Kolostrum, doğumdan sonraki birkaç gün boyunca meme bezlerinde üretilen, sarımsı renkte, yoğun kıvamda, yüksek protein ve antikor içeren ilk süttür. Meme bezlerinden salgılanan kolostrum, sarımsı renkte olup besin açısından zengindir. Bebeğin bağışıklık sistemini geliştirmeye yardımcı eden protein, vitamin, mineral ve immünoglobulinler (antikorlar) açısından zengin bir süt olan kolostrum, altın rengi ve birçok sağlık faydası sayesinde altın değerinde bir süt olarak da bilinir.
Kolostrum Nedir?
Kolostrum, doğumdan sonraki ilk 4-5 gün içinde meme bezlerinden salgılanarak anneden bebeğe verilen ve bu süreçte bebeğin temel besin kaynağı olan ilk süttür. Ağız sütü olarak da bilinen kolostrum, normal anne sütünden farklı olarak altın rengindedir ve ve doğumdan sonraki başlangıç sürecinde bebeğin sağlığı açısından çok önemli faydalara sahiptir.
Kolostrum, emzirebilen annelerin bebeklere verdiği ilk süt olarak ifade edilir. Bebekler, dünyaya geldikten sonraki ilk 1 hafta içinde bu sütle beslenir. Bu sütün diğer anne sütlerinden en büyük farkı daha koyun ve sarı olmasıyla birlikte besin değeri açısından çok zengin olmasıdır. Kolostrumun sarı rengi, antioksidan görevi gören karotenoidler adı verilen yağda çözünen renkli pigmentlerden gelir.
Kolostrum, yoğun kıvamından dolayı genellikle damlalar halinde çıkar ancak yenidoğan bebeği için bu durum yeterli görülür. Bebeğinizi emzirmekte zorlanıyor ve bebeğin anne sütünü alamadığını düşünüyorsanız kolostrumu elinizle sağabilirsiniz.
Bebeklerin bağışıklık sisteminin oluşmasında önemli bir rol oynayan kolostrum, vitamin, mineral ve antikorlar açısından zengin bir içeriğe sahip olması sebebiyle normal anne sütüne göre daha farklı bir önem derecesine sahiptir.
Kolostrum Nelerden Oluşur?
Kolostrum, bebeğin dünyayla tanışma anından sonraki ilk süreçte en büyük koruyucusu ve destekçisidir. Vitamin, mineral ve antikorlar bakımından zengin bir içeriğe sahip olan kolostrum, enfeksiyonu önlemeye yardım eden laktoferrin ve lökositler (beyaz kan hücreleri) içerir. Sarı rengini karotenoidlerden ve A vitamininden alan kolostrum ayrıca magnezyum, bakır ve çinko bakımından da zengindir.
Kolostrumun içerdiği besin maddeleri şu şekilde maddelenebilir:
- Kolostrum, vitamin ve mineral açısından zengindir
- Enfeksiyonu önleyici laktoferrin proteini içerir
- İçeriğinde lökosit (beyaz kan hücreleri) bulunur
- Sarı rengini karotenoid ve A vitamininden alır
- Kolostrumun içinde magnezyum, bakır ve çinko yer alır
- Hücre büyümesini uyaran proteine sahiptir
Kolostrum Faydaları Nelerdir?
Kolostrumun en temel faydası, bebeğin enfeksiyonla savaşmasını sağlamak, hastalıklardan korumak ve bağışıklığının oluşmasını sağlamaktır. Bu bakımdan kolostrum güçlü antikorlar içeren konsantre bir anne sütüdür. Protein açısından zengin, yağ ve şeker oranı düşüktür. Sindirmesi kolay bir süt olan kolostrum, doğal bir müshil görevi görmesiyle birlikte sağlıklı bağırsak oluşumuna da yardım eder.
Kolostrumun bebeğe sağladığı faydalar şöyledir:
- Bebeğin bağışıklık sisteminin oluşmasına ve güçlendirmesine yardım eder
- Sağlıklı bağırsak oluşumunu destekler
- Yenidoğan bebek için sağlıklı bir beslenme şeklidir
- Sarılık riskini azaltan doğal bir müshil etkisi yaratır
- Kolostrumun sindirilmesi kolaydır
- Kan şekeri düşüklüğünün önlenmesine yardımcı olur
- Büyümeyi teşvik edici özellikleri vardır
- Vücudun genel fonksiyonunu düzenler
- Yüksek immünoglobin etkisiyle gastrointestinal sistemini korur
Kolostrumun sağladığı faydaları geniş bir çerçevede şöyle gerekçelendirmek mümkündür:
Bağışıklık sisteminin oluşmasına ve güçlendirmesine yardım eder
Bebeğin ilk sütü olan kolostrumdaki antikorlar, yenidoğan bebeği çevresel mikroplardan, enfeksiyonlardan, iltihaplardan koruyarak doğal bir antibiyotik görevi görür. Bu sayede bebeğin bağışıklık sistemi oluşur ve zamanla güçlenir.
