Botanik adı Punica granatum L olan nar, ana vatanının Batı'dan Orta Asya'ya kadar uzanan, daha çok Akdeniz bölgesinde de yetiştirilen bir meyvedir. Nar yemek kalp sağlığını korumaya yardım eder, egzersiz performansını iyileştirir ve beyin fonksiyonlarını destekler. C vitamini, fitokimyasallar ve folat gibi temel besin maddelerinin yanı sıra bir dizi antioksidan ve iltihap giderici etkili bileşiklere sahiptir. Ülser ve ishal gibi gastrointestinal sisteme ait sorunlara yönelik iyileşmeyi destekler. Kan yapar, kanı sulandırır, damar sertliğini ve kireçlenmeyi önler. Nar bilişsel işlevi artıran, oksidatif stresi azaltan ve beyin sağlığını destekleyerek hafızanın korunmasına yardımcı olan fitonutrientlerin içerir..
Nar Nedir?
Nar, lythraceae familyasına ait olan çalı ya da küçük ağaç meyvesidir. Meyvenin içerisindeki sulu taneler taze olarak tüketilir ve önemli bir besin kaynağıdır. Aroma olarak kullanılan narın içerisinde C, K vitamini, folik asit ve diyet lifi yer alır. Narın tohumları ya da taneleri tatlı, hafif mayhoş bir tada sahiptir. Bunun yanında sağlık açısında birçok fayda sağlayan narın içerisinde besin maddeleri ve sağlığı korumaya yardımcı olan bitki bileşikleri yer alır.
Narın Besin Değeri Nedir?
Nar içeriğinde potasyum, kalsiyum ve demir minerallerinin yanı sıra A, C vitamini ,K, B vitaminleri ve folik asit gibi besin değerleri vardır. Yüksek polifenol içeriğinden de bahsetmek gerekir. Polifenoller ikincil bitki pigmentleridir. Nar antioksidan içeriği en yüksek meyveler arasında yer alır. Nar sahip olduğu vitamin ve mineraller sayesinde bağışıklığı artırır, kemikleri güçlendirir, cilt sağlığını destekler, kalp hastalığı riskini azaltır, kan hücrelerini artırır ve kas fonksiyonlarını destekler.
100 gram narın besin değerleri aşağıdaki gibidir;
Enerji
- Kalori 83 (kcal)
- Karbonhidrat 19 (g)
- Şeker 13 (g)
Mineraller (mg)
- Potasyum 220 (mg)
- Fosfor 36 (mg)
- Kalsiyum 10 (mg)
- Magnezyum 12 (mg)
- Demir 0,5 (mg)
- Çinko 0,35 (mg)
Narda Hangi Vitaminler Var?
Narın içerisinde K, C, E, B1, B2, B6, folat ve beta karoten vitaminleri yer alarak sağlık açısından birçok fayda sağlar. Narın içerisinde yer alan vitaminler şöyle sıralanabilir:
- Beta karoten 40 (mcg)
- Folat 38 (mcg)
- K vitamini (16 mcg)
- C vitamini 10 (mg)
- E vitamini 0,6 (mg)
- B1 Vitamini 0.05 (mg)
- B2 vitamini 0.02 (mg)
- B6 Vitamini 0.08 (mg)
Beta karoten
Narda yer alan beta karoten antioksidan özelliği sayesinde vücudun hastalıklara karşı korunmasında etkili olur.
Folik asit (folat)
Narın içerisindeki folik asit, hücresel işlevler için önemli bir yapıdadır.
K vitamini
K vitamini, nardan alındığında kan pıhtılaşmasında önemli rol oynayarak kemik sağlığına destek olur.
C vitamini
Nar, C vitamini bakımından zengin meyveler arasında yer alır. Bağışıklık sisteminin desteklenmesini sağlayarak antioksidan özelliği bulunur.
