MCHC Nedir? MCHC Düşüklüğü ve Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

MCHC Nedir?

“Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration” ifadesinin kısaltması olan MCHC, alyuvarların içinde bulunan hemoglobinin yüzdelik dilim olarak ortalama miktarını gösterir. Hemoglobin konsantrasyonunu belirleyen bir değer olan MCHC, düşük veya yüksek konsantrasyona sahip olduğunda bu durum vücut dokularındaki oksijen taşıma kapasitesinin değiştiği anlamına gelir.

MCHC değerinin düşük veya yüksek olması kansızlığın türünü belirleme konusunda yardımcı olur. MCHC düşüklüğü demir eksikliği anemisiyle ilişkilendirilirken, MCHC yüksekliği ise hemolitik anemiden kaynaklıdır.

MCHC düşüklüğü genellikle demir eksikliği anemisi kaynaklı meydana geldiği için tedavisi de demir eksikliğini gidermeye yönelik olacaktır. Bu doğrultuda kişiye demir ilaçları verilir ve MCHC değerinin normal aralıklara getirilmesi sağlanır. 

MCHC yüksekliğinde de ağırlıklı neden hemolitik anemi olduğundan dolayı, tedavi de bu şekilde planlanır. MCHC yüksekliğinin nedeni B12 ve folik asit eksikliğine bağlı ise bu takviyeleri yeterli dozda ve duruma göre ömür boyu da kullanmak gerekebilir.

MCHC Kaç Olmalı?

MCHC'nin ortalama referans aralığı 32 - 36 gram/desilitre (g/dL) veya 320 - 360 gram/litre (g/L) aralığında olmalıdır. Bu değerin altı MCHC düşüklüğü, üstü ise MCHC yüksekliği olarak kabul edilir. Ancak bazı durumlarda testin yaptırıldığı laboratuvara göre değerler değişkenlik gösterebilir.

MCHC Düşüklüğü Nedir?

MCHC düşüklüğü (hipokromi), kırmızı kan hücresindeki hemoglobin miktarının referans aralık olan 32 - 36 gram/desilitre (g/dL) altında olmasıdır. MCHC düşüklüğü, kırmızı kan hücrelerinin hemoglobin adlı proteine yeteri miktarda sahip olmadığı anlamına gelir ve demir eksikliği anemisine işaret eder.

Kan testinde MCHC sonucunun düşük olması kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin konsantrasyonunun düşük olduğunu gösterir, böyle olunca da vücudun tüm dokulara yeterli oksijen sağlanamaz.

MCHC değeri için alınan test genellikle testin alındığı zamana (sabah veya akşam), mevsime ve kişiye göre değişkenlik gösterebileceği için, hafif düşüklükler klinik olarak anlam ifade etmeyebilir.

MCHC değerinin klinik olarak anlam ifade edebilmesi için tıbbi özgeçmişinizin, ailede kansızlık olup olmadığının, hemoglobin düzeyinizin, alyuvar sayınızın (RBC = Red blood cell = Eritrosit) ve diğer alyuvar parametreleri olan MCV, MCH, RDW düzeyinizin de bilinmesi gerekir.

MCHC Düşüklüğü Neden Olur?

MCHC düşüklüğünün en yaygın nedeni demir eksikliği anemisidir. Demir eksikliğinin yanında akdeniz anemisi taşıyıcılığı, kronik hastalık anemisi, sideroblastik anemi, kronik inflamasyon, çölyak hastalığı ve böbrek hastalıkları da MCHC düşüklüğüne yol açabilir.

MCHC düşüklüğünün başlıca nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Demir eksikliği ve demir eksikliği anemisi
• Akdeniz anemisi taşıyıcılığı ve akdeniz anemisi hastalığı
• Kronik hastalık anemisi
• Sideroblastik anemi
• Kronik inflamasyon
• Çölyak hastalığı
• Böbrek hastalıkları
• Kurşun zehirlenmesi

H2: MCHC Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

MCHC düşüklüğünün belirtileri genel olarak demir eksikliği anemisine bağlı olarak ortaya çıkar. Bu belirtilerin başında kronik yorgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı, cilt solukluğu, vücudun kolay morarması gelir. Bu belirtiler uzun vadeye yayıldığında kişiye zarar verebileceği için düşük MCHC değerlerinin uygun tedavi yöntemiyle normal seviyelere çekilmesi gerekir.

