermeksizin uzun süre aynı yerde kalabilir. Lokal cerrahi yöntemi ile çıkarılabilir. Normal hücrelere benzeyip kontrol altında tutulabilir. Gelişim sınırı belirli olan bir neoplazma türüdür. İyi huylu kitlelerin oluştuğu bölgelere örnek olarak kıkırdak, yağ ve kas dokuları verilebilir.
Tıp dilinde malign ismiyle anılan kötü huylu tümörler, önlenemeyen bir büyüme ve gelişme gösterir. Ölümcül olup yayılma gösteren kitlelerdir. Kanser olarak adlandırılır. Mikroskop altında bozulmalar görülebilir. Bulunduğu yere yapışır. Agresif bir hal aldığı taktirde kan hücreleri ya da lenfoma yoluyla vücudun farklı bölgelerine yayılma ihtimali artar. Cerrahi yollarla ayrılması zordur. Normal hücrelerin işlevlerini kaybetmesine neden olur. İnatçı bir tür olup yaşamı tehdit eder. Mesane, karaciğer, gırtlak, yumurtalık, pankreas, penis, prostat, rahim içi veya rahim ağzı, lenf ve lösemi gibi örnekler verilebilir.
Premalign olarak tanımlanan bu kitle türü, kanserleşme riski taşır. Kanser başlangıcı anlamı olmasa da tedavi edilmez ya da durdurulmazsa dönüşebilir. İlerlemesi durumunda kansere yol açabileceği için takip edilmesi gerekir. Kanserin önlenmesine ya da doğru tedavi tercihinin belirlenmesine destek olabilir. Bireyi uyaran bir kitle türü olarak da ifade edilebilir. Oluşabileceği bölgelere örnek olarak bağırsak ve mide gibi vücudun sindirim sistemi bağlantılı alanları ile birlikte ağız içi, cilt, akciğer, meme ve serviks de verilebilir.
Genellikle fiziksel muayene ile başlayan neoplazma tanı süreci BT, MR ve ultrason gibi kan ve görüntüleme testleri ile devam eder. Uzman doktorlar gerekli gördüğü taktirde biyopsi yapılabilir. Kanserden parça alınıp laboratuvara gönderildikten sonra kanserli organ, tipi, evresi ve bölgesinde yarattığı tahribat belirlenir. Biyopsi raporunda tanı ve tümörün özellikleri ile tedavi yöntemi üzerinde etkili olan unsurlar ortaya çıkar. Neoplazma teşhis yöntemleri, tanı testleri ile gerçekleştirilip uzman hekim tarafından değerlendirilir.
Doktorlar tarafından tanı koyulduktan sonra neoplazma tedavisi, kanserin türü ve bulunduğu bölge ile birlikte evreye göre değişiklik gösterir. Cerrahi müdahale, radyo ve kemoterapi gibi standart yöntemler ile yenilikçi bir yaklaşım olan immünoterapi uygulanabilir.
Tedavi programında kullanılan teknikler içerisinde şunlar bulunur:
Adenom, fibrom, lipom, myom ve leiomiyom türlerinin tespit edilmesi, neoplazma tedavisinde belirleyici olur. Boyutu, şiddeti, formu ve yapısı gibi kriterler tedavi planında aktif bir rol oynar. Uzman hekimin hastanın şikâyetleri ile sağlık öyküsünü ve aile geçmişini inceledikten sonra tedavi planına karar vermesi sağlıklı olur.
Genetik ve çevresel faktörler ile birlikte viral enfeksiyon, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak ortaya çıkabilir. "Neoplazma rastlanmıştır" ya da "neoplazma rastlanmamıştır" ifadeleri, vücudun herhangi bir bölgesinde kanserli hücre olup olmadığını tespit eden patoloji raporunda kullanılır. Neoplazma rastlanmıştır ifadesi, hücrenin anormal şekilde artması anlamına gelir. Neoplazma rastlanmamıştır ise anormal doku oluşumunun bulunmadığını ifade eder. Herhangi bir kanserli hücre olmadığına ya da potansiyel kansere sebep olabilecek bir kitle bulunmadığına işaret eder.
Neoplazma rastlanmamıştır ifadesinin bulunduğu patoloji sonuçlarında tetkik türü ve raporun kapsamı ile doktorların yorumu göz önünde bulundurulur. Sonucun nedenleri, sınırları ve takip prosedürleri belirlenerek tıbbi süreç netleştirilir. Herhangi bir kitle bulunmadığını söyleyen bu ifadeden sonra atılması gereken bazı adımlar mevcuttur. Bu adımlar şöyle listelenebilir:
Uzman doktor ile detaylı bir görüşme sonucunda doğru bilgiye ulaşılabilir. Eğer kanserli bir hücre tespit edildiyse hastanın genel sağlık durumuna uygun tedavi planı yapılarak kısa sürede uygulamaya geçilir.
Tıpta genellikle tümör olarak bilinen neoplazma, hücrelerin anormal şekilde çoğalmasıyla meydana gelir. Neoplazma, temel olarak iki kategoriye ayrılır. Bunlar arasında yağ ve bağ dokusundan köken alıp yavaş büyüyen iyi huylu ile metastaz yapma potansiyeli olup hızlı gelişen ve yayılan kötü huylu yer alabilir.
Her neoplazma kanser olmadığı gibi dikkatli incelenmesi gerekebilir. Neoplazma türleri, kötü ve iyi huylu çeşitli tetkikler ile kesin olarak belirlenir. Kötü huylu neoplazma, kanserli hücre anlamına gelir. Belirli sorunlar yaratan bu tür, ölümcül olup kişinin yaşamını tehdit edebilir.
Patolojide neoplazma rastlanmıştır ve rastlanmamıştır ifadeleri, bireyin vücudunda kanserli hücre olup olmadığını gösterir. Raporda çıkan rastlanmıştır ifadesi, hastanın vücudunda kanserli doku olduğunu kanıtlar. Rastlanmamıştır ifadesi ise herhangi bir anormal doku çoğalımı ya da oluşumu olmadığını belirtir.
Genellikle kitlenin türü ve hastalığın derecesi ile yayılımını belirleyen birbirinden farklı tıbbi incelemeler yapılır. "Neoplazma rastlanmamıştır" ifadesi; meme, prostat ve deri kanseri türlerinin taramalarında ortaya çıkabilir. Bu ifade, herhangi bir bulgu olmadığını belirtse de hastanın risk faktörleri ve hastalığın seyrine göre düzenli kontrol yapılabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 1 Kasım 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
