Jet lag Nedir? Nasıl Engellenir?

Jet lag, uzun bir uçuştan sonra normal uyku düzeninizin bozulduğu zaman olarak bilinir. Vücudun yeni saat dilimine uyum sağladıkça birkaç gün içinde düzelme gösterir. Bir kişinin uyku bozukluğu varsa veya vardiyalı çalışması uykularını bozuyorsa jet lag semptomları ortaya çıkabilir. Jet lag oluşumunun bir tedavisi yoktur, fakat dikkatli bir planlama ile etkileri azaltılabilir.

Jet lag Belirtileri Nelerdir?

Uykusuzluk, seyahat yorgunluğu, anksiyete, kabızlık, ishal, kafa karışıklığı, dehidrasyon, baş ağrısı, sinirlilik, mide bulantısı, hazımsızlık, terleme, konsantrasyon zorluğu, baş dönmesi gibi semptomlar jet lag belirtileri altında sayılabilmektedir. Bazı kişiler de kalp ritim düzensizliği, hastalıklara karşı duyarlılık gibi ek belirtiler de ortaya çıkabilir. Çocuklar ya da bebeklerde de bu tip jet lag semptomlarına rastlanılmaktadır.

Jet lag teşhisi için tıbbi bir değerlendirmeye gerek duyulmaz. Bir seyahat sonrasında yaşanılan jet lag semptomları şiddetliyse, birkaç gün sonra aynı şekilde devam ediyorsa mutlaka uzman doktora görünmeniz gerekmektedir.

Jet lag, belirtileri ve semptomları, etkilenen kişiler arasında farklılık gösterebilir. Belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Gündüzleri aşırı uykulu olma hali,
• Uykusuzluk hastalığı,
• Tükenmişlik,
• Kırgınlık
• Baş ağrısı,
• Hazımsızlık,
• Sinirlilik,
• Konsantrasyon eksikliği

Jet lag oluşumunu nasıl önleyebilirim?

Jet lag oluşumunu önlemek pek mümkün olmamaktadır. Fakat etkilerini en aza indirmek için bu gibi durumlar size yardımcı olabilir:

• Seyahate çıkmadan önce yemek programınızı, ne zaman yemek yiyeceğinizi varacağınız yere göre ayarlamaya çalışın.
• Doğudan batıya seyahat ediyorsanız, daha geç uyuyun ve yola çıkmadan birkaç gün önce daha geç uyanın.
• Batıdan doğuya seyahat ediyorsanız, vücudunuzun yeni uyku düzenine uyum sağlamasına yardımcı olmak için daha erken yatın ve erken kalkın.
• Vücudunuzu uçakta hareket ettirmeyi unutmayın. Bu durum semptomların azalmasında etkili olabilir.
• Koltuğunuzda otururken derin nefes alma, dizleri yükseltme, başını çevirme, bacak kaslarını gevşetme gibi egzersizler yapabilirsiniz.

Jet lag nasıl teşhis edilir?

Jet lag yaşayan birçok insanın tıbbi müdahale gerekmeyen küçük semptomları bulunur. Semptomlar genellikle birkaç gün içinde kendi kendine geçmektedir. Belirtileriniz hakkında endişeleriniz varsa veya vücudunuzun olması gerektiği gibi yeni bir yere uyum sağlamadığını düşünüyorsanız, uzman doktora başvurmak sizin için en doğrusu olacaktır.

Jet lag nasıl tedavi edilir?

Jet lag etkilerini en aza indirmek ve semptomlarından hızlı bir şekilde kurtulmak için bu yöntemler size yardımcı olacaktır:

Güneşten faydalanın: Işık, vücudun uyanık olması gerektiğinin fark etmesini sağlar. Gündüz dışarı çıkmak, bu durumu hızlandırır.

Kaliteli uykuya odaklanın: Uçakta uyumak vücudun yeni saat dilimine daha hızlı uyum sağlamasında etkili olabilmektedir.

Vücudunuzun tanımadığı yiyeceklerden kaçının: Vücudun nasıl sindireceğini bilemediği yiyeceklerden kaçınmak jet lag’ın yarattığın sindirim semptomlarını azaltmada etkili olabilir.

Bol su için: Bol su tüketmek uçuştan sonra oluşabilecek dehidrasyon etkilerine karşı önlem almanızı sağlar. Susuz kalmanıza sebep olabilecek kafein ve alkolden kaçının.

Jet lag için melatonin almak işe yarar mı?

Melatonin, vücudunuzun uykuya teşvik etmek için doğal olarak ürettiği bir hormondur. Jet lag semptomlarını önlemek için melatonin almak istiyorsanız öncelikle uzman doktorunuza danışmanız faydalı olacaktır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.