Kuadripleji Nedir? Kuadripleji Neden Olur?

Kuadripleji Nedir?

Kuadripleji, travma, yaralanma ve hastalıklar nedeniyle omurilik bölgesinin zarar görmesine bağlı olarak gelişen hem kollarda hem de bacaklarda görülen felç durumudur. Vücudun dört ekstremitesini etkileyen bu durum, beyin hasarları, nörolojik hastalıklar ve omurganın zedelenmesi nedeniyle görülür. Kuadripleji aynı zamanda tetrapleji olarak da bilinir. Genel olarak, kuadripleji travmatik omurilik yaralanmasının en yaygın belirtisi olarak kabul edilir ve vakaların yaklaşık %60'ında bu durum görülür.

Kuadripleji, kişide meydana gelen omurilik yaralanmasının türüne, seviyesine ve hasarın boyutune göre farklılık gösterir. Kuadripleji çeşitleri şöyle sıralanabilir:

Tam kuadripleji

Tam kuadripleji durumunda omurilikte zarar gören alanın aşağısında hem hareket kısıtlılığı hem de duyusal fonksiyon bozukluğu oluşur. Genellikle bu durum tam bir omurilik kesisi nedeniyle meydana gelir.

Eksik kuadripleji

Eksik ya da kısmi kuadriplejide omuriliğin tamamen zarar görmediği durumda oluşan felçtir. Hastada bir miktar duyusal veya motor fonksiyon bulunur. Kişi kollarını hareket ettirebilir fakat bacaklarını hareket ettiremeyebilir.

Travmatik kuadripleji

Travmalar, kazalar, spor yaralanmaları veya düşmeler gibi fiziksel hasarlar sonucunda meydana gelir. En yaygın görülen kuadripleji nedeni olarak bilinir.

Doğuştan kuadripleji

Bazı kişilerde doğuştan gelişen travmalar, spina bifida gibi doğumsal bozukluklar veya genetik hastalıklar nedeniyle kuadripleji görülebilir.

Spastik kuadripleji

Genellikle serebral palsiyle ilişkilendirilen bu türde kaslarda sertlik ya da hareketlerde kontrol eksikliği oluşur. Kas spazmları ve hareketlerde sınırlama görülebilir.

Kuadripleji türleri, oluştuğu nedene bağlı olarak bir tedavi yaklaşımı ve rehabilitasyon gerektirir. Hastalığın derecesine ve nedenine göre uygun fizik tedavi, cerrahi veya ilaç tedavisi uygulanabilir.

Kuadripleji Neden Olur?

Kuadripleji, boyun bölgesindeki omurilikteki sinirlerin hasar görmesine ve işlevinin azalmasına bağlı olarak meydana gelir. Oluşan bu hasarlar kollar ve bacaklarda hareket ve duyusal kayıplara neden olur. Kuadriplejiye neden olan durumlar ya da hastalıklar şöyle sıralanabilir:

• Trafik kazaları, düşmeler, spor yaralanmaları, şiddet olayları gibi omuriliğin zarar görmesiyle sonuçlanan travmatik durumlar
• Serebral palsi, multiple skleroz (MS), amyotrofik lateral skleroz (ALS), omurilik tümörleri gibi bazı nörolojik veya tıbbi hastalıklar
• Spina bifida gibi doğumsal ve genetik faktörler
• Menenjit, ensefalit ve omurilik apsesi gibi omurilikte enfeksiyon sonucu baskı ve hasar oluşması
• Omurilik felciyle sonuçlanabilecek felç ve vitamin eksiklikleri
• Omurga veya sinir sistemi ameliyatları sırasında oluşan hasarlar
• Bir damarın tıkanması veya yırtılması sonrasında oluşan kan akımının yetersizliği

Nedenlerin bağlı olarak travmatik kuadriplejiye karşı önlem almak için kask ve emniyet kemeri kullanımı önemlidir. Kişinin düzenli olarak sağlık kontrolü yaptırması, enfeksiyonlar ve kronik hastalıkların erken teşhis ve tedavisine yardımcı olabilir.

Kuadripleji Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kuadripleji tedavisi, kişide meydana gelen omurilik hasarının çeşidine, ciddiyetine ve nedenine bağlı olarak planlanan bir durumdur. Tedavisi içerisinde tamamen iyileşme olmasa da semptomların kontrolü ve yaşam kalitesi sağlanması amaçlanır. Kuadripleji tedavisi şu yöntemleri içerebilir: 

• Omurilik hasarı meydana geldiğinde ilk yardım ve hızlı müdahale önemlidir. Bu nedenle boyunluk veya omurga tahtası kullanılarak hareketin sınırlandırılması sağlanır.
• Hasar sonrasında omurilikte oluşan iltihaplanmayı ve şişmeyi azaltmak için ilaçlar kullanılabilir
• Spastisiteyi (kas sertliği) azaltmak için kas gevşeticilerden yararlanılır
• Sinir kaynaklı ağrıları hafifletmek için ağrı kesiciler kullanılabilir
• Kasların güçlenmesin ve hareketliliğin artırılmasını sağlamak, kan dolaşımının iyileştirilmesine destek için fizik tedavi uygulanabilir
• Omuriliği baskılayan kemik veya disk yapısını düzeltmek için cerrahi müdahale yapılabilir
• Kuadripleji, hastalarda depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. Bu sebeple psikoterapiden destek alınabilir

Kuadripleji tedavisi içerisinde komplikasyonları önlemek, kişinin günlük yaşamının kontrolünü sağlamak ve hayat kalitesini artırmak için yapılabilir.

Kuadripleji Nasıl Önlenir?

Kuadripleji, travmatik yaralanmalar veya omurilik hasarı sonucu ortaya çıktığından sadece bu risklerin azaltılmasına odaklanılabilir. Ayrıca kişinin nörolojik ve enfeksiyon nedenden ortaya çıkan kuadripleji durumu için sağlık kontrolleri ve yaşam tarzı değişiklikleri etkilidir. Kuadriplejiyi önlemek için alınması gereken tedbirler şöyle sıralanabilir:

• Travmatik durumlara karşı emniyet kemeri kullanımı, kask takmak ve hız limitlerine uymak
• Spor ve fiziksel aktivitelerde güvenlik amacıyla koruyucu ekipman kullanmak
• Evde güvenlik önlemlerini sağlayarak kaygan zeminlerden kaçınmak
• Özellikle merkezi sinir sistemi enfeksiyonlarından korunmak için hijyene dikkat etmek
• Sinir sistemi sağlığını desteklemek için dengeli beslenin ve düzenli egzersiz yapmak

Kuadripleji Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kuadripleji hastaları ellerini hareket ettirebilir mi?

Eksik kuadriplejisine sahip olanlar, bazen kollarını ve ellerini hareket ettirebilir ya da kullanabilir. Bu durum kişinin yaralanma şiddetine göre farklılık gösterebilir. Yaralanma omurganın ne kadar yukarısında ve boyun bölgesine yakın bir yerde meydana gelirse, el veya kol kullanımı olasılığı o kadar düşük olarak gözlemlenir.

Kuadripleji tedavisi var mı?

Kuadriplejinin doğrudan bir tedavisi bulunmasa da semptomlarını iyileştirmeye ve düzenlemeye yönelik olarak tedavi seçenekleri bulunabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.