Yükleniyor
Kramp, vücutta sıvı kaybı, kas yorgunluğu, yetersiz beslenme, vitamin ve mineral eksikliği, fiziksel zayıflık ve uzun süre hareketsiz kalmanın neden olduğu, kasta kontrol edilemeyen istemsiz kasılma ve ağrıdır. Kas spazmını önlemek için kas gevşeticiler, esneme ve masaj uygulanabilir.
Kas spazmı olarak da bilinen kramp, kasta meydana gelen istemsiz ve spazmodik kasılması sonrası kasların gevşeyememesi ile ortaya çıkan kas ağrısıdır. Kasların gevşemesi bazı durumlarda 3-4 saniye sürebilir bazen ise dakikalarca kasılma devam edebilir. Kramplar, yaş aralığı, boy, kilo fark etmeksizin herkeste görülebilir. Kas yorgunluğu, kas zorlanması, sinir sıkışması, çok sıcak havada egzersiz yapılması, dehidrasyon ile vitamin, mineral eksiklikleri ve elektrolit dengesizliği kramp yaşanmasının yaygın nedenleridir.
Kramp gerçekleştiği durumda kişide panik görülebilir. Bunun nedeni ise krampın istem dışı olarak meydana gelmesi ve devam ettiği süre zarfında durdurulamamasıdır. Kramplar sadece zihin açıkken değil, uyku esnasında uykuyu bölecek şiddette vücudun farklı noktalarında meydana gelebilir. Yüzme esnasında meydana gelebilecek kramp atakları tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Hayatın her alanında her saniyesinde kramp sancıları ile karşı karşıya kalmak hayat kalitesini olumsuz etkiler.
Kramp genellikle fiziksel durumdaki yetersizlik, kasın fazla zorlanması ve kas yorgunluğu, sinir sıkışması, dehidrasyon, kan akışında problem olması, ileri yaş, kronik böbrek hastalığı, magnezyum, kalsiyum, potasyum ve sodyum gibi mineral eksiklikleri ve elektrolit dengesizliği sonucu yaşanır.
Kasların enerjisinin azalması ya da enerjisini tüketen kaslar kramp oluşumuna zemin hazırlar. Günlük yaşamda sinir ve stres anlarının dışında mutluluk anlarında yapılan aşırı heyecan mideye kramp saplanmasına neden olur. Kasların temel amacı hareketliliği sağlamaktır. Kasların hareket esnasında beyinde bulunan kaslara gönderdiği gevşeme sinyali zamanında ulaşmazsa veya kaslar hareket esnasında gevşemeden, kasılırsa bu aniden vücuda saplanan kramp sancılarına neden olur.
Genel olarak kas kramplarının nedeni şunlardır:
Egzersiz esnasında bacak ya da ayaklarda ağrı şeklinde ortaya çıkan kramp, bacaklara kan taşıyan arterlerin daralması nedeniyle görülür. Bu tip kramplar genellikle egzersiz bitimi sonrasında meydana gelebilir.
Omurgada yer alan sinirlere uzun süre baskı uygulandığı durumlarda bacakta kramplar meydana gelebilir. Sinir sıkışması nedeniyle görülen kramplar kişinin yürümesiyle daha da kötü bir hal alabilir.
Potasyum, kalsiyum veya magnezyum gibi eksiklikler bacak kramplarına sebebiyet verebilir. Özellikle kullanılan kronik ilaçlar idrara sık çıkmaya neden olarak vücuttaki minerallerin daha hızlı şekilde boşaltılması sebep olur.
Kramp sancıları kas ve sinirsel bir durumdur. Kramp yani kas spazmı genelde kısa sürelidir ancak bazı durumlarda uzun süreli kas spazmları yaşanabilir. En bilindik ve kapsayıcı nedenleri arasında sinir, stres, vitamin eksikliği, ani hareketler ve yorgunluk gelmektedir ancak uzun süreli yaşanan kramplar bazı hastalıkların habercisi konumundadır.
Egzersiz sırasında bacaktaki kaslara fazla baskı uygulanması, hamilelik, kolesterol ve diüretik etkili ilaçlar ve yeterli sıvı alınmaması da bacak kramplarına neden olabilmektedir.
Varis, tiroid, diyabet, böbrek hastalıkları durumunda da kas spazmları görülür.