Demir eksikliği anemisine bağlı ortaya çıkan MCHC düşüklüğü, kişide şu belirtileri gösterebilir:

• Kronik yorgunluk ve halsizlik
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Nefes darlığı
• Kalp atışlarında düzensizlik
• Cilt solukluğu
• Vücudun kolay morarması
• Konsantrasyon kaybı

MCHC Düşüklüğü Tedavisi Nasıl Yapılır?

MCHC düşüklüğünün doğru olarak tedavi edilebilmesi için öncelikle MCHC düşüklüğüne neyin neden olduğunun aydınlatılması gerekir. Bazı ilaçların kullanımı, gıda takviyeleri geçici olarak MCHC değerini yükseltebilmekle birlikte, altta yatan neden bulunmadan yapılan bu gibi tedaviler ileri dönemde yarardan çok zarar verebilir. MCHC düşüklüğünün düzeltilmesi öncesi doktorunuz tıbbi özgeçmişinizi, aile hikayenizi öğrenmeyi ve ek tetkik yaptırmanızı isteyebilir.

MCHC düşüklüğünün en sık görülen nedeni demir eksikliği anemisidir. Altta yatan neden belirlendikten sonra doktorunuzun önereceği demir ilaçlarını kullanmak yararlı olabilir.

Ancak kronik MCHC düşüklüğü kronik hastalıklara bağlı olarak da düşebilmektedir. Kronik hastalıklara bağlı olarak yaşanan MCHC düşüklüğü alttaki hastalık kontrol altına alınmadan düzelmez. Bu hastalara gereksiz demir verilmesi ek zararlara yol açabilir.

MCHC nasıl yükseltilir?

Eğer MCHC düşüklüğünün nedeni demir eksikliği anemisi ve bu durumun besin yetersizliğine bağlı geliştiği düşünülür ise diyetisyen gözetiminde demir içeriği yüksek gıdaların alımı MCHC değerini artırabilir.

Bununla birlikte, kanama veya bağırsak sorunları (emilim bozukluğu, tümörler) gibi beslenmeyle ilgisi olmayan nedenlerinin olabileceğini ve bu durumda basit diyet ayarlamaları ile düzeltilemeyeceğini de unutmamak gerekir. Yapılacak her uygulama mutlaka doktor gözetiminde yapılmalıdır.

MCHC düşüklüğü, beslenme ile ilişkili demir eksikliği ile ilişkili ise yemeklerle birlikte demir emilimini bozabilecek fazla miktarda çay ve kahve içmekten kaçınmak gerekebilir. Ayrıca bu esnada demirin emilimini artıran C vitamini içeren gıda alımı artırılabilir.

MCHC Yüksekliği Nedir?

Diğer adı hiperkromi olan MCHC yüksekliği, alyuvarlardaki hemoglobin miktarının 32 - 36 gram/desilitre (g/dL) değer aralığının üstünde olması durumudur. Daha koyu renkli kırmızı kan hücrelerine neden olabilen MCHC yüksekliği genel olarak hemolitik anemi, B vitamini ve folik asit eksikliğinde kaynaklanır. 

Aynı MCHC düşüklüğünde olduğu gibi MCHC yüksekliğinin de klinik olarak anlam ifade edebilmesi için tıbbi özgeçmişinizin, ailede kansızlık olup olmadığının, hemoglobin düzeyinizin, alyuvar sayınızın (RBC = Red blood cell = Eritrosit) ve diğer alyuvar parametreleri olan MCV, MCH, RDW düzeyinizin de doktor tarafından bilinmesi gerekir.

MCHC Yüksekliği Neden Olur?

Alyuvarlardaki hemoglobin miktarının artması olan MCHC yüksekliği çoğunlukla hemolitik anemi kaynaklı ortaya çıkar. Hemolitik anemi, kırmızı kan hücrelerinin yenilenebileceğinden daha hızlı parçalanmasıyla meydana gelir. Bunun yanında B vitamini ve folik asit eksikliğiyle birlikte karaciğer hastalığı ve aşırı aktif tiroid de MCHC yüksekliğine sebep olabilir.

MCHC yüksekliğinin başlıca nedenleri şöyledir:

• Hemolitik anemi
• Vitamin B ve folat eksikliği
• Herediter Sferositoz
• Karaciğer hastalığı
• Hipertiroid
• Ciddi yanık vakaları
• Orak hücre hastalığı

MCHC Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

MCHC yüksekliği belirtileri, yüksekliğe neden olan hemolitik anemi belirtileriyle örtüşür. MCHC yüksekliğinin yaygın görülen belirtileri baş ağrısı, baş dönmesi, soluk cilt ve halsizliktir.

