Kimyon, beyaz ve pembemsi çiçek formunda açan, boyu 40 ila 60 cm arasında değişen, maydanozgiller ailesinden olan bir otsu bir bitki türüdür. Bitkisel adı ''cuminum cyminum'' olan kimyon, Mayıs ve Haziran aylarında açar. Sindirimi destekleyen, vücuda demir sağlayan, kan şekerini iyileştiren ve bağışıklığı destekleyen kimyonun içerisinde; demir, potasyum, magnezyum, kalsiyum gibi mineraller yanı sıra, C ve A vitamini vardır.
Kimyonun Faydaları Nelerdir?
Antioksidan ve antiinflamatuar etkileri olan kimyon, inflamasyonu azaltır, gaz ve şişkinlik gibi mide ve sindirim sistemi sorunlarını giderir, kan şekeri ve kolesterol seviyelerini düzenler ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Zengin demir kaynağı olan kimyon kansızlığı önler, diyabeti önlemeye yardımcı olur, viral enfeksiyonlara karşı vücudu daha dirençli kılar ve eklem ağrılarına iyi gelir.
Genel olarak kimyonun faydaları şunları içerir:
- Bağışıklığı güçlendirerek vücudu enfeksiyonlara karşı korur
- Sindirim sürecini hızlandırır, gaz ve şişkinliği giderir
- Serbest radikalleri nötralize eder, iltihabı azaltır
- Solunum yolu rahatsızlıklarına iyi gelir
- Demir ihtiyacına destek olarak kansızlığı önler
- Safra salgısını artırır
- Metabolizmayı çalıştırır
- Kan şekeri ve kolesterolü dengeler
- Gıda kaynaklı bakteriler ve belirli bulaşıcı mantar türlerinin büyümesini azaltır
- İrritabl bağırsak sendromunun semptomlarını azaltabilir.
- Kilo kaybına yardımcı olur
Bağışıklık sistemini destekler
Tohumunda bulunan C vitamini sayesinde vücudun bağışıklık sistemini destekler. Stres, soğuk ve kötü hava koşullarından etkilenen vücutta bağışıklık sistemi düşer. Tohumlarından hazırlanan çay bağışıklığı güçlendirerek bu sorunların giderilmesine yardım eder.
Solunum yolu rahatsızlıklarında etkilidir
Tohumları balgam söktürücü özelliği ile nefes yollarında oluşan mukusun kolaylıkla temizlenmesine yardım eder. Vücutta uyarıcı görevi görerek nefes yollarından mukusun temizlenmesinin ardından rahatsızlık durumunun iyileşmesini sağlar.
Enfeksiyonlara karşı savaşır
Antibakteriyel özellikleri ile vücutta adeta bir dezenfektan görevi görerek gıda kaynaklı rahatsızlıklara ve enfeksiyonlara karşı savaşır. Antibakteriyel özelliği ile vücuda giren ve rahatsızlığa sebep olabilecek bazı bakterileri etkisiz hale getirme konusunda vücudu destekler.
Sindirim sistemini düzenler
Suya eklediğinizde bağırsak hareketlerini düzenleyip sindirime yardımcı olur. Sindirim enzimlerini uyararak, genellikle yemek sonralarında hissedilen şişkinliğe engel olur.
Metabolizmayı çalıştırır
Vücudun metabolizma hızının yavaş olması, vücutta bulunan yağ ve şeker depolanacağı için kilo alımına neden olur. Metabolizmayı harekete geçirir ve kilo alımına neden olan yağ ve şekerin fazlasını yakar.
Kimyon Nelere İyi Gelir?
Kimyon, vücutta antioksidan görevi görerek hücre hasarına neden olan serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olur. Kalp hastalığı ve yüksek tansiyon gibi hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir. Kimyon özellikle sindirim enzimlerinin aktivitesini artırarak sindirimi hızlandırır ve hazımsızlığı gidermeye yardım eder. Vücuttaki fazla yağın sindirimine yardım eder ve karaciğerden safra salınımını artırmayı tetikler.
- Yağ formu saçlarda kullanıldığında saç dökülmesini azaltır
- Bolca demir barındırdığı için kansızlığa iyi gelir
- Cilt problemlerini hafifletir
- Metabolizmanın hızlandırıp, mide sorunlarını azaltır
- İçeriğinde ki lif sayesinde kabızlık gibi bağırsak sorunlarına iyi gelir
- Yaşlanmaya direnç göstererek, yaşlanma belirtilerini geciktirir
- Detoks etkisi yaparak vücudu toksinlerden arındırır
- Çay olarak tüketildiğinde zayıflamaya yardımcı olur
Kimyonun Zararları Nelerdir?
