Kulak zarı delinmesi, kulak kanalını orta kulaktan ayıran doku olan kulak zarında delik veya yırtık oluşmasıdır. Kulak zarı delinmesi ya da yırtılması durumunda kişide işitme kaybı meydana gelebilir. Bunun yanında kulak zarının delinmesi ortak kulakta oluşabilecek enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakabilir. Bir travma sonrası, ani patlama sesleri ya da kulağa yabancı cisim girmesi sonucunda oluşabilir.
Kulak Zarı Delinmesi Nedir?
Kulak zarı delinmesi ya da yırtılması, dış ve orta kulağı ayıran ince bir doku parçası olan kulak zarında delik oluşması ya da yırtılmasıdır. Kulak zarı, deriye benzeyen bir dokuya sahiptir. Titreşimi ve ses dalgalarını beyinde sinir uyarılarına dönüştüren kulak zarı, orta kulağı bakteri, su ve yabancı cisimlerden korumakla görevlidir. Travma ya da yabancı cisim nedeniyle meydana gelen yırtılma tedavi edilmediği durumda işitme kaybına neden olabilir. Bunun yanında zarda oluşan delik nedeniyle orta kulakta sıvı birikmesi görülerek enfeksiyona sebep olur.
Kulak Zarı Delinmesi Belirtileri Nelerdir?
Kulak zarı yırtılması belirtileri arasında kulaktan irin ya da kan gelmesi, işitme kaybı ya da aniden görülen keskin ağrı yer alır. Kulak zarının delinmesinde yaygın görülen belirtiler şöyle sıralanır:
- Kulakta ağrı
- Kulaktan iri ya da kan gelmesi
- İşitmede zorlu çekme ya da sesleri boğuk işitme
- Aniden gelişen işitme kaybı
- Kulakta çınlama ya da ıslık sesine benzer uğultular
- Baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma
- Denge kaybı
- Kulakta kaşıntı
Kulak Zarı Delinmesi Neden Olur?
Kulak zarı delinmesi, yaşanan travmalar, su basıncı, yüksek ses ve yabancı cisimlerin kulağa girmesi nedeniyle meydana gelir. Buna bağlı olarak darbe, kaza, hava basıncı da kulak zarı delinmesinin nedenleri arasında yer alır. Kulak zarı delinmesinin en sık görülen nedenleri şöyle sıralanır:
- Orta kulak enfeksiyonu
- Barotravma (basınç sarsısı)
- Yüksek sesler veya patlamalar
- Basınçta ani değişiklikler
- Kulağa giren yabancı cisimler
- Şiddetli kafa travması
Orta kulak enfeksiyonu
Orta kulak enfeksiyonu, orta kulakta sıvı birikmesi nedeniyle meydana gelir. Bu sıvılar nedeniyle kulak zarına basınç oluşur ve yırtılıp delinmesine sebebiyet verir.
Barotravma
Barotravma, orta kulakta hava basıncı ile ortamdaki hava basıncı dengesiz olduğu durumda kulak zarına uygulanan stres olarak tanımlanır. Basınç şiddetine bağlı olarak kulak zarı yırtılabilir. Barotravma çoğunlukla hava yolculuğuyla ilişkili hava basıncı değişikliklerinden meydana gelir.
Yüksek sesler veya patlamalar
Bir patlama sesi ya da silah atışından kaynaklı olarak meydana gelen yüksek ses kulak zarına etki ederek yırtılmaya neden olabilir.
Basınçta ani değişiklikler
Kulağa ani bir basınç yaratacak tüplü dalış ya da otomobil hava yastığının çarpması gibi durumlar kulağa doğrudan darbe yaratacağından yırtılmalara zemin hazırlar.
Kulağa giren yabancı cisimler
Kulak içerisine giren pamuklu çubuk ya da saç tokası gibi küçük nesneler kulak zarının delinmesi sebep olabilir.
