Yükleniyor
Koltuk altında beze, kitle, yumru veya şişlikler hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilen durumlardır. Genellikle zararsız olan bu oluşumlar yaygın olarak enfeksiyonlar, cilt tahrişleri ve kronik hastalıklara bağlı olarak meydana gelir. Zaman zaman bezelye kadar küçük veya golf topu kadar büyük şekilde ortaya çıkabilen bu yapılar çoğunlukla kendiliğinden geçer. Nadir de olsa altında ciddi sağlık sorunları yatıyorsa tıbbi müdahale gerekebilir.
Koltuk altındaki beze, erkekler veya kadınların koltuk altı bölgesinde ortaya çıkan topak veya şişlikler şeklinde ifade edilebilir. Yaygın olarak enfeksiyon kaynaklı meydana gelirken cilt problemleri, lenf düğümlerinin şişmesi, kist ve kronik hastalık kaynaklı da ortaya çıkabilir.
Koltuk altında meydana gelen beze, kitle, yumru veya şişlikler genellikle sert, yumuşak veya bazen de anormal şekilde sıcak hissedilebilir.
Koltuk altında beze oluşumuna neden olan faktörler arasında viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, alerjik reaksiyonlar, lipomlar, fibroadenom, cilt tahrişleri, mantar enfeksiyonları, lenf düğümlerinin şişmesi ve nadir olarak kanser yer alır. Bazı vakalarda otoimmün ve kronik hastalıklar da koltuk altında bezeye yol açabilir.
Koltuk altında bezeye neden olabilecek faktörler şöyle listelenebilir:
Vücutta meydana gelen viral, bakteriyel veya mantar enfeksiyonlar bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan lenf bezlerini olumsuz etkileyebilir. Bu da koltuk altında beze veya kitle oluşumuna sebebiyet verebilir.
Alerjik bünyeye sahip olan bireyler ve özellikle aşı hassasiyeti yüksek olan kişilerde de koltuk altında beze oluşabilir. Bu durumda alerjinin kaynağı belirlenip tedavi edildikten sonra kitleler de yok olur. Çoğunlukla kendiliğinden geçtiği de görülür.
Koltuk altında meydana gelen beze kırmızı, iltihaplı veya irinle dolu değilse bunun nedeni lipom olabilir. Lipomlar kanserli olmayan, yağlı doku tümörleridir. Her yaşta meydana gelebilir ancak çoğunlukla 40 ila 60 yaş arası yetişkinlerde oluşur. Genetik etki dışında bilinen bir nedeni yoktur.
Fibroadenomlar da lipomlar gibi kanserli olmayan iyi huylu tümörlerdir. Bunlar da özellikle kadınlarda koltuk altında kitleye sebebiyet verebilir.
Tıraş kaynaklı cilt tahrişleri sık karşılaşılan durumlardan biridir. Kesiğin derin atılması veya kötü bıçaklar kullanılması bu tahrişlere neden olabilir. Tıraşa bağlı cilt tahrişlerinin etkilerinden biri de koltuk altında kitle meydana getirebilmesidir. Bu durum tıraşın düzelmesiyle genellikle geçer.
Lenf düğümleri, bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır ve enfeksiyonlarla mücadele konusunda önemli bir paya sahiptir. Vücut bir enfeksiyonla karşı karşıya geldiğinde, lenf düğümleri yabancı maddeleri filtrelemek için çalışır ve bu süreçte şişme görülebilir. Koltuk altındaki lenf düğümlerinin şişmesi, genellikle bölgedeki bir enfeksiyonun veya sistemik bir enfeksiyonun göstergesi olabilir. Bu şişlikler genellikle geçicidir ve enfeksiyonun iyileşmesiyle birlikte azalır.
Koltuk altındaki kitleler nadir olarak kanserin bir belirtisi olabilir. Meme kanseri, meme dokusunun daha da derinine yayılırsa genellikle ilk olarak koltuk altındaki (aksiller) lenf düğümlerine metastaz yapar. Bu durum, koltuk altında sert ve genellikle ağrısız bezelerin oluşmasına neden olabilir. Benzer şekilde, lösemi ve lenfoma gibi kan kanserleri de lenf düğümlerinin şişmesine yol açarak koltuk altında kitlelere sebep olabilir. Ancak durum her kitlede görülen bir durum olmadığı için genellikle endişe verici değildir.
