Kemik iliği ödemi, kemiklerin içindeki yumuşak doku olan kemik iliğinde sıvı birikmesidir. Kemik iliği kan kök hücrelerini içeren süngerimsi dokudur, burada artan sıvı miktarı kemik iliği ödemine neden olur. Kemik iliği ödemi kalça eklemi, diz ve ayak bilekleri gibi yük binen eklemlerde ortaya çıkabilir. Bu durum yaralanma, enfeksiyon, iltihap ve kemik travması gibi faktörlerden dolayı görülür. Kemik iliği tedavi yöntemi kişiden kişiye farklılık göstererek dinlenmeyi, fizik tedavi ve ameliyatı içerebilir.
Kemik İliği Ödemi Nedir?
Kemik iliği ödemi, kemiklerin içerisindeki boşluklu kısımda yer alan kemik iliği olarak tanımlanan süngerimsi dokunun şişmesi ve sıvı birikmesidir. Ödem olarak tanımlanan bu sıvı basınç yaratarak ağrılara neden olabilir. Kemik iliği ödemi, osteoartrit, osteoporoz, yaralanma veya enfeksiyon gibi nedenlerle ortaya çıkar. Kemik iliği ödemi, genellikle başka bir sağlık durumu araştırılan MR sırasında görülür. Tedavisi semptomları yönetmeye yardımcı olur.
İki tür kemik iliği ödemi bulunur:
- Kemik iliği ödeminin nedeni bilinmediğinde ve vücutta spesifik bir ağrı olduğunda birincil kemik iliği ödemi türü görülür. Bu durumu kemik iliği sendromu olarak da tanımlanır.
- Başka bir sağlık problemi olduğu durumunun kontrolü sırasında, semptomsuz olarak ortaya çıkan kemik iliği ödemi ikinci olarak tanımlanır.
Kemik İliği Ödemi Belirtileri Nelerdir?
Kemik iliği ödemi, kemik iliğinde şişlik ve sıvı birikmesi sonucunda eklemlerde ağrı, hassasiyet, şişlik, kısıtlı hareket, yürümede güçlük ve eklemlerde sertlik şeklinde ortaya çıkar. Kemik iliği ödemi belirtileri şöyle sıralanır:
- Eklemlerde ağrı
- Kaslarda güçsüzlük
- Hassasiyet
- Hareket esnasında kısıtlanma
- Eklemlerde oluşan sertlik
- Eklem efüzyonu (şişmiş eklemler)
- Sıcak eklemler
Kemik İliği Ödemi Neden Olur?
Kemik iliği ödemi, çeşitli enfeksiyonlar, iltihap, kemik iliğinde yer alan kan akışında bozulmalar, kemik travmaları, yaralanmalar sonucunda ortaya çıkar. Kemik iliği tedavisi de bu nedenlere bağlı olarak planlanır. Dokularda sıvı birikmesi sonucunda görülen kemik iliği ödeminin en yaygın nedenleri şöyle sıralanır:
Artrit
Artrit, kemik iliği ödemine neden olabilir. İnflamatuar olmayan artritte, kemiğin dejenerasyonu, altta yatan iliğe doğrudan baskı uygulayan değişikliklere sebebiyet verebilir. Kemik iliğine neden olabilecek artrit türleri şöyle açıklanır:
Yaralanma
Kemik iliği ödemi, bağlarda oluşan zorlama, tendonların ve bir kemiğin yaralanması nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu yaralanma ani, şiddetli ya da kronik bir şekilde gelişebilir. Eklemlerde tekrarlanan stresin olması ya da aşırı kullanım durumu da yaralanmayı içererek kemik iliği ödemi oluşumuna neden olabilir. Kemik iliği ödemine neden olabilecek yaralanmalar şunları içerir:
Osteoporoz
Osteoporoz, kemiklerin gözenekli ve kırılgan hale gelmesine neden olarak kemik iliği ödemi oluşmasına zemin hazırlar. Kadınlarda özellikle yaşlandıkça kemikler kırılmaya karşı savunması hale gelir. Şiddetli osteoporoz durumunda dizlerde ve kalçalarda kemik iliği ödemi görülebilir.
Kemik Enfeksiyonu
Kemik enfeksiyonu olan osteomiyelit, kemik iliğinde yer alan kan damarlarına zarar vererek kemik dokularını zayıflatır. Bu durum sonucunda kemik iliği ödemi ortaya çıkabilir.
Kemik Tümörleri
İyi huylu (kanserli olmayan) kemik tümörleri, büyüdükçe ve dokuları istila ettikçe kemik iliğine doğrudan baskı uygular ve kemik iliği ödemi oluşmasına neden olabilir. Bazı kemik tümörleri diğerlerinden daha hızlı büyür.
Kanser
Tüm kanser türleri kemiğe yayılarak dokuların zarar görmesine neden olarak kemik iliği ödemi oluşturabilir. En sık yayılan kanserler arasında meme kanseri, akciğer kanseri, prostat kanseri, böbrek kanseri, melanom, yumurtalık kanseri ve tiroid kanseri bulunur.
Kemik İliği Ödemi Nasıl Teşhis Edilir?
Kemik iliği ödemi teşhisi için uzman doktor fiziki muayene ardından belirtilerinizi ve sağlık geçmişinizi soracaktır. Belirtileri öğrendikten sonra kemik iliği ödemi altında yatan nedeni belirlemek için şu testler istenebilir:
Kemik İliği Ödemi Tedavisi Nasıl Olur?
Genellikle dinlemeyle beraber kendiliğinden geçebilen bir durum olan kemik iliği ödemi, altında yatan nedene bağlı olarak tedavi edilir. Bunun yanında uzman doktor ilk aşamada istirahat, soğuk uygulaması, ağrı kesici ilaçlar, bazen kortizon enjeksiyonları önerebilir. Kök hücre uygulamaları ve fizik tedavi de kemik iliği ödemi tedavileri arasında yer alır.
Ameliyata ihtiyaç varsa uzman doktor küçük operasyonla ameliyat önerebilir. Bu ameliyat sırasında kemiğe küçük delikler açılır. Bu delikler basıncı ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.
Kemik iliği ödeminin yarattığı semptomları hafifletmek amacıyla uzman doktor kişinin ihtiyacına yönelik olarak fizik tedavi, egzersiz, fiziksel terapi gibi yöntemler önerebilir.
Kemik İliği Ödemi Nasıl Geçer?
Kemik iliği ödemi zamanla kendiliğinden geçer. Kemik iliği ödemi genellikle dinlenme ve fizik tedavi ile kendiliğinden düzelir. Ayrıca D vitamini takviyesi de, kemik iliği ödemi yaşayan kişiler için yararlı olacaktır.
Kemik İliği Ödemi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kemik iliği ödemi tehlikeli mi?
Kemik iliği ödemi, ciddi bir sağlık durumu olarak tanımlanmamaktadır. Çoğu zaman kendiliğinden iyileşebilir. Altında yatan neden tedavi edilmediği durumda semptomları şiddetlenebilir.
Kemik iliği ödemi ameliyat gerektirir mi?
Kemik iliği ödemi erken teşhis edildiği durumda istirahat ile tedavi edilebilir. Eğer semptomlar uzun süre varsa ve 2 ayı geçmiş durumdaysa uzman doktorun yönlendirmesiyle ameliyat gerekebilir.
Kemik iliği ödemi kronik midir?
Kemik iliği ödemi, genellikle orta yaşlı erkeklerde veya gebeliğin üçüncü trimesterindeki kadınlarda görülen geçici bir durumdur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 26 Aralık 2023
Yayınlanma Tarihi: 31 Ekim 2023
