Monositler (MON), vücuda zarar verebilecek bir mikrop veya bakterilere karşı makrofaj(yiyici) veya dendritik hücrelere dönüşerek istilacıları pasifize eden ya da enfeksiyonu önlemek için diğer kan hücrelerini uyaran bir tür beyaz kan hücresidir. Monosit yüksekliği yaşandığında vücudun virüse karşı mücadele ettiği görülür. Aynı zamanda vücutta beyaz kan hücrelerinin fazla olması kan bozuklukları, kanser, lupus gibi otoimmün hastalıklar, ilaç kullanımı ve daha fazlasına bağlı olarak ortaya çıkar.
Monosit (MON) Nedir?
Kan tahlilinde monosit (MONO), vücuda giren virüs, bakteri ve mantarları bulup, enfekte olmuş hücrelerin ortadan kalkması için kemik iliğinde üretilerek kan ve dokularda gelişen ve bağışıklık sistemine dahil olan beyaz kan hücreleridir. Yaralanma durumunda tedavinin gerçekleşmesi ve enfeksiyonun önlenmesi için monositler, beyaz kan hücrelerinin çağırır. Monositler belirli enfeksiyonlarla savaşır ve kanser hücrelerinin yok olmasına yardımcı olur. Bakteri, virüsler vücuda girdikten birkaç saat sonra monositler, kan aracılığıyla karaciğer ya da dalağa geçer.
En büyük beyaz kan hücresi olan monosit, kırmızı kan hücresinin neredeyse 2 katı büyüklüğündedir. Monosit hücreleri, sitoplazma adı verilen sınırlı bir sıvı içinde yüzen iki gövdeli bir çekirdeği vardır.
Monosit (MONO) Ne İşe Yarar?
Monosit (MON), kemiğin içerisinde yer alan yumuşak dokuda oluşmaya başlayarak bakterilere ve viral enfeksiyonlara karşı korumada görevlidirler. Beyaz kan hücresi olan monositler olgunlaştıklarında vücuda giren istilacıları yok etmek için kan dolaşımına ve dokulara dahil olurlar. Monositler iki türde ortaya çıkar:
Dendritik hücreler: Periferik dokularda yer alan dendritik hücreler, enfeksiyonla savaşmak için bağışıklık sistemini hareket geçiren hücreler arasında yer alır. Dendritik hücreler virüslerle savaşan diğer beyaz kan hücrelerini enfeksiyon bölgesine gelmeleri için uyaran sitokinler serbest bırakarak müdahale edilmesini sağlar.
Makrofajlar: Vücuda giren virüs ve bakterilere karşı vücut tarafından oluşturulan ve monosit hücrelerinden farklılaşan hücreler olarak bilinir. Makrofaj hücreleri, istilacıları çevreler ve hücrenin içerisinde yer alan toksik enzimleri yok eder. Makrofajlar aynı zamanda vücutta yer alan ölü hücrelerin doku ve kan dolaşımından dışarı atılmasını sağlar.
Monosit Değeri Kaç Olmalı?
Monosit değeri kan testiyle ölçülerek vücutta monosit hücresi oranının açığa çıkmasını sağlar. Uzman doktor fiziksel muayenenin ardından beyaz kan hücrelerinin sayımı için damardan kan örneği alınmasını talep edebilir. Monosit beyaz kan hücresi olduğundan tam kan sayımı istenebilmektedir. Tam kan sayımı sayesinde çok yüksek ya da çok düşük monosit oranı ortaya çıkarak vücuttaki enfeksiyon teşhis edilir.
Monosit normal değeri, beyaz hücre sayısının %2 ila %8 aralığında olmasıdır. Sağlıklı yetişkin bireylerde mikrolitre kan başına yaklaşık 200 ila 800 monosit bulunur. Monosit sayısı bu aralıkların dışında yer alıyorsa tehlikeli bir sağlık sorununu işaret edebilir.
Monosit (MON) Yüksekliği Nedir?
Monositoz olarak bilinen monosit yüksekliği, vücudun, lupus gibi otoimmün bozukluklar, mononükleoz gibi bulaşıcı hastalıklar veya kanser gibi hastalıklar yanı sıra iltihaplanma ve enfeksiyon ile mücadele ettiği için monositlerin normalden fazla olduğu anlamına gelir. Aynı zamanda stres ve zorlu egzersizler ile hamilelik de monosit yüksekliğine neden olabilir.
Monositozun nedenleri şunlardır:
Monosit yüksekliğinde kişide yorgunluk, zayıflık ve ateş gibi belirtiler görünebilir.
Monosit Yüksekliği Nasıl Düşürülür?
Monosit yüksekliği, vücutta enfeksiyon olduğunu bir belirtisi olarak ortaya çıkar. Monositoz olarak tanımlanan monosit yüksekliğini düşürmenin yollarından bir tanesi de bağışıklık sistemini güçlendirmek olacaktır. Monosit yüksekliğini düşürmek için şu yöntemlerden yararlanabilirsiniz:
- Düzenli olarak egzersiz yapın
- Alkol kullanımını sınırlandırın
- Bol bol dinlenin
- Stresi azaltın
- Kırmızı et, kızarmış besinler ve karbonhidratlar gibi sağlıksız besinleri sınırlandırın
- Hasta olan kişilerden uzak durmaya çalışarak ellerinizi sık sık yıkayın
Monosit Düşüklüğü Nedir? Neden Olur?
Monositopeti olarak da bilinen monosit düşüklüğü, kan enfeksiyonu, HIV, kemoterapi reaksiyonu, anemi ve yanık yaralanmaları nedeniyle vücudun enfeksiyona karşı daha duyarlı olduğu anlamına gelir. Bu durum beyaz kan hücre sayısındaki azalmanın sonucu olarak görülür. Monosit düşüklüğünü engellemenin ve monosit sayısını yükseltmek için;
- Monosit sayısına etki eden ilaçların dozunu değiştirin
- Altta yatan hastalıkları yönetin
- Vitamin eksikliklerini giderin ve
- Enfeksiyon tedavisini yaptırın
Monosit Hakkında Sık Sorulan Sorular
Monosit yüksekliği tehlikeli mi?
Monosit yüksekliği altında yatan başka bir hastalıktan kaynaklı olarak ortaya çıkar. Tek başına bir tehlike olarak tanımlanması doğru değildir. Monosit yüksekliğine neden olan hastalığın teşhis edilerek tedavi edilmesi gerekir.
Monosit ne kadar yüksek olursa tehlikeli?
Kanda beyaz hücre sayısı %2 ila %8 aralığının altında ya da üstünde olduğunda bir hastalığın habercisi olarak değerlendirilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 8 Ağustos 2024
Yayınlanma Tarihi: 28 Temmuz 2023