Kalp damar tıkanıklığı, koroner arterlerde plak birikmesi sonucu kalbe ulaşan kan miktarının azalmasıdır. Kan miktarı azaldığında kalp damar tıkanıklığı kişide bazı belirtiler ortaya çıkarır. Kalp damar tıkanıklığı belirtileri arasında göğüs ağrısı, nefes darlığı, kalp ritminde bozulmalar, karın ağrısı ve baş dönmesi yer alır. Kalp damar tıkanıklığının tüm bu komplikasyon ve belirtilerine genelde sigara, diyabet, obezite, hareketsiz yaşam ve stresin sebep olduğu bilinir.
Kalp Damar Tıkanıklığı Nedir?
Kalp damar tıkanıklığı, kalbe kan akışı sağlayan kan damarları olan koroner arterlerde meydana gelen tıkanmalardır. Bu tıkanma genellikle plak adı verilen yağlı bir maddenin birikmesi ve arterleri daraltmasının bir sonucudur.
Kalbe zengin akışının azalması veya kesilmesinin kişi üzerinde bazı yansımaları söz konusudur. Bu yansımalar kalp damar tıkanıklığı belirtileridir.
Göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma hissi, omuz, kol, boyun, çene veya sırtta baskı hissedilmesi, nefes darlığı, kalp ritminin düzensizleşmesi, kan akışının azalması sonucu yaşanan kalp damar tıkanıklığı belirtileridir. Kan akışının tamamen kesildiği noktalarda ise kalp krizi meydana gelebilir.
Kalbe giden kan akışının azalmasına neden olan bazı faktörleri saymak gerekirse bu faktörler, diyabet, obezite, sigara, sağlıksız beslenme, hareketsizlik ve stres gibi durumlardır.
Kalp Damar Tıkanıklığı Neden Olur?
Kalp damar tıkanıklığı, koroner arter olarak bilinen kalp damarlarında plak adı verilen yağlı bir madde oluştuğunda meydana gelir. Bu plaklar damarları tıkayarak kalbe giden sağlıklı kan akışını azaltır. Bu sürece yol açabilecek faktörler ise sigara, diyabet, obezite, genetik, sağlıksız beslenme, hareketsizlik ve kalp krizi geçmişi olmasıdır.
Kalp damar tıkanıklığına neden olan faktörler şöyle sıralanabilir:
Kalp Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Kalp damar tıkanıklığında göğüste sıkışma ve ağrı, nefes darlığı, çarpıntı ve kalp ritminde anormallik, sol kol ağrısı, baş dönmesi, bacaklarda ve kollarda uyuşma belirtileri görülür.
Kalp damar tıkanıklığı belirtileri şunlardır:
- Göğüste ağrı ve sıkışma hissi
- Kalp çarpıntısı ve kalp ritminde düzensizlik
- Kollar, omuz, sırt, boyun ve çene bölgesinde ağrı
- Baş dönmesi ve bayılma
- Yorgunluk ve bitkinlik
- Nefes darlığı
- Mide bulantısı ve kusma
- Soğuk terleme
Göğüste ağrı ve sıkışma hissi
Kalp damar tıkanıklığının ilk sinyallerinden biri göğüs ağrısı veya göğüste sıkışma meydana gelmesidir. Kalp krizi hissi veren bu durum kalpteki kan akışının azalmasına bağlı ortaya çıkar.
Nefes darlığı
Kalp damar tıkanıklığında görülen nefes darlığı belirtisi kişiye boğulacakmış hissi verebilir. Bu durum kalp damarlarındaki tıkanmanın şiddeti konusunda da fikir vermiş olur. Hiç nefes alamayacakmış gibi hissettiğiniz durumlarda acil yardım çağırın.
Kalp ritminde hissedilir anormallikler
Kalp damarlarında yaşanan tıkanıklığın bir diğer etkisi de kalp ritmi üzerindedir. Kalp atış hızında anormal artışlarla kendini gösteren kalp damar tıkanıklığında hissedilir ölçüde anormal bir kalp ritmine sahip olursunuz.