Kas spazmına neden olan hastalıklar şöyle sıralanabilir:
Kramp sancıları çoğunlukla bacak arkasındaki baldırlarda meydana gelmektedir. Gün içerisinde çok fazla ayakta kalmak ve genetik yatkınlığın payı ile varisler baldırlarda meydana gelen krampların sorumlusu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Tiroid hastalıkları hipertiroidi ve hipotiroidi olarak ikiye ayrılmaktadır. Hipertiroidi, tiroid hormanlarının fazlalığı anlamına gelirken hipotiroidi ise azlığı anlamına gelmektedir. Tiroid hastalıklarının genel belirtleri arasında adale kramplarını bulunmaktadır.
Bağışıklık sistemini koruyan, güçlendiren ve vücudun normal dengesini sağlayan vitaminlerin eksikliği sağlıkta ciddi problemlere yol açmaktadır. Vitamin eksikliğinin yol açabileceği problemler oldukça fazladır. Kasların gevşemeden kasılmasının sebeplerinden biri vücudun yeteri kadar vitamin almaması ve kasları besleyememesi durumundan kaynaklanmaktadır. Bu durum kramp ataklarına neden olabilmektedir.
Metabolizma içerisindeki enzimler için magnezyum minerali oldukça önem arz etmektedir. Kas ve sinir sisteminde kasın gevşemesi noktasında görev magnezyum ait iken kasılması durumunda ise kalsiyum görev almaktadır. Buna bağlı olarak kramplar kalsiyum ve magnezyum eksikliğinden kaynaklanabilmektedir.
Sinir ve stres başlıca birçok rahatsızlığın nedeni olarak tanımlanmaktadır. Kaslarda meydana gelecek kasılmalarda aktif rol oynayan bu duygular istemsizce kasların kasılmasına neden olabilmektedir. Aynı durum heyecanın ve paniğin arttığı dönemler için de geçerli olmaktadır. Bu süreçte sakinliği korumak ve zihni rahatlatacak aktiviteler yapmak kasların kasılmasına engel olabilmektedir.
Kadınlarda gebelik esnasında alınan kilolar nedeniyle hareket kısıtlılığı yaşanmaktadır. Gebelikte alınan kilolar vücudun dengesinin değişmesine neden olabilmektedir. Bu süreç içerisinde yapılacak düzenli egzersizler, özelikle bacak kramplarını engelleyebilme özelliğine sahiptir.
Şeker hastalıklarının en çok rastlanılan belirtileri arasında ayak altında yanma hissi ve sık idrara çıkma belirtileri yerini almaktadır. Ancak kan şekerine bağlı oluşabilecek kas kasılmaları kramp ataklarına neden olabilir. Bu sebeple yüksek ya da düşük kan şekeri kramp sancılarına yol açabilmektedir.
İnsan vücudunun ortalama yüzde 60 sudan oluşmaktadır. Su, organların işlevselliğini koruyabilmesi ve devam ettirebilmesi noktasında hayati bir öneme sahiptir. Kasların gevşeyebilmesi için sıvı ve elektrolite ihtiyacı bulunmaktadır. Sıvı ve elektrolit kaybı böbreklerde oluşan rahatsızlıklarında habercisi konumundadır. Buna bağlı olarak kramplar da meydana gelmektedir.
Ergenlik dönemi büyüme ve gelişme çağı olduğundan dolayı bu süreçlerde dengesiz beslenme, düzensiz yaşam, ani kilo artışları ya da ani kilo verişleri vücudun dengesini bozabilmektedir. Tıpkı gebelik döneminde olduğu gibi düzenli egzersizler ve sağlıklı beslenme kaslarda yaşanacak krampların önüne geçebilme konusunda yardımcı olacaktır.
Gün içerisinde yapılan ani hareketler, bacak ve kollarda kramp sancılarına neden olabilmektedir. Kaslar hareketliliği sağlamadan önce beyin içerisinde bulunan kaslara gevşeme sinyali göndermektedir. Aniden yapılan hareketlerde gönderilen sinyalin gecikmesi gevşemeden gerilen kasların kramp sancısı olarak geri dönüşünü sağlayacaktır.
Kramp oluşan kas için kısa ve derin nefes alarak uygulanacak kası gerip yavaşça ovalamak gibi esneme hareketleri, ısı ve soğuk kompres uygulamak, esansiyel yağlar ile hafif masaj uygulamak, kas gevşetici kremler, su ile birleştirilen elektrolitler ve ılık veya sıcak su tüketimi krampın geçmesini sağlar.