Şiddetli kafa travması
Kafa tabanı kırığı gibi ciddi yaralanmalar, orta ve iç kulağa zarar vermesinin yanında kulak zarının da hasar görmesine neden olarak yırtılmalara ya da delinmelere zemin hazırlar.
Kulak Zarı Delinmesi Nasıl Önlenir?
Kulak zarının delinmesine karşı kulakları korumak önemlidir. Kulakları ya da kulak zarının delinmesine karşı şu önlemler alınabilir:
Kulak içi temizliğine dikkat edin
Kulakları temizlemek için kullanılan pamuklu çubuk doğru kullanılmadığı durumda kulak zarının zarar görmesine neden olabilir. Bunun yerine kulağın dışını nazikçe silmek gerekir.
Barotravmaya karşı önlem alın
Uçağın kalkışı ya da inişi sırasında irtifa değişiklikleri nedeniyle kulak etkilenebilir. Bu durumda esneme, sakız çiğneme, hava basıncında meydana gelen değişiklikler ya da kulak tıkaçları kullanmak kulak zarının zarar görmesini önler.
Orta kulak enfeksiyonları için tedavi görün
Orta kulak enfeksiyonu kulak ağrısı, burun tıkanıklığı, ateş ve işitme güçlüğü şeklinde belirtilerle görülür. Tedavi edilmediği durumda kulak zarının yırtılmasına neden olur. Bu nedenle belirtiler görüldüğünde uzman doktora başvurmak önemlidir.
Kulakları patlayıcı seslerden koruyun
Patlayıcı ya da silah ateşlenmesi sesine yakın olunduğu durumda kulak zarı zarar görebilir. Bu yüksek sese maruz kalmamak için kulak tıkacı kullanmak önemlidir.
Kulak Zarı Delinmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Uzman doktor, kişide kulak zarı belirtilerinin görülmesinin ardından iç kulağı otoskopla inceler. Otoskop, kulak zarının görülmesine yardımcı olan ışıklı bir alettir. Uzman doktor bu noktada kişinin kulak zarı hareketliliğini ölçmek adına bir takım testler talep edebilir. Kulak zarı delinmesi teşhisi için yapılan testler şöyle sıralanır:
Odyometri (işitme testi)
Odyometri, kişinin yumuşak sesleri nasıl algıladığını ya da perdeleri duyma yeteneğini ortaya koyar. Bu test sonucunda teşhis konabilir.
Timpanometri
Bu test kulak zarında meydana gelen hareketin görülmesi ve kontrolü için yapılır.
Kulak Zarı Delinmesi Tedavisi Nasıl Olur?
Kulak zarı delinmesi ya da yırtılması genellikle 2 ay içerisinde kendiliğinden iyileşebilir. Bu süreçte kulak zarını oluşabilecek dış etkenlere karşı korumak önemlidir. Zamanla iyileşen kulak zarı durumunda işitmenin de normale dönmesi gözlemlenir. Bunun yanında kulak zarı delinmesi enfeksiyon nedeniyle meydana gelmişse uzman doktor kişiye antibiyotik verebilir. Nadir bir durumda kulak zarı kendiliğinden iyileşmezse, kulak zarının onarılması için miringoplasti ameliyatı uygulanabilir.
Kulak Zarı Delinmesi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kulak zarı delinmesi tehlikeli mi?
Kulak zarı delindiği ya da yırtıldığı durumda enfeksiyonlara karşı açık duruma gelir. Bu da ileri seviyede işitme kaybını beraberinde getirebilir. Bu nedenle enfeksiyon durumunda hızlı müdahale ve tedavi önemlidir.
Kulak zarı delik olanlar neye dikkat etmeli?
Kulak zarı delinmesi yaşandığı durumda, kulakta iltihaplı akıntı olması durumunda kulağa su kaçırılmaması gerekir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 15 Ağustos 2024
Yayınlanma Tarihi: 13 Şubat 2024