Lenfadenit, lenf düğümlerinde büyümeye neden olan bir enfeksiyon türüdür. Lenf düğümleri iltihabı olarak da isimlendirilen lenfadenit ağrılı şekilde ortaya çıkabilir. Titreme ve ateş gibi semptomlar da bu duruma eşlik eder. Lenfadenit, genellikle lenf düğümünün bakteri, virüs veya mantar tarafından enfekte olduğunda ortaya çıkar. Tedavisi ise antibiyotik içerir.
Lenfadenit Nedir?
Lenfadenit, lenf düğümlerinin ve lenf damarlarının bakteri, virüs ya da mantar gibi nedenlere bağlı olarak iltihaplanması durumudur. Lenfadenitin bir sonucu olarak enfekte olan lenf düğümünde şişme görülür. Şişmenin yanında ısı yoğunluğu hissedilerek hassas olarak değerlendirilir. Lenf düğümleri, lenf sisteminin içerisinde yer alan küçük, böbrek şekline benzer yapıya sahip bezlerdir. İltihaplanmaları durumunda şişerek, lenfadenit olarak bilinen duruma neden olurlar. Vücutta 600 lenf düğümü yer alır. Bunlar koltuk altları, kasıklar da dahil olmak üzere kümeler şeklinde dağılım gösterir.
Lenfadenit iki türde incelenebilir:
Lokalize lenfadenit: En yaygın lenfadenit türü olarak değerlendirilir. Lokalize lenfadenit, enfeksiyonun başladığı bölgeye yakın olarak bilinen bir veya birkaç nodülü içeren yapıya sahiptir.
Yaygın lenfadenit: Yaygın olarak bilinen lenfadenit, kan dolaşımı nedeniyle vücuda yayılma gösteren enfeksiyona bağlı olarak gelişen farklı bir hastalıktan kaynaklanabilir.
Lenfadenitlerin sıklıkla dağılımına, yaygınlığına, süresine göre belirtildikleri isim de farklılık gösterir. Örneğin, karındaki lenf düğümlerinin iltihaplanması mezenterik adenit olarak tanımlanabilir.
Lenfadenit Belirtileri Nelerdir?
Lenfadenit belirtileri, altta yatan nedene, etkilendiği alana ve düğümlere göre farklılık gösterir. Genel olarak lenf düğümlerinin hassaslaşması, ısı değişimi, büyümesi gibi durumlar lenfadenit belirtileridir.
Lenfadenit belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Lenfadenopati (lenf düğümlerini büyümesi ve şişmesi)
- Dokunulduğunda ağrılı ve hassas düğümler
- Etkilenen düğümlerin derisinde kızarıklık veya çizgilenme
- Apse yapmış irinle dolu düğümler
- Sertleşmiş düğümler
- Düğümlerden cilde sıvı akması
Lenfadenit Neden Olur?
Lenfadenit, lenf düğümlerinin bakteriyel, viral ve fungal enfeksiyonlar nedeniyle iltihaplanması sonucunda görülür. Bu bakterilerin tetiklemesi sonucunda iltihaplanma meydana gelerek şişme oluşur. Oluşan bu enfeksiyon diğer lenf düğümlerine yayılma gösterebilir. Streptokok ve stafilokok bakterileri lenfadenitin en yaygın nedenleri arasında sıralanır. Fakat HIV ve tüberküloz ve kedi tırmığı ateşi (bartonella) gibi nadir hastalıklar gibi viral enfeksiyonlardan da kaynaklı olarak ortaya çıkabilir.
Lenfadenit nedenleri şöyle sıralanabilir:
Lenfadenit genellikle altta yatan bir enfeksiyonun belirtisi olarak ortaya çıksa da bazen daha ciddi durumların belirtisi de olabilir.
Lenfadenit Nasıl Teşhis Edilir?
Lenfadenit, kişinin genel belirtileri, fiziksel muayene ve testlerle teşhis edilir. Doktor, etkilenen lenf düğümlerini kontrol ederek boyutuna, geliştiği bölgeye ve özelliklerine bakar. Yakın zaman içerisinde yapılmış olan seyahatleri ve kedi gibi hayvanlarla teması sorgular. Lenfanitin doğru teşhis ve tanısı için aşağıdaki testlerden yararlanılır:
- Beyaz kan hücre sayımı, C-reaktif protein kontrolünde uygulanan kan testleri sayesinde enfeksiyon oranı ortaya çıkarılır
- Stafilokok ve streptokok gibi bakteriyel nedenleri tanımlamak için kan testleri istenebilir
- Lenf nodu biyopsisi sayesinde dokuların incelemesi yapılır
- Hangi tür bakterinin geliştiğini belirlemek için lenf sıvısı testi uygulanabilir
- Tümörleri veya enfeksiyon kaynaklarını aramak için X-ışınları veya BT taraması gibi görüntüleme testlerinden yararlanılır
Lenfadenit Tedavisi Nasıl Olur?
Lenfadenit tedavisi için kullanılan yöntemler, kişinin yaş, genel sağlık durumu ve tıbbi geçmişi de göz önünde bulundurularak, enfeksiyon derecesine göre değişir. Enfeksiyonu tedavi etmek için reçeteli ilaçlardan yararlanılır. Bu ilaçlar sayesinde kişinin ağrıları giderilir ve enfeksiyonun azalması hedeflenir.
Lenfadenit tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- Lenf nodu iltihabının semptomlarını hafifletmeye yardım olmak için kişinin dinlenmesi istenebilir.
- Etkilenen lenf düğümünün olduğu bölgenin yüksekte tutulması istenebilir.
- Lenf düğümlerinde oluşan iltihaplanma ve şişliği azaltmak için soğuk kompres uygulanabilir
- Bunun yanında ağrının hafiflemesi için sıcak kompres sağlanabilir
- Hem iltihabı hem de ağrıyı gidermek için steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) kullanılabilir
- Lenf nodunda irin ya da apse oluştuğunda antibiyotik tedavisi gerekebilir.
- Lenfadenit nadiren cerrahiyle tedavi edilir. Kanser görüldüğü durumda yapılabilir.
Lenfadenit Hakkında Sık Sorulan Sorular
Lenfadenit kansere döner mi?
Lenfadenit, kansere dönüşmese de bazı faktörlere bağlı olarak lenfoma gibi kanserlerin erken belirtisi olarak kendini gösterebilir. Lenf bezlerinin şişmesi enfeksiyon olarak görülse de uzun süreler iyileşmediği durumda incelenmesi gerekebilir. Bu sebeple lenfadenitin sürekli görülmesi durumunda doktora başvurmak önemlidir.
Lenfadenit ağrı yapar mı?
Lenfadenit, oluşan enfeksiyon ve şişme nedeniyle ağrılara neden olabilir. İltihaplanan lenf bezlerinin şişmesi halinde çevredeki dokularda baskı hissedilebilir. Bunun yanında enfeksiyonun şiddeti de ağrının hissedilmesi açısından önemlidir.
Lenfadenit tehlikeli midir?
Lenfadenit, ilerleyip tedavi edilmediği durumda ciddi komplikasyonlara sebep olabilir. Enfeksiyonun zaman içerisinde vücuda yayılması da tehlike oluşturabilir. Bunun yanında bazı enfeksiyonlar kronikleşebilir ve bağışıklık sistemini zayıflamasına zemin hazırlar.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 17 Şubat 2025