Yükleniyor
Melena, üst gastrointestinal sistemdeki kanamadan kaynaklanan, kötü kokulu, anormal, siyah ve katran rengi dışkıdır. Melena, karakteristik olarak ağız, yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk kısmını içeren üst gastrointestinal (GI) sistemdeki kanama sonucunda meydana gelir. Yaşanan bu kanama, dışkı çıkmadan önce sindirim sisteminde dolaşırken siyaha döner. Bazı melena vakaları alt gastrointestinal sistemde yer alan kalın bağırsağın kolonundaki kanamalar sonucunda da ortaya çıkabilir.
Melena, üst gastrointestinal sistemdeki sindirim kanalında meydana gelen kanama sonucu ortaya çıkan kötü kokulu, çürük kan içeren, katrana benzer siyah renkli dışkı şeklinde tanımlanır.
Katrana benzer siyah renkli dışkı, dışkıdaki eski kanın bir işareti kabul edilir. Bu kan, gastrointestinal kanalında başladığı yerden yukarıya doğru (genellikle mide veya üst ince bağırsakta) ilerlerken siyaha döner ve katranlaşır. Sindirim kimyasalları, bu yolculuk sırasında kanla etkileşime girerek kanın rengini ve dokusunu değiştirir. Bazı melena vakaları üst gastrointestinal sistemin aksine alt gastrointestinal sistemde yer alan kalın bağırsağın kolonundaki kanamalar sonucunda da ortaya çıkabilir.
Melena genellikle üst gastrointestinal sistem astarındaki hasardan, şişmiş kan damarlarından veya kanama bozukluklarından kaynaklanır. Burada meydana gelen kanama, dışkı çıkmadan önce sindirim sistemindeki dolaşım yolculuğunda siyaha döner ve katrana benzer bir şekilde dışarı çıkar. Siyah renkli dışkı olarak bilinen melenaya farklı sindirim ve anal bölge hastalıkları da sebep olabilir.
Uygulanan yöntemler sonrası melena tanısı konulur ve tedavi için melenayı meydana getiren neden ortaya çıkarılır. Bu nedenin belirlenmesinin ardından tedavi sürecine geçilir. Tedaviyle birlikte dışkının normal rengine döndürülmesi amaçlanır.
Melenayı tetikleyen en yaygın nedenin, midede veya ince bağırsakta ağrılı ülser veya yaraların geliştiği peptik ülser hastalığı olduğu bilinir.
Ayrıca katran benzeri siyah renkli dışkı olan melena üst gastrointestinal sistem astarındaki hasardan, şişmiş kan damarlarından veya kanama bozukluklarından da kaynaklanır. Kanı yuttuysanız bu kanama yemek borusunun alt kısmından da gelebilir. Nadiren, eğer bağırsaklarınız çok yavaş hareket ediyorsa, bu durum ince bağırsağınızın alt kısmından veya kalın bağırsağınızın üst kısmından da kaynaklanıyor olabilir.
Diğer yandan bazı sindirim sistemi ve anal bölge hastalıkları da melenaya neden olabilir.
Melena genellikle şu nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar:
Siyah renkli dışkı olan melenaya neden faktörler genellikle şu gerekçelerle ortaya çıkar:
Helicobacter Pylori bakterisinden kaynaklanan ve mide ülseri olarak da tabir edilen peptik ülser hastalığı, mide iç yüzeyindeki yaralardır. Mide üç yüzeyinde meydana gelen yaralar melenayı da tetikler ve kişide siyah renkli dışkı ortaya çıkar.
Mide iç yüzeyindeki tabakada oluşan iltihaplanmalar olan gastrit ve yemek borusunda meydana gelen özofajit, bakteri, enfeksiyon ve iltihaplanmalara bağlı olarak beraberinde kişide siyah renkli dışkı meydana gelmesine sebebiyet verebilir.
Mide astarında meydana gelen aşınma, gastrointestinal sistemde hasar meydana getirerek melena oluşumuna yol açabilir.
Yemek borusu veya midedeki şişmiş ve yırtılmış damarlara varis adı verilir. Varis oluşumu, yemek borusu ve midede kanama riski doğurabilir. Bu kanamaya bağlı olarak kişinin dışkısı da etkilenir melena ortaya çıkabilir.
Kişi şiddetli bir şekilde kustuğunda veya öksürdüğünde yemek borusunda yırtılma görülebilir. Yemek borusundaki yırtılma da siyah renkte dışkı görülmesine sebebiyet verebilir.
Sindirim sisteminde meydana gelen mide ve yemek borusu kanseriyle birlikte pankreas kanseri de gastrointestinel sistemdeki tümörler anlamına geldiği için bu tümörler kanamayla birlikte melenayı doğurabilir.
Yenidoğan bebeklerin, yaşamlarının ilk birkaç gününde dışkılarında siyah renk görülebilir. Bunun en büyük sebebi yenidoğan bebeklerin anne karnında annelerin kanını yutmasıdır. Bu durum genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden normale döner.
Klasik melena katranımsı, yapışkan kıvamda simsiyah renkte olur. Melena belirtileri, siyah dışkıya neden olan üst gastrointestinal kanamanın şiddetine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Kan kaybının şiddetine göre yorgunluk, nefes darlığı, ciltte solukluk, baş dönmesi, karın ağrısı, zihin bulanıklığı ve taşikardi gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Melena tanısı için öncelikle kişinin dışkısı incelenir. Dışkıda kan olup olmadığının belirlenmesi için kan testi istenir. Kan testinin amacı dışkıda açıkça belli olmayan kanın tespitidir.
Melena tanısı için genel olarak kan testi, CT taraması, CT anjiyogramı ve üst endoskopi yapılır.
Melena tedavisi için, melenaya sebep olan faktör belirlendikten sonra tedavi aşamasına geçilir. Vücutta meydana gelen kan kaybının şiddetine göre kan veya sıvı takviyesi yapılır.
Üst gastrointestinal kanamalarını durdurmak için endoskopik tedaviler genellikle aktif kanamayı durdurmayı ve yeni kanamayı önlemeyi amaçlar. Üst endoskopi sırasında yara elektrokoterle veya içine ilaç enjekte ederek kapatılır. Bazen kan damarına bir klip veya bant yerleştirilirken bazen de dikişlere ihtiyaç duyulur.
Melena, üst gastrointestinal sistemdeki kanamaların neden olduğu rahatsız edici koku içeren siyah renkli dışkıdır.
Melena, üst ve alt gastrointestinal sistemde meydana gelen kanamaların göstergesi olarak ortaya çıkar.
Dışkınızın siyah renkte olduğunu görürseniz doktora başvurun. Çünkü melenaya sebep olan kanamaların şiddeti arttığında tehlikeli bir tablo ortaya çıkabilir.
Kendiliğinden geçme ihtimali olan melena, bazı vakalarda kanamanın şiddetine bağlı olarak tedavi gerektirir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 31 Ocak 2024
Yayınlanma Tarihi: 18 Ocak 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