Kimyonun faydaları olduğu kadar aşırı kullanımında zararlı olup, yan etki yarattığı durumlarda söz konusudur. Aşağıda ki durumlara sahipseniz kimyon tüketirken dozunuzu koruyup, ihtiyatlı olmanız gerekebilir:
- Kan şekeri düşürücü etkisi kan şekerinin düşmesine neden olabilir
- Karaciğer ve böbreklerde ağrı yaratabilir
- Hassas ve alerjik cildiniz varsa kaşıntı ve döküntü başlatabilir
- Fazla tüketildiğinde mide bulantısına sebep olabilir
Kimyon Nerelerde Kullanılır?
Birden çok formda kullanılabilen kimyonun en sık kullanıldığı yer mutfaklardır. Baharat olarak tohum ya da çekilmiş toz halinde neredeyse her yemeğe ilave edilebilen kimyon, aromatik tadıyla özellikle etle hazırlanan köfte, kokareç, lahmacun ve güveç gibi yemeklere, soslara ve harçlara hatta sebze ve baklagil türünde ki gıdalara dahi lezzet katar.
Henüz öğütülüp toz haline gelmemiş tohumlarından kimyon çayıda yapmak içinde kullanılabilir. Özellikle çay olarak tüketildiğinde, B, B12, A ve C gibi vitaminleri barındırdığı için vücut fonksiyonlarının aktif çalışabilmesine de yardımcı olur.
Bir diğer kullanım alanı, dstilasyon(damıtma) yöntemi ile elde edilen kimyon yağı formudur. İdrar attırıcı olması yanı sıra gaz ve şişkinlik giderici etkisi ile sıra hazmı da kolaylaştırır.
Kimyon Nasıl Tüketilmeli?
Kimyonu ister tohum halinde, ister öğütüp toz haline getirerek, isterseniz de tohumlarından elde edilen yağ formunda ihtiyacınıza yönelik olarak kullanabilirsiniz.
Bütün halinde bulunan tohumlarını çay olarak tüketebilir ve bitkinin faydalarından yararlanabilirsiniz. Ayrıca yemek pişirirken yağa atılıp hafif şekilde kavrulan tohumlar aromatik tadını yağa vererek yemeklerin farklı ve çok lezzetli olmasını sağlar. Toz halinde baharat olarak tüketilebileceğiniz kimyonu, yemekleri pişirme esnasında veya pişirdikten sonra ekleyebilirsiniz. Tüketim sırasında bitkiden elde edilen her ürün gibi aşırı tüketmekten kaçınmalısınız.
Kimyon ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Kimyonu kimler kullanamaz?
Şeker hastası olanlar, karaciğer ve böbreklerinde sorun olanlar, hamileliğin ilk ayında olanlar, kronik hastalığa sahip olup ilaç kullanan kişiler ve tansiyon sorunu olan kişilerin tüketmesi, özellikle çayını içmesi uygun değildir. Bu tarz durumlarda olanların kullanmadan önce mutlaka uzman hekim tavsiyesi alması gerekir.
Kimyonlu su içmek neye iyi gelir?
Kimyonlu su, metabolizmayı harekete geçiren ve bağırsakların işleyişini kolaylaştıran bileşiklere sahiptir. Özellikle sindirimi iyileştirmesi, şişkinliği gidermesi ve hazmı kolaylaştırması sıklıkla kullanılmasının nedenleri arasındadır. Ayrıca ağrıları hafiflettir ve mide sorunlarına iyi gelir.
Kimyon zayıflatır mı?
Kimyon, diyet yaparken kullanacağınız baharatlardan biridir. Çünkü, bağırsaklarınızın düzgün çalışmasını sağlayarak hazımsızlığı giderir. Böylece yediklerinizi kolayca hazmedebilirsiniz. Ancak hareketsiz bir yaşam tarzınız varsa ve çok fazla ve düzensiz yemek yiyorsanız bir mucizevi bir etki yaratmaz. Fakat yediklerinize dikkat eder dengeli ve düzenli beslenmeye özen gösterir, sporu yaşamınıza adapte ederseniz bu noktada zayıflama sürecinizi hızlandırma noktasında yardımcı olabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 20 Kasım 2024
Yayınlanma Tarihi: 3 Eylül 2024