Kramp giren kası rahatlatmak için şu adımları uygulayabilirsiniz:
Sık sık kramp yaşandığı durumda ise uzman doktor kişiye kas gevşetici reçete edebilir. Kas gevşeticiler sayesinde kişinin kaslarında rahatlama meydana gelir. Fakat baş dönmesi, uyuşukluk ya da mide bulantısı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Kramp sancılarına cerrahi müdahale uygulanmamaktadır. Klinik muayene sonucunda hekim tavsiyesinde kullanılacak bazı ilaçlar ve kas gevşeticiler kramp sancılarının seviyesini azaltacaktır. Kramp sancılarının yaşandığı esnada sakin kalıp en yakın noktaya oturarak veya imkan varsa uzanarak kas spazmının yaşandığı noktaya hafif şekilde masaj yapmak kısa sürede spazm etkisini ortadan kaldıracaktır.
Kramp sancılarının ya da kas spazmının yaşandığı sürelerde panik olup daha fazla hareket etmek sancının seviyesini artıracaktır. Hekim tavsiyesi üzerine kas gevşetici kremler kullanılabilmektedir. Ilık su ile duş almak kasların gevşemesine neden olacaktır ve kasılmasını önleyecektir.
Egzersiz yapmak sağlık açısından önemli bir konuma sahip fakat yaz mevsiminde aşırı egzersiz yapmak vücuda fazlaca yüklenmek gece bacak arkasındaki baldırlarda kas spazmının ortaya çıkmasına neden olacaktır. Yüzme esnasında bacak arkasında bulunan baldırlarda kramp sancıları meydana gelebilmektedir. Su içerisinde yaşanan bacak krampları esnasında panik yapmadan sudan çıkılmalıdır aksi takdirde bacakta istemsiz ortaya çıkan kas spazmı panik ile birleşince boğulmaya neden olabilir.
Kramp girmesinin nedeni fiziksel durumdaki yetersizlik, kas yorgunluğu, kasın fazla zorlanması, uzun süre aynı pozisyonda kalma ve vitamin ile mineral eksiklikleridir. Özellikle magnezyum, kalsiyum, potasyum ve sodyum gibi mineraller kas kasılmalarına zemin hazırlar.
Sürekli kramp girmesi, zayıf fiziksel kondisyon, egzersiz sırasında kaslara çok fazla yük binmesi, susuzluk, ilaç yan etkileri, damar sertliği (ateroskleroz), tiroid hastalıkları, MS hastalığı, d vitamini eksikliği, kalsiyum eksikliği ve elektrolit dengesizliğinin belirtisi olarak yaşanabilir.
Kramp sancısı esnasında hafif yapılacak masaj ve hekim tavsiyesi üzerine alınacak kas gevşeticiler kullanılabilir.
Kasların kasılmasındaki başlıca nedenleri arasında kalsiyum ve magnezyum eksikliği yer almaktadır. Bu eksikliği gidermek adına k vitamini, d vitamini ve b1 vitamini içeren meyve ve sebze tüketimi sağlanabilir. Balık, havuç, ceviz, yumurta ve kuru baklagiller tüketilebilir
Krampların ortaya çıkması sebepsiz değildir. Kas ve sinir sistemin yolunda gitmeyen bir durumun olduğunun sinyalini verir. Klinik muayene yapılması temel problemin ortaya konmasını sağlayacaktır. Klinik muayene sonrası yaşanan kas spazmının nedenine göre bir sonuca varılabilir.
Gece uykudan uyandıran kramplar tehlikeli olabilir. Kramplar çoğu zaman bacak arkasındaki baldırlarda meydana gelir ve kramp atakları bir hafta içerisinde minimum iki kez yaşanıyorsa varis belirtisi olabilir.
Bacaklarda ortaya çıkan damar tıkanıklıklarında ağrı, sızı ve kas ağrıları görülebilir. Damar tıkanıklıklarında ağrı ve sızılar bacaklar hareket halinde iken yaşanır kramplarda ise aynı durum söz konusu değildir. Kramplar uyku esnasında dahi atak şeklinde yaşanabilir.
Kramp tek başına ishal nedeni olmamaktadır. Bağırsak enfeksiyonları ishal, baş ağrısı ve mideye saplanan kramplar ile belirti olarak ortaya çıkar.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 20 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 25 Mart 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