Sağlıklı bağırsak oluşumunu destekler
Anneden bebeğe verilen ilk süt olan kolostrum, bağırsakları kaplayıp, zararlı bakterilerin emilmesini sağlayarak sağlıklı bağırsak oluşumunu destekler.
Yenidoğan bebek için sağlıklı bir beslenme şeklidir
Yenidoğan bebekler için en sağlıklı beslenme şekli kolostrumdur. İlk süt olarak kabul edilen kolostrum, içeriğindeki yüksek oranda vitamin, mineral ve proteinler sayesinde bebeğin sağlıklı gelişiminde önemli bir pay sahibidir.
Sarılık riskini azaltan doğal bir müshil etkisi yaratır
Kolostrum, yenidoğan bebeğinizin ilk kakası olarak bilinen mekonyumu temizlemeye yardım ve bu doğrultuda sarılık geliştirme riskini azaltarak doğal bir müshil etkisi yaratır.
Kolostrumun sindirilmesi kolaydır
Kolostrum yenidoğan bebek açısından sindirilmesi kolaydır ve bebeğe zorluk çıkarmaz.
Kan şekeri düşüklüğünün önlenmesine yardımcı olur
Vücudun temel fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlayan kolostrum aynı zamanda yenidoğan bebekler için kan şekeri düzenlemesi de yapar ve olası kan şekeri düşüklüğünün önüne geçme konusunda etkilidir.
Büyümeyi teşvik edici özellikleri vardır
Kolostrum, içerdiği önemli besin maddeleri sayesinde bebeğin ihtiyaç duyduğu protein, vitamin, mineral ve koruyucu destekleri sağlayarak sağlıklı bir büyümeyi teşvik eder.
Vücudun genel fonksiyonunu düzenler
Kolostrum, bebeğin metabolizmasını, vücut ısısını, akciğer ve dolaşım fonksiyonlarıyla birlikte kan şekeri seviyelerini düzenlemesine yardımcı olarak bebeği mümkün olan en kısa sürede dış dünyaya hazır hale getirir.
Yüksek immünoglobin etkisiyle gastrointestinal sistemi korur
Kolostrumda bulunan yüksek düzeydeki immünoglobulin, virüs ve bakterilerin öldürülmesine yardım ederek bebeğin gastrointestinal sistemini korur.
Kolostrum ne zaman süte dönüşür?
Anne sütünün geçiş aşamasında geçirdiği birtakım süreçler söz konusudur. Bu aşamalar kolostrum, geçiş sütü ve olgun süt olarak üçe ayrılır.
Kolostrum: Doğumdan sonraki ilk süt kolostrumdur. Doğumdan sonraki ilk 4-5 gün anne tarafından bebeğe verilir. Daha sonrasında sütün bileşimi bazı değişikliklere uğramaya başlar.
Geçiş sütü: Geçiş sütü, hem kolostrumun hem de daha olgun sütün bir karışımını içerir. Geçiş sütü genellikle doğumdan sonraki beş gün ila iki haftalık süreçte üretilir. Bu dönemde, hızla büyüyen bebeğin gelişimsel sürecini yönetmek ve beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için süt üretiminin katlanarak artması beklenir.
Olgun süt: Anne sütünün son noktaya geldiği süreç olgun süt olarak tanımlanır. Doğumdan dört ila altı hafta sonra geçiş tamamlanır ve üretilen tüm süt, herhangi bir kolostrum izi kalmadan olgun hale gelir. Bu süt diğer sütlere göre daha ince ve daha beyazdır. Ayrıca olgun süt daha yüksek yağ ve şeker içeriğine sahiptir.
Kolostrum Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kolostrum ne demek?
Kolostrum, doğumdan sonra bebeğin anneye verdiği ilk süttür. Bu süt bebeğin gelişiminde ve büyümesinde önemli bir rol oynar.
Kolostrumun içinde ne var?
Kolostrum, yüksek protein, az yağ ve şeker oranına sahip, vitamin, mineral, bakır, çinko ve magnezyum açısından zengin bir süttür.
Kolostrum sütü kaç gün sürer?
Kolostrum sütü doğumdan sonraki ilk 4-5 günü kapsar. Bu süre zarfında bebeğin tek besin kaynağı budur. Daha sonrasında bu süt değişime uğrayarak geçiş sütüne dönüşür.
Kolostrum bebeği doyurur mu?
Kolostrum, bebeğin dünyaya gelmesi sonrasındaki tek besin kaynağıdır ve yüksek besin içeriğiyle dikkat çeker. Bu sayede bebeği besler ve doyurur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 17 Ocak 2024