Yükleniyor

Kas hipertrofisi nedir?

Kas hipertrofisi nedir?

Spor salonlarına giden ve aktif olarak sporla ilgilenen, vücut geliştirmeyle haşır neşir olan hemen herkesin duyduğu “Kas hipertrofisi” terimi, bazen bir hastalık olarak algılansa da aslında bir hastalık değil. Sporla ilgilenen kişiler genellikle bunun “Kas hücrelerinin boyutunda bir artış” olduğunu bilmektedirler. Kas hipertrofisinin sağlanması için egzersiz ve doğru beslenme düzeninin oluşturulması gerekir. Memorial Sağlık Grubu Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü uzmanları, kas hipertrofisi hakkında bilgi verdi.

İçindekiler

Kas hipertrofisi nedir?

Kas hipertrofisi, vücuttaki kas hücrelerinin boyutundaki bir artışı ifade eder ve genellikle ağırlık çalışması ile ilişkilidir. Daha çok aktif ve sürekli spor yapanları ilgilendiren bir durumdur. Burada kas hücrelerinin sayısı artmaz ancak hacmi artar. Genelde “Kas hipertrofisi hastalığı” olarak aratılan bu durumun kalp kası hipertrofisi ile bir ilgisi yoktur. Kalp kası hipertrofisi hastalık olarak adlandırılabilir. Ama normal bir kas hipertrofisi hastalık değildir. Kas hipertrofisi fizyoloji biliminin de ilgilendiği bir konudur. Kas hipertrofisine bakmadan önce kasların nasıl çalıştığını öğrenmek gerekir. Gündelik hayatta bir hareket yaptığımızda, soğukta kaldığımızda, spor yaptığımızda genelde hep kaslarımızdan şikayet ederiz. "Kaslarım ağrıyor" yaygın duyduğumuz bir şikayettir. Kas olmadan yaşam olmaz. Kaslar vücudu yani iskelet sistemini ayakta tutar. Kalp ve diğer organların çalışması için önem taşır. 3 çeşit kas vardır. Bunlar iskelet kası, kalp kası ve düz kaslardır.

Kas hipertrofisi nasıl gerçekleşir?

Bu konu özellikle aktif spor yapan, vücut geliştirmeye çalışan kişiler için önem taşır. Vücut geliştirme ile ilgilenenler kas hipertrofisini oluşturmak için ağırlık kaldırırlar. Ağırlık kaldırırken çalışan kas grubunda bulunan lifler hasar alır. Böylece kas proteinleri bu hasarı gidermek için tamir sinyali oluşturur. Bu sayede de kas hipertrofisi gerçekleşir. Kas hipertrofisi isteyenler kas hipertrofisi antrenmanı adı altında çeşitli egzersizler yaparlar ve beslenme biçimlerini buna göre düzenlerler.

Kas hipertrofisi türleri nelerdir?

Üç adet kas hipertrofisi vardır. Birincisi miyofibriler hipertrofidir. Miyofirbriller, kas dokusunda bulunan ve kas dokusunun önemli özelliği olan kasılıp gevşemeyi sağlayan protein iplikçikleridir. Miyofibriler hipertrofide, miyofirbriller büyür ve çoğalır. Böylece kaslar güçlenir ve kas hacminde artış sağlanır. İkincisi de sarkoplazmik hipertrofidir. Bu türde kaslardaki enerji kaynağı olarak adlandırılan glikojen depolarının gelişmesi söz konusudur. Bir diğer tür kas hipertrofisi de miyostatin ile ilişkili olandır. Bunda vücut yağında önemli bir azalma olur, kas kütlesi normalinin iki katına çıkar. Bu kişiler normal bir kişiye göre daha fazla kas gücüne sahiptir. Araştırmalara göre altı hafta yüksek hacimli direnç sporu, kas liflerini yüzde 20 oranında artırabilir.

Genler kas hipertrofisi üzerinde etkili midir?

Kas hipertrofisi oluşturmaya çalışanlar için yapılması gerekenler hemen hemen aynı sayılır. Ama yapılan antrenmanlarda herkeste farklı sonuçlar ortaya çıkar. Bu anlamda genetik de önemli rol oynar. Genetik kas büyümesini etkileyebilir.

Kas boyutunu artırmak ve kas yapmak için ne yapılmalı?

