Miyopati, kemiklere bağlı olan kasları etkileyen hastalıkların bütünüdür. Kalıtsal ya da yaşlanmayla beraber kişide miyopati görülebilir. Doğrudan kasların etkileyen hastalıklar sınıfı olduğundan kişi günlük hayatta yaptığı saç tarama, sandalyeden kalkmak gibi eylemleri yerine getirmede zorlanır. Belirtileri arasında kas zayıflığı, sertlik ve kramplar bulunur. Miyopati, tiroid bozuklukları, lupus, romatoid artrit, Sjögren sendromu, amiloidoz gibi hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir.
Miyopati (Kas Hastalıkları) Nedir?
Miyopati, kalıtsal ya da immün sistemin kas hücrelerine saldırması sonucunda vücutta istemli hareketleri kontrol eden kasların etkilendiği kas hastalıklarını ifade eder. Miyopati, kasların düzgün gelişememesi, hasar görmesi ya da yapısal bileşenlerin eksik olması durumunda görülür. Bir kas, miyofiber adı verilen lif demetlerinden meydana gelir. Bu lif demetleri zarar gördüğü durumda kasların koordinasyonu bozularak miyopati oluşur. Miyopati ilerleyen ve zamanla kötüleşen bir durum olduğu gibi kısa ömürlü de olabilir.
Miyopati (Kas Hastalıkları) Türleri Nelerdir?
Miyopati yani kas hastalıkları kalıtsal olarak ya da sonradan oluşabilir. Kalıtsal miyopatiler, ebeveynlerin birinden genetik bir mutasyon miras alındığında görülür. Kalıtsal miyopatiler şöyle sıralanabilir:
Konjenital miyopatiler
Konjenital miyopati, bebeklik ya da çocukluk döneminde belirtiler göstermeye başlayarak motor becerilerinin gecikmesine neden olur. Konjenital miyopatide tüm iskelet kasları etkilenerek yaygın olarak görülebilir.
Mitokondriyal miyopatiler
Mitokondriyal miyopati, hücrelerin enerji üreten kısmı olan mitokondrilerdeki mutasyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Kas zayıflığının yanında beyin, kalp ya da gastrointestinal sistemde problemlere neden olabilir. Mitokondriyal miyopati hastalıkları arasında Kearns-Sayre sendromu, laktik asidoz ve
Kas distrofisi
Kas distrofisi, iskelet kaslarında meydana gelen ilerle eğilimi gösteren zayıflıktır. Protein anormallikleri sebebiyle kas dokusunda oluşan dejenerasyondan dolayı görülür.
Metabolik miyopatiler
Metabolik miyopati, genellikle egzersiz ya da fazla kas eforundan kaynaklanarak ortaya çıkar. Bu miyopati türü enzimleri kodlayan genlerdeki kusurlar sebebiyle görülür.
Yaşamın ilerleyen dönemlerinde kişide miyopati gelişebilir. Edinilmiş miyopati olarak tanımlanan bu durum şu türleri içerir:
Otoimmün miyopati
Otoimmün miyopati, otoimmün nedeniyle ortaya çıkan ve kas fonksiyonunda sorunlara neden olan durumdur.
Toksik miyopati
Toksik miyopati, toksinlerin ve bazı ilaçların neden olduğu durumda görülür.
Endokrin miyopati
Endokrin miyopatisi, hormon üretiminden sorumlu olan endokrin sistemindeki problemden kaynaklanan miyopati türüdür. Endokrin miyopatiler tiroid veya adrenal hastalıklar neden olabilir.
Bulaşıcı miyopati
Bu tür miyopati, bakteri, parazit ya da mantar enfeksiyonundan kaynaklı olarak ortaya çıkar.
Kritik hastalık miyopatisi
Yoğun bakım ünitesindeyken kişide kritik hastalık miyopatisi gelişebilir. Bu durum uzun süreli hareketsizlikten kaynaklanır.
Miyopati (Kas Hastalıkları) Neden Olur?
