Malign Melanom Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Malign Melanom Nedir?

Malign melanom, cilt yüzeyinde pigment üreten hücrelerde gelişen, vücudun diğer bölgelerine de yayılabilen cilt kanseri türüdür. Özellikle güneşten veya solaryumlarda alınan ultraviyole ışık nedeniyle meydana gelir. "Malign" ifadesi kanserin kötü huylu, yani metastaz yapma potansiyeli taşıyan ve tedavi edilmezse hayati tehlike oluşturabilen bir hastalık olduğunu belirtir. Melanositlerde başlayan bu cilt kanseri türü hızlıca dokulara yayılma özelliğine sahiptir. Melanomların yaklaşık %30'u var olan benlerde başladığı bilinir. Bu nedenle vücutta oluşabilecek belirtileri bilerek buna yönelik önlem almak, malign melanom türünde erken teşhis ve tedavi açısından önemlidir.  

Malign Melanom Belirtileri Nelerdir?

Malign melanom belirtileri, genellikle mevcut bir benin yapısındaki değişikliklerle ya da yeni bir büyümenin ortaya çıkmasıyla başlar. Ciltteki renk, şekil, boyut ve semptomlarındaki değişiklikler, bu kanserin ilk belirtileri olarak değerlendirilebilir. Melanomun daha ileri aşamalarda vücudun diğer bölgelerine yayılmaması için erken dönemde fark edilmesi önemlidir.

Malign melanom ilk belirtileri ve semptomları şöyle sıralanabilir:

• Mevcut bir benin yapısında oluşan değişiklikler
• Ciltte yeni bir pigmentli lezyon
• Alışılmadık bir lezyon büyümenin oluşması
• Birden fazla renk veya düzensiz renk desenlerine sahip büyümeler
• Bende 6 milimetreden büyük yeni büyümeler
• Kaşıntı veya kanama gibi semptomlar
• Düz olmayan, çentikli ya da tırtıklı kenarlara sahip benler

Melanom her zaman var olan bir benin içinde başlamaz, sağlıklı ciltlerde de gelişebilir. Malign melanom belirtileri vücudun herhangi bir yerinde görülebilir. Bunun yanında iç organlarda da gelişme gösterebilir. Bu tip gizli malign melanomlar, özellikle kahverengi veya siyah tenli kişilerde daha yaygındır.

Malign Melanom Neden Olur?

Malign melanom, ciltte melanosit adı verilen hücrelerin DNA'larındaki değişikliklerle nedeniyle oluşur. Bu değişiklikler sağlıklı hücrelerin kanser hücrelerine dönüşmesine yol açar. Melanositler, cilde rengini veren melanin pigmentini üretiminden sorumludur. Cilt kanserinin bir türü olan malign melanom, genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Fakat ultraviyole (UV) ışığına maruz kalmanın önemli bir rol oynadığı düşünülür

Malign melanom nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Ultraviyole (UV) ışığına maruz kalma
• Genetik faktörler
• Açık tenli, sarı saçlı ve mavi gözlü olmak
• Frekanslı cilt yaralanmaları veya pigment değişiklikleri
• Zayıf bağışıklık sistemi

Malign Melanom Nasıl Teşhis Edilir?

Malign melanom şüphesi ve belirtileri barındıra kişilerin benlerinde ya da cildinde bir anormallik fark edildiği durumda, doktor bu alana biyopsi yapabilir. Biyopsi sayesinde şüpheli olan dokudan örnek alınarak kanser hücrelerinin olup olmadığı tespit edilir. Eğer biyopsi sonucunda melanom görülürse, yayılma derecesi belirlenerek tedavi sürecinin planlanması sağlanır. Malign melanom evreleri, tümörün derinliğine, kalınlığına göre belirlenebilir.

Melanom evreleri şöyle sıralanabilir:

• Evre 0: Melanom yalnızca cildin en üst katmanında (epidermis) yer alır.
• Evre I: Melanom henüz yayılmamış ve düşük riskli, cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir.
• Evre II: Tekrar etme riski yüksek ancak henüz yayılma görülmemiştir.
• Evre III: Melanom, yakınlardaki lenf düğümlerine veya cilde yayılma göstermiştir.
• Evre IV: Melanom, uzak lenf düğümlerine, cilde veya iç organlara yayılmıştır.

Malign Melanom Tedavisi Nasıl Olur?

Malign melanom tedavisi, melanomun evrelerine göre farklılık gösterir. Cilt kanserleri arasında en agresifi olan malign melanomun teşhisinin ardından tedavi planlaması yapılır. Tedavide hastalığın evresi, yayılma durumu ve kişinin sağlık durumu göz önünde bulundurulur.

Malign melanom tedavisinde kullanılan yöntemler şöyle sıralanabilir:

Cerrahi müdahale

Malign melanom erken evresinde en yaygın görülen tedavi şekli cerrahi müdahaledir. Tespit edilen kanserli doku ve çevresinde yer alan sağlıklı doku cerrahi müdahale ile alınabilir.

İmmünoterapi

Bağışıklık sistemini kanser hücreleriyle savaşmasını sağlayan ilaçların kullanıldığı tedavi şeklidir. Özellikle ileri evre ve metastatik melanomlarda etkili olur.

Kemoterapi

Kemoterapi, immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler kadar etkili olmadığı için daha az tercih edilen bir tedavi şeklidir.

Radyoterapi

Genellikle cerrahi müdahale sonrasında kanserin yayılma riski yüksek olan hastalara uygulanır. Beyin metastazları gibi bazı durumlarda da kullanılabilir.

Malign melanom erken teşhis edildiği durumda cerrahi müdahale ile alınabilir. İlerlediği durumda ise immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve diğer yöntemler uygulanarak hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.

Malign Melanom Hakkında Sık Sorulan Sorular

Malign melanom en sık nerede görülür?

Malign melanom, kişinin en sık güneşe maruz kaldığı bölgelerde görülen bir cilt kanseri türü olarak değerlendirilir. Özellikle yüz, sırt, bacaklar ve kollara ortaya çıkabilir. Açık tenli kişileri etkilediği bilinir. Erkeklerde de genellikle sırtta, gövdede, kadınlarda da bacaklar oluşabilir.

Malign melanom en sık nereye metastaz yapar?

Malign melanom en sık lenf bezleri, akciğerler, karaciğer, beyin ve kemiklere metastaz yaptığı görülür. Kan ve lenf yoluyla yayılabilen bu kanser türünde ileri evrelerde birçok organı etkilenmesine neden olabilir. Beyin metastazı durumunda ise nörolojik semptomlara yol açabilir.

Malign melanom tedavisi mümkün mü?

Malign melanom erken teşhis edildiği durumda cerrahi müdahale ile tamamen tedavi edilebilir. Ancak ilerlemesi durumunda çeşitli tedavi yöntemleri sayesinde kontrol altına alınabilen bir kanser türüdür. Erken tanı ve düzenli dermatolojik kontrollerle erken müdahale önemli bir yer tutar.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.