Menenjiom, beyni ve omuriliği çevreleyen meninks adı verilen zarlardan büyüyen bir tümördür. Yaygın bir tümör çeşidi olan menenjiom özünde bir beyin tümörü olarak kabul edilmez ancak yakındaki beyne, sinirlere ve damarlara baskı yapabilir. Bu da tümörün şiddetine bağlı olarak ciddi bir hal alabilir. Tanısı, manyetik rezonans görüntüleme (MR) ile konulur. Menenjiom tedavisi ise, tümörün büyüklüğüne ve konumuna göre cerrahi veya radyoterapi gibi yöntemlerle yapılabilir.
Menenjiom Nedir?
Menenjiom, beyin ve omuriliği çevreleyen meninks adı verilen zarlardan kaynaklanan ve genellikle kanserli olmayan bir tümör çeşididir. Aynı zamanda beyin tümörü çeşitlerinden biridir.
Menenjiom beynin kendi yapısında oluşur. Genellikle oldukça yavaş büyüyen tümörler olan meninjiyomlar çoğunlukla iyi huylu olarak bilinir. Beynin içinde olması dolasıyla her ne kadar iyi huylu da olsa büyümeleri ile beraber beyin üzerinde yaratacakları baskı nedeniyle pek çok farklı belirtiye neden olabilir.
Tümörün büyüklüğü ve baskıladığı beyin bölgesi de bu noktada önemlidir. Çoğunlukla iyi huylu olmaları nedeniyle vücudun geriye kalan kısımlarına sıçrama eğilimi göstermezler.
Menenjiyoma neyin sebep olduğu net olarak bilinmese de radyasyon tedavisi, kadınsal hormonlar ve genetik faktörler menenjiom oluşumunda rol oynayabilir. Çoğu vakalarda menenjiom kansersiz bir şekilde ortaya çıkar.
Görüş kalitesinde değişiklikler, baş ağrısı, işitme kaybı ve nöbetler menenjiom vakalarında sık görülen belirtiler arasındadır.
Küçük, yavaş büyüyen ve belirti veya semptom göstermeyen bir menenjiyom tedavi gerektirmeyebilir. Ancak gerektiğinde tedavi cerrahi müdahale veya radyasyon içerebilir.
Menenjiom Türleri Nelerdir?
Menenjiomların pek çok türü yavaş büyür. Ancak bazı türleri hızla yayılım sağlar. Menenjiomları üç derece türünde sınıflandırmak mümkündür:
- Birinci dereceden menenjiomlar genellikle daha düşük dereceli olan tümörlerdir. Çoğunlukla iyi huylu seyreden bu tümörler arasından sıklıkla görülen menenjiom çeşididir. Birinci dereceden menenjiomların büyümesi ise yavaş ve sınırlıdır.
- İkinci dereceden menenjiomlar, orta dereceli menenjiomlardır. Atipik olarak da bilinen bu gruptaki tümörler, ilk gruba oranla çok daha agresif ve yayılmaya meyillidir. Bu derecede olan tümörlerin ameliyat ile alınması gerekir. Ancak agresif huylu olması nedeniyle bu bölgede tekrar menenjiom oluşma olasılığı bulunur.
- Üçüncü dereceden menenjiomlar, bu grupta yer alan tümörlerde ilk gruba oranla çok daha atipiktir. Atipik durumda olan görünüm anaplastik olarak değerlendirme sürecine alınır. Bu derecede yer alan tümörler hızlı büyüme gösterebilir.
Menenjiom Neden Olur?
Menenjiomların neden oluştuğuna dair bilimsel bir kesinlik yoktur. Ancak, özellikle çocukluk çağında radyasyona maruz kalmak, bir kişinin menenjiyom geliştirme riskini artırabilir. Bununla birlikte nörofibromatozis tip 2 adı verilen genetik bir rahatsızlığı olan kişilerde de risk artarken kadınsal hormonlar, obezite ve kafa travması da menenjioma yol açabilir.
Menenjiom riskini artırabilecek faktörler şunlardır:
- Çocukluk çağında radyasyona maruz kalmak
- Nörofibromatozis tip 2 adı verilen sinir sistemi rahatsızlığı
- Kadınsal hormonlar
- Obezite
- Kafa travması
Menenjiom Belirtileri Nelerdir?
Menenjiom vakalarında ortaya çıkan yaygın belirtiler arasında baş ağrısı, çift görme, bulanıklık, işitme-koku kaybı, hafıza problemleri, kaslarda güçsüzlük, mide bulantısı ve nöbet yer alır.
Beyinde menenjiom belirtileri genellikle tümörün bulunduğu konuma göre değişiklik gösterebilir. Menenjiom, çoğunlukla yavaş büyüdüğü için belirtilerini oluşmaya başladığı ilk anlarda görmek mümkün olmayabilir.
Genel olarak menenjiom belirtileri şu şekilde seyredebilir:
- Baş ağrısı
- Görme, işitme ve koku hissi kaybı
- Hafıza kaybı
- Mide bulantısı ve kusma
- Kol ve bacakta zayıflık hissine bağlı olarak yürümede problemler
- Nöbetler
- Bilinç bulanıklığı, net düşünmede zorluk
Her belirti hemen her hasta için ortak olmamakla birlikte tümörün büyüdüğü bölgeye göre belirtilerde değişiklikler yaşanır. Menenjiom özellikle genetik yatkınlık, geçirilen kafa travmaları ve sürekli radyasyona maruz kalmak gibi pek çok nedenle görülür. Belirtilerin bulunması halinde doktor kontrolünden geçmek hayati önem taşır.