Kas boyutunu artırmak için egzersiz yapmak gerekir. Bu egzersizler, fizyoterapi uzmanı ve spor uzmanları tarafından sizin özelliklerinize, kas ve iskelet yapınıza göre verilmelidir. Ama genel anlamda ağırlık kaldırmak bunun ilk aşaması sayılabilir. Ağırlık kaldırarak kas inşa etmek için hem mekanik hasara hem de metabolik yorgunluğa sahip olmanız gerekir. Ağır bir ağırlığı kaldırdığınızda, kaslardaki kasılma proteinleri, ağırlığın sağladığı direnci devirmek için güç üretmelidir. Buna karşılık, bu durum kaslarda yapısal hasara neden olabilir. Kas proteinlerinde oluşan mekanik hasar, vücutta bir onarım tepkisini uyarır. Kas proteinlerindeki hasarlı lifler, onarım süreci ile kas boyutunda bir artışa neden olur.

Mekanik yorgunluk; kas lifleri, kaslarınızın kasılmasına yardımcı olan mevcut enerji kaynağını tükettiğinde meydana gelir. Kas kasılmalarını beslemeye devam edemezler veya artık ağırlığı düzgün bir şekilde kaldıramazlar. Bu da kas kazanımına neden olabilir.

Kas hipertrofisi elde etmek için ne sıklıkta egzersiz yapılmalı?

Kas hipertrofisi elde etmek için ne sıklıkla egzersiz yapmanız gerektiği, hedeflerinize bağlıdır. Genellikle, haftada üç gün önerilir. Her gün arasına bir gün dinlenme eklenmelidir. Kas gelişimi için kasları dinlendirmek önem taşır. Bazen de durumunuza göre haftada sadece iki gün egzersiz önerilir. Bazen farklı günlerde üst vücut kasları için veya alt vücut kasları için de çalışılabilir. Bu dinlenmeye zaman tanırken, farklı günlerde farklı kaslar da çalıştırılmış olur.

Egzersizlerden kas hipertrofisi için en iyi şekilde fayda sağlamanın yolları nelerdir?

Araştırmalar, haltercilerin set başına 6-12 tekrar hedeflemesi gerektiğini gösteriyor. Dinlenmek için setler arasında 60-90 saniye bekleyin. Bu, kaslarınız yorulacağı için hipertrofiye ulaşmanıza yardımcı olacaktır. Gücünüzü zorlamak, çok hafif ağırlık kaldırmamak da faydalı olur. Aynı hareketleri yapmayın, egzersizleri çeşitlendirin. İyi bir spor eğitmeniyle ve fizyoterapi uzmanıyla çalışmak avantaj sağlayarak; sakatlanmaları da önleyecektir.

Kas yapmak için nasıl beslenmek lazım?

Kas yapmak için beslenme de önemlidir. Doğru beslenme ile kasları egzersizle birlikte geliştirmek mümkündür. Etkili bir kas kütlesi kazanmak ve vücuttaki yağı azaltmak için kalori oranı çok önemlidir. Bunun için kişilerin gün içinde yediklerine odaklanması gerekir. Kas yapmak ve vücut geliştirmek isteyenler, yağları yakıp bunları kasa çevirmek isteyenlerin sıkı bir diyete ihtiyacı vardır. Kas yapmanın ilk formülü doğru zamanda protein almaktır. Örneğin, et, süt ürünleri ve yumurta egzersiz öncesinde veya bitiminden bir süre sonra alınmalıdır. Bunları tüketmek için 2 saati geçirmemek gerekir. Sıkı bir kahvaltı kaslar için önemlidir. Fast food gıdalar, şekerli besinler, asitli içecekler, işlenmiş besinler kas yapmayı engellediği gibi kilo aldırır. Kaslarını artırmak isteyenler karbonhidrattan da faydalanmalıdır. Yulaf, bulgur, haşlanmış pirinç, tam tahıllı besinler mutlaka alınmalıdır. Yağ yakan besinler tüketilmelidir. Ananas, portakal ve limon da beslenme programına eklenmelidir.

Kas boyutu nasıl artırılır?

Kuvvet antrenmanları kas büyüklüğünü ve kas kuvvetini artırmanın önemli bir yoludur. Kuvvet antrenmanının amacı, kasları hasara neden olacak şekilde zorlamaktan kas hipertrofisini getirmektir. Kas hipertrofisi için kasların belirli bir düzeyde zorlanmaları gerekir. Ancak unutulmamalıdır ki aşırı zorlama kaslarda, bağlarda veya eklemlerde çeşitli sorunlara yol açabilir.