Miyopati, kaslarda zayıflığa şeklinde görülerek kas dokularının etkilenmesine neden olan hastalıklar nedeniyle meydana gelir. Çevresel faktörler nedeniyle ortaya çıkmasının yanında kalıtsal sebeplerle de miyopati görülebilir. Miyopati nedenleri şöyle sıralanabilir:
- Ailede miyopati öyküsünün bulunması
- Otoimmün, metabolik veya endokrin bir bozukluğa sahip olma
- Belirli ilaçlara veya toksinlere maruz kalma
- Virüs, bakteri veya parazitler
- Bağ dokusu hastalıkları ve sistemik hastalıklar
Miyopati (Kas Hastalıkları) Belirtileri Nelerdir?
Kas hastalıkları yani miyopatinin en yaygın görülen belirtileri, kaslarda zayıflık, sertlik ya da kramplar şeklindedir. Miyopatinin belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Kaslarda güçsüzlük, sertleşme, kramp ve spazm yaşanması
- Üst kol, omuzlar ve uyluklarda kas zayıflaması
- Enerji düşüklüğü
- Sık sık düşme
- Günlük hayattaki aktiviteleri yerine getirmede zorluk çekme
- Skolyoza sahip olma
- Parmak uçlarında yürüme
- Kalp problemleri
- Göz kapağı sorunları
- Yutma sorunları
- Kasların incelmesi
Miyopati, giyinme, banyo yapma, dişleri veya saçı fırçalama, merdiven çıkma veya yataktan kalkma gibi rutin işlerin zorlaşmasına neden olur.
Miyopati (Kas Hastalıkları) Tanısı Nasıl Konur?
Vücudun kaslarını ve sinirlerini etkileyen birçok durum meydana gelebilir. Bunun tanısı için birçok yöntemden yararlanmak gerekir. Miyopati yani kas hastalıklarının teşhisi için şu testlerden yararlanılabilir:
- Gendeki sorunların ortaya çıkarılması için genetik test yapılır
- Kan, idrar, omurilik veya amniyotik sıvı örneği alınarak anormal enzimleri tespit etmek için biyokimyasal genetik testler uygulanır
- Bilgisayarlı tomografi, kemiklerde, kan damarlarında ve yumuşak dokulardaki anormallikleri ortaya çıkarır
- Beyin omurilik sıvısının kontrolü için lomber ponksiyon testi yapılabilir
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR), organların, dokuların ve iskelet sisteminin görüntüsü için kullanılır
- Sinir ve kas biyopsisi ile belirli bir alandan doku veya örnek alınır
- Elektromiyografi, kasların elektriksel aktivitesini ölçer
Miyopati (Kas Hastalıkları) Tedavisi Nasıl Olur?
Miyopati tedavisi altta yatan nedenine göre farklılık gösterir. Bu tedavilerin çoğu fizik tedavi, egzersiz veya mesleki terapiyi barındırır. Miyopati tedavileri şöyle sıralanabilir:
- Kalıtsal miyopatinin spesifik bir tedavisi bulunmamaktadır. Çoğu zaman semptomların azalmasına odaklanarak kas distrofisi türleri ilaçlarla tedavi edilir.
- Otoimmün miyopati durumunda ise vücuttaki iltihabı azaltmak ve vücudun anormal bağışıklık tepkisini azaltmak için ilaç tedavisi uygulanabilir.
- Endokrin miyopatide ise hormonal durumun yönetilmesi ya da tedavi edilmesi hedeflenir.
- Enfeksiyöz miyopati, bakteriyel, viral, fungal ya da paraziter gibi enfeksiyonun yönetilmesini ya da tedavi edilmesini içerir.
Miyopati (Kas Hastalıkları) Hakkında Sık Sorulan Sorular
Miyopati için hangi doktora gidilir?
Miyopati hastalığının teşhisi ve tedavisi için nöroloji bölümünden yararlanılır.
Miyopati ilerlerse ne olur?
Miyopati, kas dokularının etkilenmesi sonucunda ortaya çıkar ve ilerlediği durumda kaslarda iltihaplanma, zayıflık, felç ya da kas spazmı görülebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 12 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 29 Ocak 2024