Menenjiom Tanı ve Tedavisi
Menenjiom tedavisi, meninjomların yavaş büyümeleri nedeniyle erken tanı ile hızlandırılması mümkün olan bir tedavi değildir. Menenjiom tanısı konulurken hekimler hastadan detaylı bir geçmiş hastalık ve yaşam öyküsü talep eder. Bu tıbbi öykü ile beraber gerçekleştirilen nörolojik muayene sonrasında tomografi ve MR gibi testler de istenir. Genellikle bu testler sonucunda beyinde bulunan menenjiomlar tespit edilir. Büyüklüğü, konumu, baskıladığı alan gibi pek çok sorun bu noktada belirlenir ve tedavi süreci bu noktada planlanır. Sahip olunan menenjiomların derecesine bağlı olarak tedavi yöntemleri uygulanır.
Genellikle tedavi, menenjiom ameliyatı gerektirir. Ancak bu durum hemen her hasta için benzer bir süreç izleyeceği anlamına gelmemektedir. Özellikle hastanın geçmiş hastalık öyküsü ve sağlık durumuna bağlı olarak tedavi yöntemlerinde de değişiklikler olur. Ayrıca menenjiomların büyüklüğü ve bulunduğu konum da ameliyat süreci için önemlidir. Beynin riskli bölgelerinde bulunmaları halinde memenjiomların çıkartılması mümkün olmayabilir. Küçük bir tümör olması durumunda ise düzenli yapılan görüntülemeler ile tümörün büyümesi ya da durağanlığı takip edilir. Hatta öyle ki tümörün beyne olumsuz etkisinin olmaması halinde tedavi uygulanmayabilir.
Menejiom Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Menenjiom ameliyatı sonrası iyileşme süreçleri hemen her cerrahi müdahalede olduğu gibi hastadan hastaya göre değişkenlik gösterebilir. Her ameliyat sürecinin belirli riskleri olduğu gibi bu sürecin de çeşitli riskleri bulunur. Hastanın tümörüne uygulanan işleme, tümörün büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak yapılan ameliyat değiştiği gibi aynı zaman da ameliyat sonrası iyileşme süreci de değişiklik gösterir.
Genellikle menenjiom ameliyatı sonrasında hastalar 2-5 gün arasında gerekli testler sonucunda taburcu edilir. Ameliyat sonrasındaki süreç içerisinde hastalar, ameliyat edildiği bölgeye bağlı olarak konuşma, kas, işitme gibi geçici sorunlar yaşayabilir. Bu nedenle bu süreç içerisinde fizik tedavi gibi yöntemler ile ameliyat süreci desteklenir. Menejiom ameliyatı sonrasında doktor kontrolleri sıklıkla yapılmalı, uygulanan tedavinin etkisi kontrol edilmelidir. Sahip olunan menejiom çeşidine bağlı olarak ameliyat sonrasında tekrar oluşum göstermesi durumunda erken tanı ve tedavi ile iyileşme sürecine zaman kazandırılabilir. Bu noktada tedavi sürecinde doktor kontorlleri aksatılmamalı, reçeteler doğu şekilde kullanılmalıdır.
Menenjiom Hakkında Sık Sorulan Sorular
Meninjiom ne demek?
Menenjiyom , beyni ve omuriliği kaplayan ve koruyan doku katmanları olan meninkslerde oluşan birincil merkezi sinir sistemi tümörüdür.
Menenjiom öldürür mü?
Menenjiom ameliyatı olanlar için hemen her cerrahi operasyonda olduğu gibi bu operasyonda da riskler bulunur. Bu noktada kişilerin hastane, doktor gibi tercihlerinin doğru olması cerrahi risklerin düşmesi noktasında önemlidir. Menenjiomlar genellikle beyin dokusunun bir parçasıdır ve beyin yüzeyine yapışık değildir. Menenjiomun derecesine bağlı olarak değişen sağkalım oranları birinci derece menenjiomlarda %64 gibi yüksek oranlara sahiptir.
Menenjiom ameliyatı kaç saat sürer?
Menenjiom ameliyatı süresi genellikle hastadan hastaya göre değişiklik gösterir. Özellikle hastanın durumu, tümörün konumu gibi pek çok etken ameliyat sürecinin ve gidişatının belirlenmesinde önemli bir noktadadır. Genellikle ameliyat 2 ila 6 saat arasında sürer. Ancak tümörün büyüklüğü, konumu, baskıladığı alan gibi önemli noktalar ameliyat süresinin değişmesine neden olurken iyileşme sürecini de etkiler.
Atipik menenjiom yaşam süresi ne kadardır?
Atipik menenjiom diğer adıyla ikinci derece menenjiomlar, sıklıkla beyin omurilik sıvısı yolu ile yayılır ve metastaz yapma olasılığı bulunur. İlk evreye oranla çok daha agresif olarak seyreden atipik meningiom yaşam süresi hastaya ve dış etkenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Yaşam süresi oranları; hastanın yaşı, cinsiyeti, tümörün konumu, boyutu baskıladığı alan gibi pek çok farklı faktöre göre değişebilir. Bu nedenle kesin yaşam süresi belirtilmez.
Kalsifiye menenjiom nedir?
Kalsfiye menenjiom, menenjiom çeşitlerinden biridir. Genellikle bu çeşit tümörler içerisinde kalsiyum birikmesi gözlenir. Menenjiomlar arasında sık rastlanır. Tedavi yöntemi, diğer türleri ile benzerlik gösterir. Öncelikli olarak tanı, izleme ve tümörün büyümesi durumunda ise cerrahi müdahale ile kalsifiye menenjiomdan kurtulmak mümkündür.
Menenjioma hangi bölüm bakar?
Menenjiom vakalarına nöroloji veya beyin ve sinir cerrahisi doktorları bakar.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 2 Ekim 2024