Kuvvet antrenmanında ağırlık kaldırmak, direnç bantları kullanmak, şınav gibi vücut ağırlığıyla egzersiz yapmak ve ağırlık makinelerini kullanmak gerekir. Farklı hedefler için farklı kişilere farklı egzersizler verilir. Bazıları farklı bölgelerini geliştirmek için çalışabilir. Egzersiz yaparak kasları zorlamak, vücudun onları onarmasına neden olarak kas liflerinde artışa neden olur. Daha fazla kas lifine sahip olmak, daha fazla güç ve kas boyutuna yol açacaktır. Kuvvet antrenmanı, bir tür dirence karşı çeşitli egzersizler içerebilir. Zamanla direncin artması kas hipertrofisine yol açacaktır. Kas hipertrofisi, kas boyutunda veya gücünde gözle görülür değişiklikler meydana getirmek için zaman alabilir. Güç antrenmanına ek olarak, insanlar kas kazanımını ve gücünü optimize etmek için dengeli beslenme ve bol uyku gibi sağlıklı alışkanlıklar da içermelidir.

Kas hipertrofisinin faydaları nelerdir?

Kasların geliştiği görülebilir. İstenilen fizik bu sayede oluşur. Daha büyük kaslar, daha güçlü olmak anlamına gelmektedir. Bunun yanında kaslar doğası gereği daha yüksek bir enerji ister. Kas miktarı artarsa metabolizma hızı da artar. Yaşlanmaya eşlik eden metabolik yavaşlama da ortadan kalkar.

Hipertrofi nedir?

Genelde patoloji raporlarında gördüğümüz hipertrofi terimi, hücre ve organ boyutlarındaki artış olarak tanımlanabilir. Hem fizyolojik hem de patolojik olarak görüşür. Örneğin gebelikte rahmin büyümesi, spor yapanlarda kas kitlesinin artması fizyolojik hipertrofidir, kalp büyümesi ise patolojik hipertrofi anlamına gelmektedir. Kalp hipertrofisi, hipertrofik kardiyomiyopati olarak bilinir. Pek çok kişinin kas hipertrofisi araştırması yaparken “Hipertrofi kardiyomiyopati nedir?” sorusu karşısına çıkabilir. Kalp kasının aşırı kalınlaştığı bir durumdur. Kalp kasının kalınlaşması hastalarda nefes darlığı, göğüs ağrısı, ritim bozukluğu yapabilir. Tanısı da muayene, EKG ve EKO ile konulabilir. Bu sorunda tedavi durumuna gidilmezse atriyal fibrilasyon, ani kardiyak ölüm, kalp yetersizliği, mitral kapak prolapsusu gelişebilir. Tedavide şikayetlerin azaltılmasına yönelik bir yol izlenir ancak hastalık gerilemez. Örneğin nefes darlığı için ilaç verilir, kan sulandırıcı, kalp hızını düşürücü ilaçlar verilebilir.- Bu sorun genelde internet üzerinde “sol ventrikül hipertrofisi nedir, sol ventrikül hipertrofisi tedavisi sol ventrikül hipertrofisi belirtileri” şeklinde de araştırılmaktadır. Bu sorun patolojiktir. Bu sorun için kardiyoloji hekimine başvurmak gerekmektedir. Bunun yanında gebelikte de rahimde hipertrofi olmaktadır. Bu da kas hipertrofisi gibi fizyolojik bir durumdur.

Myostatin kas hipertrofisi nedir?

Myostatin de kas yapmayı sağlayan bir proteindir. Bu protein myostatin geniyle yönetilmektedir. Bunun kontrol altına alınması gerekmektedir. Yoksa insan vücudu kastan görünmez hale gelir. Yani myostatin bir kişinin kas yapma kapasitesini etkiler. Azlığı nedeniyle aşırı kaslılık durumu ortaya çıkabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.

Güncelleme Tarihi : 29 Kasım 2023

Yayınlanma Tarihi: 19 Ağustos 2022

Bu Konuda Uzman Doktorlar

İletişim Formu

Detaylı bilgi için iletişime geçin.

* Bu alan gereklidir.
Sosyal Medya Hesaplarımız
Canlı Destek Kolay Randevu Al