Sol kol ağrısı
Kalp krizinde olduğu gibi kalp damar tıkanıklığında da özellikle üst sol kola yayılan bir ağrı hissedilebilir. Bu ağrı aynı zamanda omuz, sırt ve boyun kısmına da yayılabilir.
Kalp krizi
Kalp damar tıkanıklığında yaşanan belirtilerden biri de kalp krizidir. Kalp krizi, ilgili damarların tamamen tıkanmasına bağlı yaşanır. Meydana gelen tıkanma, kalp kaslarının yeterli düzeyde beslenememesine yol açar.
Aşırı yorgunluk
Kalp, vücudun ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek düzeyde kan pompalayamadığı zaman vücutta yorgunluk ve tükenmişlik hissi ortaya çıkar. Bu durum kalp damarlarındaki tıkanmaya bağlıdır.
Karın ağrısı
Kalp damar tıkanıklığının yaygın olmasa da ortaya çıkabilecek bir diğer belirtisi de karın ağrısıdır.
Mide bulantısı ve kusma
Kalp damar tıkanıklığı aynı zamanda mide bulantısı ve kusmayı da tetikleyebilir. Başka bir hastalık veya sağlık durumu yoksa yaşanan bu mide bulantısı ve kusma, göğüs ağrısı ve nefesle de birleşiyorsa kalp damar tıkanıklığından şüphelenilebilir.
Kalp Damar Tıkanıklığı Nasıl Teşhis Edilir?
Kalp damar tıkanıklığı belirtisi yaşayarak hastaneye başvuran hastalar için öncelikle doktor tarafından fiziki muayene gerçekleştirilir. Doktor öncelikle belirtileri ve mevcut durumunu inceler. Ardından damar tıkanıklığını belirlemek için bazı testler isteyebilir.
Kalp damar tıkanıklığı tanısı için istenebilecek testler şunlardır:
- EKG
- Ekokardiyografi
- Egzersiz stres testi
- Kardiyak taraması
- Kalp kateterizasyonu ve anjiyogram
Kalp Damar Tıkanıklığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kalp damar tıkanıklığı tedavisinde amaç tıkalı damarları açarak kalbe giden kan akışını yeniden sağlamaktır. Bunun için öncelikle arterlerdeki plak oluşumunu önleyici ilaçlar önerilebilir. Bu ilaçlara hastanın durumuna bağlı olarak doktor karar verir.
Tıkanıklığın fazla olduğu durumlarda koroner anjiyoplasti ve stent işlemi uygulanabilir. Eğer çok sayıda damar tıkalı durumdaysa koroner arter bypass greft ameliyatı da tercih edilebilir. Tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmadığı kalp damar tıkanıklıklarında ise kişinin yaşamında yapacağı değişiklikler işe yarayabilir.
Kalp Damar Tıkanıklığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kalp damar tıkanıklığı nasıl önlenir?
Kalp damar tıkanıklığıyla karşı karşıya kalmak istemiyorsanız sigarayı bırakmalı, sağlıklı beslenmeli, egzersiz yapmalı, kalp kontrollerini ihmal etmemeli ve stresten uzak durmalısınız.
Anjiyo olmadan kalp damar tıkanıklığı nasıl anlaşılır?
Anjiyoya gerek duyulmadan kalp damar tıkanıklığının anlaşılması için EKG, ekokardiyografi ve Kalp BT taraması gibi görüntüleme yöntemleri işe yarayabilir.
Kalp damar tıkanıklığı nasıl anlaşılır?
Kalp damar tıkanıklığının anlaşılması adına ortaya çıkan belirtiler bize bir fikir verebilir. Bu belirtiler göğüste ağrı, sıkışma, nefes darlığı, kalp krizi, sol kol ağrısı ve yorgunluktur.
Kalp damar tıkanıklığı nasıl açılır?
Kalpteki damar tıkanıklığının açılması için tedaviye damar açıcı ilaçlarla başlanır. İlaçların işe yaramadığı senaryoda anjiyoplasti, stent takılması ve gerektiği durumlarda koroner arter bypass greft ameliyatına başvurulabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 3 Haziran 2024
Yayınlanma Tarihi: 19 Nisan 2024