Sistemik lupus eritematozus gibi otoimmün hastalıklarda bağışıklık sistemi vücudun kendi dokularını yabancı algılayarak saldırıya geçer. Bu durum, lenf düğümlerinin iltihaplanmasına ve şişmesine yol açabilir. Koltuk altındaki lenf düğümlerinin bu şekilde şişmesi, lupus hastalarında yaygın olarak gözlemlenebilir. Bu da koltuk altında beze yaratabilir.
Romatoid artrit başta olmak üzere bazı romatizmal hastalıklarda da bağışıklık sistemi anormal bir şekilde çalışarak lenf düğümlerine zarar ve şişmesine neden olabilir. Bu durum, koltuk altında kitlelerin oluşmasına sebebiyet verebilir.
Özellikle bağışıklık sistemini etkileyen bazı ilaçlar lenf düğümlerinde şişme ortaya çıkarabilir. Bu ilaçların yan etkisi olarak koltuk altında kitleler meydana gelebilir. Eğer yeni bir ilaç kullanmaya başladıktan sonra koltuk altında bir şişlik fark edilirse doktora başvurmak gerekebilir.
Koltuk altındaki bezeler genellikle kendini şişlikle gösterir. Şişlikle birlikte ilgili bölgede ağrı ve kızarlıklık da olabilir. Ayrıca irin oluşumu görülebilir ve kitleye dokunulduğunda kitlenin hareket ettiği de görülebilir.
Koltuk altında beze şu belirtileri gösterebilir:
Koltuk altındaki kitleler hem erkek hem de kadınlarda görülebilir ancak kadınlarda ortaya çıkan kitlelerin şiddeti, meme kanserinin göstergesi olabilir. Bu sebeple kadınların her ay kendilerine meme muayenesi yapmaları ve olası kitleleri doktora bildirmeleri gerekir.
Ayrıca kadınlarda ortaya çıkan koltuk altı bezelerinin bir diğer nedeni hidradenitis suppurativa olabilir. Kronik olan bu durum meme ve kasık bölgelerinde çıkma eğilimine sahiptir. Özellikle iltihaplı olursa çıban benzeri kitleler oluşabilir.
Koltuk altındaki bezeler genellikle fiziksel muayenede görülür. Doktor, elle muayene sırasında kitleyi fark ederek kitle ile ilgili bir değerlendirme yapılır. Eğer lipom veya fibroadenom gibi iyi huylu tümör belirtileri varsa ona uygun şekilde tedavi yöntemi belirlenir.
Diğer yandan enfeksiyon veya daha ciddi bir sağlık sorununun göstergesi varsa kan tahlili, mamografi, biyopsi, MR veya BT taraması, alerji testi ve sıvı kültürü de yapılabilir.
Çoğu koltuk altı bezesi zamanla kendiliğinden geçebilir. İyi huylu tümörlerin doktor kontrolünde tedavisi yapılarak iyileşme sağlanabilir. Eğer enfeksiyon kaynaklı bir kitle varsa antibiyotik tedavisine başvurulabilir. Ancak nadir de olsa kitlelerin kanserli olması durumunda kanser tedavisi süreci başlar ve bu süreç hakkında doktor kontrolünde bir planlama yapılır.
Koltuk altında ortaya çıkan kitlenin boyut olarak çok büyük, ağrılı ve irinli olduğu durumlarda doktor kontrolünde bir muayene ve kontrol gerekir.
Koltuk altında ortaya ağrılı bir beze genellikle enfeksiyon veya iltihaplanmanın göstergesidir. Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, apse oluşumu, cilt enfeksiyonları, aşırı terleme gibi durumlar koltuk altında ağrılı bir bezeye sebebiyet verebilir. Çok nadir olarak erken dönem kanser de buna sebep olabilir.
Koltuk altında özellikle ele gelen kitleler için genel cerrahi bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 27 Mart 2025
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
