Yükleniyor
Kepek, saç derisinde yer alan derinin pul pul dökülerek ortaya çıktığı deri hastalığıdır. Kepeğin en yaygın görülen belirtisi rahatsız edici kaşıntıdır. Ciddi bir hastalık olarak tanımlanmayan kepek, bulaşıcı değildir. Hafif olarak görülen kepek, günlük şampuanla tedavi edilebilir. Bu durum yaramadığında ise ilaçlı bir şampuan yardımcı olabilir. Kepek belirtileri zamanla geri dönebilir.
Kepeğin yaygın nedeni saç derisinin tahriş olması, yağlı ya da çok kuru olması, kafa derisindeki yağlarla beslenen maya benzeri Malassezia mantarı, kontakt dermatit, sedef ve egzama gibi cilt problemleri, bağışıklık sorunları, hormonal değişiklikler ve strestir.
Kepeğin neden olan durumlar şöyle sıralanabilir:
Yağ ve cilt hücresi oluşumunu azaltmak amacıyla doğru şampuan kullanımı, tedavi ve saçlara iyi bakmak, stresten uzak durmak ve saç derisini temiz tutmak hafif kepek sorunları kontrol altına alınabilir. Yoğun bir kepek sorunu söz konusuysa ilaçlı kepek şampuanları denenebilir. Buna rağmen kepek geçmiyorsa ise uzman doktora başvurmak gerekir.
Kepeği geçirmek için tedavi olarak özel formüle edilmiş şampuanları kullanmak gerekebilir. Şampuan işe yaramadığı durumda ise farklı maddeler içeren kepek şampuanlarından yararlanmak doğru olacaktır. Genellikle kepeğe karşı çinko pirition, salisilik asit, kükürt, selenyum sülfür, ketokonazol ve kömür katranlı şampuan kullanmak kepeğin geçmesine yardımcı olur.
Kepek şampuanları, saç derisine uygulanırken köpürtülmesi gerekir. Ayrıca bazı kepek şampuanları saçta durulanmadan önce 5-10 dakika kadar saç derisinde kalmalıdır. Bu talimatlar seçilen şampuana ve saçın dokusuna bağlı olarak farklılık gösterir.
Düz, ince ve yağlı bir saç derisine sahip olduğunuz durumda saçları sık sık yıkamak kepeğin geçmesine yardımcı olur. Her gün normal şampuanlama yapmanın dışında kepek şampuanını da haftada iki kes uygulamak gerekebilir. Kabarık ve kıvırcık saç tipine sahipseniz haftada 1 kepek şampuanın kullanılması önerilir.
Kömür katranı gibi içeriğe sahip olan bazı kepek şampuanları saç derisini hassaslaştırarak güneşin zararlı ışınlarına karşı korumasız hale getirebilir. Saç derisinde meydana gelen yanık pul pul dökülmeleri artırabilir. Bu nedenle saç derisini güneşten korumak kepeğin hızla iyileşmesini sağlar.
Kepek tedavisi için ilaçlı ve ilaçsız saç derisi ürünleri, köpükler, spreyler ve yağlar mevcuttur. Size en uygun kepekten kurtulacak ürünleri deneyerek bulmak gerekebilir. Herhangi bir ürün, kaşıntı, kızarıklık, döküntü, kurdeşen gibi alerjik reaksiyon oluşturuyorsa, uzman doktordan yardım almanız gerekmektedir.
Kadınların saçlarının yoğunluğundan dolayı saç yıkama işlemi sırasında şampuan kalıntısı bırakmamak, kepek oluşumunu engellemek açısından önemli bir adımdır. Kaşıntı ve döküntüye karşı düzenli temizleme yapmak, yağ ve kepek birikimini engelleyerek kepekle mücadele edilmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda saç spreyi ve jölesinin fazla kullanımının yanında saçları her zaman toplu şekilde tutmak, saç derisinin nefes almasını engelleyerek kepek oluşumuna neden olabilir.
Saçtaki kepekten kurtulmanın en önemli yolu iyi bir hijyen sağlamaktır. Özellikle saç deriniz kaşınıyorsa, dokunma dürtüsüne karşı gelmeniz gerekmektedir.
Saç kaşıma işlemi tahrişe neden olarak kepeğin daha da kötüleşmesine neden olabilir. Kaşıyıp, dokunulduğu durumda kepek daha da kötüleşerek saça kir bulaşmasına zemin hazırlar.
Saç derisinde kepeğe neden olan yağları uzak tutmak için sık ama saçı tahriş etmeyecek ürünler kullanılabilir.
Günlük hayatından etkilerinden biri olan stres, bazı kişilerde kepeği şiddetlendirerek durumu daha da kötüleştirebilir. Bu yüzden stresten uzak durmak kepekten kurtulmak için en doğrusu yöntemlerden biri olacaktır.
Saçı sürekli toplamak ve saç derisini havasız bırakmak kepeğe neden olabilmektedir. Saç derisini havalandırmak yağ birikimini azaltmaya yardımcı olarak kepek oluşumunu azaltabilir.
Saç derisine masaj yapmak, oradaki bulunan hücreleri harekete geçirerek, kepek semptomlarını önlemeye yardımcı olacaktır.
Bebeklerde kepek, kuru kafa derisi olarak bahsedilmektedir. Bebeğin saçını günlük olarak şampuanlamak, yağın giderilmesinde ve kafa derisindeki pulların gevşemesine yardımcı olmaktadır. Farklı bir yöntem olarak bebeklere özel formüle edilmiş olan reçetesiz ilaçlı şampuanı denemek faydalı olabilir.