MCHC Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?

Aynı MCHC düşüklüğünde bahsedildiği gibi, MCHC yüksekliğinin de doğru olarak tedavi edilebilmesi için öncelikle MCHC yüksekliğine neyin neden olduğunun aydınlatılması gerekir. Bazı ilaçlar, gıda takviyeleri geçici olarak MCHC’yi düşürebilmekle birlikte, altta yatan neden bulunmadan yapılan bu gibi tedaviler ileri dönemde yarardan çok zarar verebilir. MCHC yüksekliğinizin düzeltilmesi öncesi doktorunuz tıbbi özgeçmişinizi, aile hikayenizi öğrenmeyi ve ek tetkik yaptırmanızı isteyebilir.

Eğer neden hemolitik anemi yani alyuvarlarımızın parçalanması ise bu parçalanmaya neden olan durum bulunarak, bu duruma göre tedavi belirlenebilir.

Otoimmün hemolitik anemi denilen bağışıklık sistemimizin anormal antikor üretmesi ile oluşan hemolitik anemilerde kortizon, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, dalağın alınması (splenektomi) gibi tedaviler uygulanabilir.

Doğuştan gelen, ırsi geçişli yani kalıtsal hemolitik anemilerde (herediter sferositoz da dahil olmak üzere) hastalığın şiddetine göre tedavi planlanır. Herediter sferositoz hastalığında dalağın alınması kansızlığın düzeltilmesinde kullanılan yöntemlerden birisidir.

MCHC yüksekliğinin nedeni B12 ve folik asit eksikliğine bağlı ise bu takviyeleri yeterli dozda ve duruma göre ömür boyu da kullanmak gerekebilir.

Bütün bu tedaviler mutlaka hastayı takip eden doktor gözetiminde yapılmalıdır.

MCHC nasıl düşürülür?

MCHC yüksekliğinin ortalama değerlere düşürülmesi için bazı yöntemler uygulanabilir. Bunların başında B12 ve folat açısından zengin bir beslenme düzenidir. Bunun yanında MCHC değeri yüksek çıktıysa sigara ve alkolden uzak durmak gerekir.

MCHC değerini düşürmenin yolları aşağıdaki gibidir:

• MCHC değerini düşürmek için B12 vitamini ve folat açısından zengin bir beslenme programı belirlenmelidir.
• MCHC değeri yüksekse sigara ve alkonden uzak durmak gerekir.

MCV ve MCHC arasındaki fark nedir?

Her ikisi de alyuvar indeksi veya alyuvar alt parametresi olarak bilinir. MCV İngilizce “Mean corpuscular Volume” ifadesinin kısaltmasıdır. Ortalama alyuvar hacmini gösterir. Yani alyuvarların şekli ile ilişkilidir. MCHC ise alyuvarların içindeki hemoglobin konsantrasyonunu yani alyuvarların soluk ya da daha parlak olup olmadığını gösterir. Şekilden daha çok alyuvar görünümü ile ilişkili bir parametredir.

H2: MCHC Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kan tahlilinde MCHC nedir?

Kan tahlilinde MCHC, her bir kırmızı kan hücresi içindeki alanın ne kadarının hemoglobinden oluştuğunun ölçümüdür. Diğer bir deyişle kırmızı kan hücrelerindeki ortalama hemoglobin konsantrasyonunu hücrenin kendi boyutuna göre oranını verir.

MCHC nasıl düzelir?

MCHC değerinin düşüklüğü veya yüksekliğine göre bazı aksiyonlar alınabilir. MCHC düşüklüğü durumunda demir eksikliği anemisine yönelik tedavi uygulanırken MCHC yüksekliğinde hemolitik anemi ve altta yatan diğer nedenlerin iyileştirilmesi amacıyla bazı tedavi yöntemleri tercih edilir.

MCHC yüksekliğine ne iyi gelir?

MCHC yüksekliği, B12 ve folat eksikliğinin neden olduğu bir durumdur. MCHC değerinin düşürülmesi için hem B12 hem de folat eksikliğinin giderilmesi gerekir. Bu doğrultuda hem doğal besinler hem de takviyelerden yararlanılabilir.