E vitamini
Narda yer alan E vitamini cildin güzelleşmesine de etki ederek hücresel hasarın azalmasına yardımcı olur.
B vitaminleri
Nar içerisindeki B1, B2 ve B6 vitaminleri, kalp hastalığı riskinin azalmasına yardımcı olarak kan hücrelerini artırmada etkilidir.
Narın Faydaları Nelerdir?
Polifenoller olarak bilinen antioksidanlar açısından zengin olan nar, bağışıklığı güçlendirerek hücreleri serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan korur, iltihabı azaltır. Kan hücrelerini artırır, kan basıncı ve kolesterolü dengeleyerek kalp sağlığını korur, kalp hastalıklarını önlemeye yardım eder. Göz sağlığını korur, ve hafızayı geliştirir.
İnflamatuar aktiviteler gibi çeşitli hastalıkların risk faktörlerini önlemeye yardım eden narın faydaları şunlardır:
- Kan basıncı, kötü kolesterol ve kan şekerini düzenler
- Kalp ve damar hastalıkları riskini azaltır
- Narın antioksidan içeriği vücudun hastalıklara karşı direncini artırır
- Sindirim sistemini iyileştirir
- İltihabı azaltır
- Bağışıklığı destekler
- Göz sağlığını ve görme yetisini korur
- Cildi besler ve cildin genç bir görünümde kalmasını sağlar
- Hafızayı geliştirerek bilişsel sağlığa iyi gelir
- PSA seviyesini kontrol altında tutarak idrar yolları sorunlarını önler
- Artrit semptomlarını azaltmaya yardımcı olur
- Hormonal açıdan dengeleyici görevi görür
- Ağız ve diş sağlığını korumaya yardım eder
Nar kan şekerini ve yüksek tansiyonu düşürür
Narlarda bulunan antioksidanlar, atardamarların, kalbin ve beynin iyi çalışmasını sağlayan yüksek tansiyonun düşürülmesine yardımcı olabilir. Ayrıca her gün nar suyu içmek sistolik kan basıncını düşürmeye katkı sağlayabilir.
Kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudu korur
Nar, kan damarlarını açarak daha fazla kanın akmasına yardımcı olan antioksidanlar açısından zengindir. Kan dolaşımını iyileştirir, atardamarların sertleşmesini ve kalınlaşmasını önler. Kalp hastalıklarına neden olabilen, damarları tıkayan kötü kolesterolü düşürüp, iyi kolesterolü yükselterek, felç ve kalp krizi riski gibi . kalp damar hastalıkları riskini azaltır.
Antioksidan kaynağıdır
Narı, antioksidan etkisi olan polifenoller ve anti-inflamatuar özelliklere sahip olan punicalaginler adı verilen bileşikler içerir. Bu antioksidanların prostat, mide kanseri, kolon, akciğer ve meme kanseri üzerinde olumlu etkileri olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Yüksek antioksidan seviyeleri sayesinde serbest radikaller olarak bilinen reaktif bileşiklerin neden olduğu sinir hücresi hasarını önlemeye yardımcı olur.
Sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir
Nar sindirim rahatsızlıklarına karşı da oldukça etkilidir. Güçlü anti-bakteriyel ve anti-viral etkisi, bağırsakların düzgün çalışmasına müdahale edebilecek tüm zararlı mikroorganizmaları ve diğer bakterileri ortadan kaldırır. Nar ayrıca şişkinlik ve kabızlık problemlerini önleyerek sindirim sisteminin sağlıklı kalmasına yardımcı olmaktadır.
Antiinflamatuar özellikleri ile iltihabı azaltabilir
Nar A, C ve E vitaminleri açısından zengin olan bu meyve, aynı zamanda antiviral ve antioksidan ve antiinflamatuar özelliklere de sahiptir. Nar, çinko, fosfor, magnezyum ve demir bileşikleri açısından zengin ve tıbbi özelliklere sahip bir meyvedir. Kronik iltihaplanmaya ve çeşitli hastalıklara yol açan oksidatif stres oluşumunu önler.