Bebek yağı, şampuanlama yapmadan önce nazikçe uygulanabilir. Bu durum kafa derisindeki pulları gevşetmek için kullanılmaktadır. Bebeğinizde kepek veya egzama varsa bebek yağı yerine zeytinyağı da tercih edebilirsiniz. Bu uygulamaları yapmadan önce mutlaka uzman doktora danışınız.
Saç ürünlerinin azaltılması, hijyenin sağlanması, saç deri tipine uygun şampuanın kullanılması kepeğe iyi gelen yöntemler arasında yer alır. Bunun yanında alternatif olarak doğal yağlardan yararlanmak da kepeğe karşı evde uygulanabilecek yöntemler arasında yer alır. Kepeğe iyi gelen ve uygulanabilecek yöntemler şöyle sıralanabilir:
Stres, genel olarak sağlığı etkilemesinin yanında saç kepeğine de neden olabilir. Bağışıklık sistemine etki eden stres, kepeğin tetiklenmesine sebep olan durumlar arasında yer alır. Bunun yanında var olan kepeğin artmasına da zemin hazırlar. Bu nedenle stres yönetimi, kepeğin geçmesi açısında oldukça önemlidir.
Vücuda çinko, B vitaminleri ve belirli vitaminleri içeren bir beslenme modeline geçmek kepeğe iyi gelerek önlenmesine yardımcı olur.
Yağlı bir saç deriniz varsa günlük olarak kullanılan şampuanlar kepeğe iyi gelir. Pul pul oluşan kepeği gevşetmek için saç derisine hafifçe masaj uygulamak önemlidir. Kuru bir saç yapısına sahipseniz ve saç deriniz hassassa daha az şampuanlama yapmak gerekebilir.
Güneş ışığı kepeğe iyi gelir fakat fazla güneş ışığı kepeğin kötüleşmesine neden olabilir. Bu nedenle yeterli miktarda güneş alındığından emin olun.
Saç şekillendirme ürünleri saçta ve saç derisinde birikerek daha yağlı bir hale getirebilir. Bu nedenle saç bakım ürünlerini kontrollü kullanmak kepeğe iyi gelir.
Kepeği evde geçirmek için kabartma tozu, aloe vera, aspirin gibi doğal yöntemlerden yararlanabilirsiniz. Birçok kişinin şikayetçi olduğu kepeğe karşı uygulanabilecek doğal yöntemler şöyle sıralanabilir:
Birçok alan fayda sağlayan Hindistan cevizi yağı, kepeğe karşı da kullanılır. Saçın nemini kazanmasını sağlayarak kuruluğun önlenmesinde etkili olan Hindistan cevizi yağı antimikrobiyal özelliklere sahiptir.
Aspirin içerisinde yer alan salisilik asit, antiinflamatuar özelliğinden dolayı kepek önleyici etkisi bulunur. Bu nedenle özellikle kepek şampuanlarının içerisinde salisilik asit yer alır. Pul pul görüntüden kurtulmaya yardımcı olarak saç derisinin temizlenmesini sağlar.
Sedef hastalığına ya da sivilcelere karşı kullanılan çay ağacı yağı, kepeğin de hafiflemesine yardımcı olabilir. Bunun yanında kepeğe neden olan malassezia furfur mantarının da önlenmesinde etkilidir. Çay ağacı yağı hassas cilde sahip olan kişilerde yan etkilere neden olabilir bu sebep uzmana danışarak kullanmak önemlidir.
Aloe vera, birçok bakım ürününde tercih edilen cilde uygulandığında tedavi etkisi bulunan doğal bir üründür. Aloe vera, antibakteriyel ve antifungal özellikleri sayesinde kepeğe karşı kullanılabilir.
Elma sirkesi, içerisindeki asit oranı sayesinde saç derisindeki ölü hücrelerin dökülmesine yardımcı olur. Bunun yanında cildin pH dengesini de sağlayarak mantar oluşumunun önüne geçer.
Omega-3 yağ asitleri, cilt sağlığı konusunda önemli bir rol oynayan bir bileşiktir. Bu nedenle tahrişe ve kepek semptomlarına karşı omega-3 içeren besinlerden yararlanılabilir. Somon, keten tohumu, uskumru gibi besinlerde omega-3 bulunur.
Probiyotikler yani iyi huylu bakteriler vücudun kepeğe neden olan mantar enfeksiyonlarıyla savaşmasına yardımcı olur.
Kabartma tozu, içerisindeki antifungal sayesinde ciltte oluşan ölü hücrelerin temizlenmesine, pulların giderilmesine yardımcı olur. Bunun yanında kaşıntının azalması için de kabartma tozundan yararlanılabilir.
Bazı gıdaların tüketimi kişinin vücudundaki iltihaplanmanın hafiflemesine yardımcı olarak saç derisi sağlığına katkıda bulunur. Bu nedenle kırmız et, işlenmiş gıdalar, kızartma ürünleri şekerli besinlerden uzak durmak önemlidir.
Doğal olan bu ürünleri kullanmadan önce, alerji ya da yan etki oluşumuna karşı mutlaka uzman doktora danışınız.
Kepek, saç derisinin pul pul dökülmesiyle görülen kaşıntı belirtisiyle ortaya çıkan bir cilt problemidir. Tedavi ile kontrol edilebilir.
Genel olarak kepek sorunuyla baş etmeye çalışıyorsanız, uzman doktordan görüş almak sorunu çözmek için en doğru yöntem olacaktır. Kepek yanında bu durumlar da görülüyorsa mutlaka başvurmanız gerekmektedir:
Dermatolog bu noktada kepeklenmeye sebep olan koşulları kontrol altına almak amacıyla saç derisinde inceleme yapabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 23 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 14 Şubat 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
