“Tuvaletin çevresinden ayrılamıyorum”, “Sokağa çıkmaktan korkuyorum”, “Öksürmek ve gülmek benim için bir kabus”… Tüm bu ifadeler idrar kaçırma problemi olan kadınların ortak söylemlerini oluşturuyor. Özellikle kadınlarda ortaya çıkan idrar kaçırma, tekrarlaması halinde özgüven problemlerine yol açmakla kalmıyor, kişinin günlük yaşamını tamamen kısıtlayabiliyor. Ancak idrar kaçırma çeşitli tedavi yöntemleriyle kader olmaktan çıkıyor. Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü Uzmanları, kadınlarda sık görülen idrar kaçırma sorunu hakkında bilgi verdi.
İstemsiz idrar kaçırma olarak tarif edilen üriner inkontinans aslında zaman zaman sağlıklı kadınlarda da görülebilir. Tekrarlaması halinde kişinin yaşam kalitesinin olumsuz etkilenmesi ve özgüveninde azalmaya neden olduğu için mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Her dört kadından biri idrar kesesi veya pelvik taban dediğimiz karın alt bölgesindeki (kasık bölgesi) kas ve organlardaki problemlerden yakınır. Ancak 'İdrarımı tutamıyorum', 'sokağa çıkmaktan korkuyorum', 'ne zaman öksürsem, ağır bir şey kaldırsam çamaşırım ıslanıyor' diyen kadınlar bunun bir kader olmadığını ve tedavisinin mümkün olduğunu bilmelidir.
İdrar kaçırmanın sebepleri çok farklı olabilir
İdrar kaçırmanın pek çok sebebi olabilir. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Yaş: Her yaşta görülebilse de, eşlik eden faktörlere bağlı olarak daha çok ileri yaştaki kadınlarda risk artar.
• Menopoz: Östrojen eksikliğine bağlı olarak menopoz döneminde risk artar.
• Gebelik: Daha sıklıkla vajinal yolla doğum yapan kadınlarda görülse de sezaryenle doğuran kadınlarda da görülebilmektedir.
• Doğum: Genç yaşta doğum yapmış olmak, çok sayıda doğum yapmış olmak veya zor ve müdahaleli doğumlar yapmış olmak
• Pelvik taban kasları: Pelvik taban (leğen kemiği içerisinde bulunan kasık bölgesi ) kaslarının zayıflığına neden olan hastalıklar
• Enfeksiyonlar: İdrar yolu enfeksiyonları idrar kaçırma sebebi olabilir.
• Genetik yatkınlık: Bazı idrar kaçırma türlerinde genetik yatkınlık da rol oynar:
• Obezite: Fazla kilo, mesane ve çevresindeki kaslar üzerindeki baskıyı artırır, bu da onları zayıflatır ve öksürürken veya hapşırırken idrarın dışarı sızmasına izin verir.
• Sigara: Tütün kullanımı idrar kaçırma riskinizi artırabilir.
• Alkol: Bazı içecekler, yiyecekler ve ilaçlar idrar söktürücü olarak hareket edebilir – mesaneyi uyarır. Alkollü içecekler de buna neden olarak idrar kaçırma sebebi olabilir.
• Geçirilmiş ameliyatlar: Rahim alınma ameliyatı (histerektomi) öyküsü
• Çeşitli hastalıklar: İnme, diyabet( şeker hastalığı) , nörolojik hastalıklar
• Bazı ilaçlar
Gündelik hayattan uzaklaştırır
Eğer idrar kaçırma problemi yaşanıyorsa, utanıp çekinmeden mutlaka yardım alınmalıdır. Sık idrara çıkma zorunluluğu ve diğer idrar kaçırma semptomlarını yaşamak, doğumun önemsiz sonuçları veya yaşlanmanın doğal bir parçası değildir. İdrar kaçırma pek çok sıkıntıya neden olabilir:
- Fiziksel aktivitelerinizi kısıtlamanıza neden olur
- Sizi sosyal etkileşimlerden çekilmeye yönlendirir
- Uykusuzluğa neden olur
- Kişinin konforunu bozar
- Cinsel fonksiyonlarda olumsuzluğa neden olur
- Kişiyi gündelik hayatından uzaklaştırır
Hasta güldüğünde, öksürdüğünde, hapşırdığında, yürürken veya egzersiz yaparken, ağır bir eşya kaldırırken, oturur ya da yatar durumdan ayağa kalktığında idrar kaçırıyorsa mutlaka bir doktora başvurmalıdır. İdrar yapma hissi geldiğinde tuvalete yetişememek ve tuvalette tam rahatlamadığı hissine kapılmak da uzman görüşü almayı gerektirmektedir. Bazen mesane kontrol problemi olması, diyabet veya böbrek hastalığı gibi altta yatan ciddi bir tıbbi durum olabileceği anlamına da gelebilir. Bu nedenle tıbbi yardım alınmalıdır.
Etkili tedavi yöntemleri bulunuyor
Birçok kadın idrar kaçırma şikayeti için belki de çözümü olmadığını düşündüğünden yardım almak yerine bu duruma katlanmayı tercih eder. Günümüzde kalıcı ve etkili tedavi yöntemlerinin olması idrar kaçırma problemini saklanan, kabullenilen bir tabu olmaktan çıkarmıştır. İdrar kaçırma tedavisi temel olarak davranışsal, ilaç tedavisi ve cerrahi olmak üzere 3 kategoriye ayrılır. Tedaviler sorunun nedenine göre düzenlenir.
Davranışsal tedavi: Pelvik taban kaslarını güçlendirmek üzere uygulanan bir yöntemdir. Ayrıca hastadan bazı yaşam tarzı değişiklikleri istenir.
İlaç tedavisi: Ani idrar hissi, tuvalete yetişememe gibi durumlarda uygulanır
Cerrahi tedavi: Diğer tedavilerden sonuç alınamadığında uygulanır. Çok farklı cerrahi girişimler vardır. Bu da kişinin idrar kaçırma tipine ve nedenine göre değişmektedir. Özellikle vajinal yoldan yapılan cerrahilerin birçok avantajı vardır. Bu avantajlar şöyle sıralanabilir:
- Yüksek başarı oranı
- Daha az ağrı
- Kısa süre (genellikle 1 gece) hastanede kalma
- Günlük hayata hızlı dönüş
- Karında herhangi bir kesi olmaksızın doğal yol olan vajinadan girişim
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 5 Eylül 2023
Yayınlanma Tarihi: 5 Ekim 2021