Bağışıklığı destekler
Nar, antikor üretimini artıran ve bağışıklığın gelişmesine yardımcı olan C vitamini açısından da zengindir. C vitamini yanı sıra folat ve bir dizi antioksidan ve iltihap giderici etkiye sahip bileşikler içerir.
Göz sağlığına iyi gelir
Nar içerisinde yer alan A, B, C ve E vitaminleri göz sağlığına iyi gelerek görme yetisinin desteklenmesini sağlar.
Cildi güzelleştirir ve yaşlılık belirtileri azaltır
Narın çekirdekleri de içerdikleri vitamin, mineraller ve antioksidanlarla cildin genç kalmasını ve güzelleşmesini sağlamaktadır.
Hafızayı güçlendirmeye yardım eder
İltihaplı rahatsızlıkları, diyabeti ve diğer sağlık sorunları olan kişilere fayda sağlayan nar suyu ayrıca hafızayı güçlendirmeye ve bilişsel işlevlerin fonksiyonlarını sürdürmesine katkı sağlar.
İdrar yolları sorunlarına iyi gelir
İyi bir antioksidan olan nar özellikle de nar suyu PSA seviyesini kontrol altında tutarken prostat kanserine karşı da koruyucu özellikler gösterir.
Artrit semptomlarını azaltır
Nar iltihabı ve oksidatif stresi azaltarak romatoid artrit komplikasyonlarını yönetmeye yardımcıdır. Yapılan araştırmalar nar çekirdeği ekstraktının kollajenin neden olduğu artritin başlangıcını ve görülme sıklığını azaltabileceğini göstermektedir.
Hormonal açıdan dengeleyici görevi görür
Narda bulunan bitkisel hormonlar, özellikle kadınlarda hormonal sistem üzerinde dengeleyici bir etkiye sahiptir. Bu nedenle nar menopoz dönemi için kullanılabilir.
Diş sağlığı açısından önemli bir meyvedir
Ağız florası için de birçok faydası bulunmaktadır. Diş etlerinde oluşan enfeksiyonlara karşı etkilidir.
Nar Suyunun Faydaları Nelerdir?
Nar suyunun antioksidan etkisi yeşil çay ve yaban mersini gibi birçok besinden daha fazladır. Antioksidan etkisinin yanında polifenolik bileşiklerde içermektedir. Yapılan araştırmalar, nar suyunun kalp damar sağlığını koruduğunu, kan basıncını, kötü kolesterolü ve kan şekerini düşürdüğünü göstermiştir. İçeriğindeki C, A ve E vitaminleri sayesinde görme sağlığını da desteklemektedir. Nar suyundaki B ve C vitaminleri cildin sağlığına ve güzelliğine katkıda bulunur. Punisik asit, hücre yenilenmesi ve çoğalmasında rol oynar. Kolajen ve elastin üretiminde yer alan hücreleri korur. Cildin erken yaşlanmasını önleyebilir.
- Kan basıncını, kolesterolü ve kan şekerini düşürür
- Kalp damar sağlığını korur
- Kronik hastalıklarla ilişkili iltihapları önleyebilir
- Göz sağlığını destekler
- Hücre yenilenmesine destek olur
- Sindirim sağlığını iyileştirir
- Öğrenme ve hafıza gelişimine katkıda bulunur
- Cildin erken yaşlanmasını önler
- Böbrek taşı oluşumunu azaltır
- Ağız sağlığını korur
Nar Çekirdeği Yağının Faydaları Nelerdir?
