Lökoplaki Nedir? Lökoplaki Belirtileri ve Tedavisi

Lökoplaki Nedir?

Lökoplaki, diş etleri, yanaklar ve dil altında kalınlaşmış ve temizleyerek geçirilemeyen beyaz ya da gri lekelerin oluşmasına neden olan bir ağız sağlığı sorunudur. Lökoplakiye daha çok sigara gibi tütün ürünleri neden olur ve ağız kanseri riskini artıran bir sorundur.

Lökoplaki Türleri Nelerdir?

Lökoplaki oluşma şekline göre türlere ayrılı. Homojen ve homojen olmayan lökoplaki olmak üzere iki türü bulunur:

Homojen lökoplaki

Homojen lökoplaki, ağız içerisinde yama gibi görünen düz beyaz yaralardır. Yamanın yüzey kısmı pürüzsüz, çıkıntılı ya da buruşuk şekillerde olabilir. İyi huylu olarak bilinen homojen lökoplaki, ağız kanserine dönüşmez. Homojen olmayan lökoplakiye göre daha yaygın olarak görülür.

Homojen olmayan lökoplaki

Homojen olmayan lökoplaki, tuhaf şekillerde ortaya çıkarak yüzeyleri pürüzlü olabilir. Beyaz ya da kırmızı şekilde görülen homojen olmayan lökoplakinin ağız kanserine dönüşme oranı daha yüksek olmaktadır.

Bunların yanında lökoplakinin alt türleri bulunur:

Proliferatif verrüköz lökoplaki (PVL)

Proliferatif verrüköz lökoplaki olan kişilerde ağız kanseri gelişebilir. PVL, ağız içerisinde küçük beyaz lekeler olarak ortaya çıkabilir. Bu yaralar dilde, diş etlerinde, yumuşak dokularda yer alarak büyüme gösterir.

Oral kıllı lökoplaki

Oral kıllı lökoplaki, kıvrımlı beyaz lekeler şeklinde ortaya çıkar ve bu şekilde büyüme gösterir. Çoğunlukla dil üstünde gelişen bu tipteki lökoplaki, kansere dönüşmez.  Özellikle HIV/AIDS veya Epstein-Barr virüsü olan kişilerde oral kıllı lökoplaki gelişebilir.

Lökoplaki Belirtileri Nelerdir?

Lökoplakinin en sık görülen belirtileri arasında zaman içerisinde görünümü değişiklik gösteren ağız içerisinde hafif kabarık ve şişmiş yaralardır. Bu yaraların görüntüsü kişinde kişiye farklılık gösterebilir. Dil üstünde ya altında grilik oluşması, dudaklarda oluşan beyaz lekeler de lökoplaki belirtileri arasında yer alır. Lökoplaki belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Beyaz, gri ya da kırmızı noktalar
• Düzensiz ya da düz dokulu yaralar
• Bölgelerde kalınlaşmış veya sertleşmiş yamalar
• Kanser öncesi değişiklikler gösterme olasılığı daha yüksek olan kabarık, kırmızı lezyonlar
• Yanakların iç astarında görülen tahrişler

Lökoplaki Neden Olur?

Ağız içerisinde yaralar şeklinde gelişen lökoplaki, genellikle mukoza zarındaki tahriş sebebiyle ortaya çıkar. Bunun yanında sigara ve çiğneme dahil olmak üzere tütün kullanımından kaynaklanan kronik tahriş nedeniyle de görülebilir. Lökoplakinin nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Dil yüzeylerine sürtünen pürüzlü, kırık ya da keskin dişler
• Kırık veya ağıza uyumsuz protezler
• Uzun süreli alkol ve tütün kullanımı
• Epstein-Barr virüsü ya da HIV gibi bağışıklık sistemini etkileyen belirli sağlık sorunları

Lökoplaki Nasıl Teşhis Edilir?

Uzman doktor ağızda oluşan beyaz lekeleri inceledikten sonra lökoplaki teşhisini koyabilir. Bunun yanında belirtilerinizi de dinleyerek tahrişin neden kaynaklı olduğunu bulmaya çakışır. Takma diş ya da plak kullanımı durumunda diş etlerin zarar görüp görmediğini ortaya çıkarır. Bunun yanında lökoplakinin ilerleyip ilerlemediğine bakmak için biyopsi yapılabilir ve incelenerek teşhisin kesinleşmesi sağlanır.

Lökoplaki Nasıl Tedavi Edilir?

Lökoplaki, tedavisinin ilk amacı tahrişe neden olan durumu ortadan kaldırmak olacaktır. Diş etlerine zarar veren plaklar, uyumsuz takma dişler nedeniyle oluşuyorsa bu durum düzeltilmesi beklenir. Bunun yanında dişlerde oluşan düzensizlikler de varsa dişler onarılabilir. Lökoplaki sigara içmekten kaynaklanıyorsa, sigarayı bırakmak veya bırakmak ya da diğer tütün ürünlerini kullanmak yardımcı olabilir.

Lökoplaki genel olarak zararsız bir hastalıktır ve tahriş kaynağının ortadan kaldırılmasından birkaç hafta veya ay sonra düzelme gösterir. Bu durum işe yaramazsa lezyon neşterle, lazerle veya dondurularak çıkarılabilir.

Lökoplaki Önlemenin Yolları Nelerdir?

Lökoplakiyi önlemenin en iyi yollarından biri tahrişe neden olan durumu belirleyerek ondan kaçınmak olacaktır. Ağız içerisindeki dokuları tahriş edecek durumlardan kaçınarak dişlere ve diş etlerine iyi bakmak önemlidir. Lökoplakiyi önlemenin yolları şöyle sıralanır:

• Düzenli diş kontrolü yaptırarak diş hekiminize başvurun
• Sigara içmeyi veya tütün çiğnemeyi bırakın
• Alkolünüzü sınırlayın
• Sert diş beyazlatıcıları veya ağız gargaralarını kullanmayın
• Dolgular, kaplamalar, diş telleri veya takma dişlerden dolayı herhangi bir rahatsızlık hissettiğiniz diş hekimine başvurun
• Çok sıcak içeceklerden kaçının
• Sert şekerlerden veya keskin kenarları olabilecek diğer yiyeceklerden kaçının
• Bol miktarda meyve ve sebze içeren sağlıklı bir beslenme şekli benimseyin

Lökoplaki Hakkında Sık Sorulan Sorular

Lökoplaki tekrarlar mı?

Lökoplaki tekrarlayabilir. Lökoplaki tedavisinin ardından yaklaşık %15 oranında geri gelebilir.

Lökoplaki kanser mi?

Lökoplaki tedavi edilmediği durumda kanser riski taşıyabilir. Lökoplaki kanser belirtisi olarak görülür. Lökoplaki belirtileri gözlemlendiğinde vakit kaybetmeden tedaviye başlanmalıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.