Nar çekirdeği yağı, içerisinde yer alan pusinik asitten dolay saçların güçlenmesinde ve sağlıklı görünmesinde etkili olur. Narın yüzde 10’unu çekirdekler oluşturur. Nar çekirdeği yağı çekirdeklerin soğuk preslenmesi yöntemiyle çıkarılır. Nar çekirdeği yağının da sağlığa çok faydalı etkileri vardır. Nar çekirdeği yağı, besleyici ve tıbbi özelliklerinden dolayı gıda, ilaç ve kozmetik endüstrilerinde fonksiyonel bir bileşen olarak kullanılır.
Nar çekirdeği yağı aynı zamanda fitosteroller içerir. Nar meyvesi birçok fenolik içerdiğinden nar çekirdeği yağı da aynı biyolojik özelliklere sahiptir. Nar çekirdeği yağının içerdiği antioksidanlar sayesinde şu faydaları bulunur:
- Cildi dış etkenlerden koruyarak hücre yaşlanma sürecini yavaşlatır
- Nar çekirdeği yağı cilde bol miktarda nem sağlar
- Cildin esnekliğini ve elastikiyetini geri kazandırır
- Gençleştirici ve kırışık azaltıcı bir etkiye sahiptir
- Nar çekirdeği yağı tahriş olmuş ve iltihaplı cildi yatıştırır, kaşıntıyı giderir
Nar Kabuğunun Faydaları Nelerdir?
Narın kabuğu, soğuk algınlığı, öksürük ve boğaz ağrısına iyi gelir. Nar kabuğunda bulunan elagik asit cildin kurumasını etkili bir şekilde önler ve böylece cildi nemli tutarak cildin kurumasını önler. Yapılan çalışmalar elagalik asidin anti kanser özelliği olduğunu da gösterir. Nar kabuğundan veya nar tomurcuklarından elde edilen çay, özellikle menopoz döneminde kadınların şikayetlerine karşı da kullanılabilir.
Nar Ekşisi ve Nar Sirkesinin Faydaları Nelerdir?
Nar ve nar suyunun fermente edilmesiyle elde edilen nar ekşisi ya da nar sirkesi sağlık açısından çeşitli faydaları bulunur. Nar ekşisi nar suyunun koyulaştırılmasıyla yapılan ekşi bir sostur. Nar ekşisindeki antioksidan kapasitesi nar suyuna göre daha fazladır. Nar ekşisi sağlığa birçok faydası olan besin değerleri açısından zengin bir üründür.
- Kalp ve damar hastalıklarını, şeker hastalığını ve tümör oluşumunu önler (Şeker katkılı olan nar ekşileri bu gruba girmemektedir)
- Yemek ve salatalara lezzet vermek için kullanılmaktadır
- Nar sirkesi de yine antioksidanlar açısında zengin bir besindir
- Antibakteriyel özelliği vardır ve kan şekerini dengelemektedir
Nar Çiçeğinin Faydaları Nelerdir?
Nar çiçeği güçlü antioksidan etkilere sahip, antosiyaninleri ve organik asitleri içerir. Antimikrobiyal etkiye sahiptir ve geleneksel olarak diyabette, insülin direncini tedavi etmek için kullanılırlar. Nar çiçekleri kurutulduktan sonra sıcak ya da soğuk olarak çay şeklinde demlenebilmektedir.
Narın Zararları Nelerdir?
Nar alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Nar şeker oranı yüksek bir meyve olduğundan şeker hastalarının bu meyveyi kontrollü bir şekilde tüketmeleri gerekir.
Nar hamile kadınlarda rahim kasılmasına neden olabildiği için tüketmeden önce mutlaka doktora danışılmalıdır. Yüksek riskli hamile kadınlar ilk üç aylık dönemde nar tüketmesi önerilmemektedir.
Nar Hakkında Sık Sorulan Sorular
Narda en çok hangi vitamin var?
C vitamini açısında oldukça zengin bir meyve olan nar, enfeksiyona karşı korumada etkilidir. Özellikle bir nardan elde edilen nar suyu, günlük olarak C vitamini ihtiyacının yarısını karşılamaktadır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 25 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 17 Ekim 2023