Ispanak Zehirlenmesi Nedir? Ispanak Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Ispanak Zehirlenmesi Nedir?

Ispanak, yeşil yapraklı sebzeler grubunda yer alan oldukça besleyici bir besin maddesidir. İçeriğinde pek çok vitamin ve mineral barındırır. Faydalı olmasından dolayı çoğu kişi tarafından sevilerek tüketilir. Ancak tüketirken abartıya kaçmadan yeterli porsiyonlarda tüketilmesi gereken bir besin maddesidir. 

Ispanak kullanılarak yapılan besin maddeleri farklı sağlık sorunlarını da beraberinde getirebilir. Bu sağlık sorunlarından biri de ıspanak zehirlenmesidir. Ispanak zehirlenmesi farklı nedenlerle meydana gelerek farklı belirtilerin gelişmesine yol açabilir. Bundan dolayı ıspanak tüketirken oldukça dikkatli olunmalıdır. 

Hamilelikte ıspanak zehirlenmesi nedir?

Hamilelikte ıspanak zehirlenmesi, farklı nedenlerle meydana gelerek anne adaylarını olumsuz etkileyebilir. Hamilelik süreci geçiren kadınlarda ıspanak zehirlenmesi nedeniyle mide bulantısı ve kusma, görmede bulanıklık, şiddetli mide krampları, ishal gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu nedenle hamile kadınların hem kendi sağlıklarını hem de bebeklerinin sağlığını düşünerek ıspanak tüketiminde oldukça dikkatli olmaları gerekir.

Bebeklerde ıspanak zehirlenmesi; bünyeleri hassas olan ve bağışıklık sistemi henüz gelişmemiş bebeklerde daha etkili olabilir. Zehirlenmenin etkisinin geçmesi yetişkin bireylere göre uzun sürebilir. Bu nedenle bebeklerde zehirlenme belirtilerinin erken teşhis ve tedavisi oldukça önemlidir.

Ispanak Zehirlenmesi Neden Olur?

Ispanak özellikle çiğ olarak tüketildiğinde, ıspanak gıda zehirlenmesi meydana gelebilir. Ispanak yeşil yapraklı sebze türlerinden biri olduğu için Escherichia coli (koli basili), Salmonella ve Listeria gibi zararlı bakterilerle kirlenebilir. Kirlenme, ıspanağın yetiştirildiği toprağa sızabilen kirli su ve kirli akıntıdan kaynaklanabilir. Ayrıca ıspanak satışa hazır hale getirilirken kullanılan ekipmanlar ve hijyenik olmayan gıda hazırlama uygulamalarından da zehirlenme meydana gelebilir. Zehirlenme riskini en aza indirmek için pişirilme işleminden önce ıspanak her zaman bol su ile yıkanarak iyice temizlenmelidir.

Ispanak gibi yeşil yapraklı sebze yemekleri uzun süre bekletilmeden tüketilmesi gereken besinlerdir. Ayrıca tüketilen ıspanak yemeğinin iki kereden fazla ısıtılmaması gerekir. Fazla ısıtıldığında ıspanağın içerisinde bulunan nitrat, nitrite dönüşerek besin zehirlenmesine neden olabilir.

Ayrıca ıspanak içerisinde bulunan yabani otlar temizlenmeden ıspanağın içerisine karışması halinde de zehirlenme meydana gelebilir.

Ispanak Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?

Ispanak zehirlenmesi meydana gelmesi halinde vücut bazı belirtiler göstererek zehirlenmeye karşı tepki verebilir. Zehirlenmeden kaynaklanan belirtiler herkeste aynı olmayabilir. Ispanak zehirlenmesinde karşılaşılan belirtiler şu şekilde sıralanabilir.

• Mide bulantısı ve kusma
• Şiddetli mide krampları
• Baş ağrısı
• İshal (zehirlenmenin etkisine bağlı olarak kanlı ishal de oluşabilir)
• Yüksek ateş
• Bulanıklaşan görme
• Deliryum veya konfüzyon
• Halüsinasyonlar
• Genişlemiş göz bebekleri
• Hızlı kalp atışı
• Kızarmış yüz
• Ağız ve cilt kuruluğu
• Halsizlik hissi gibi semptomlar

Bu tür belirtilerin fark edilmesi halinde her ihtimale karşı bir sağlık merkezine giderek gerekli tedavi işlemlerinin yapılması gerekir.

Ispanak Tüketirken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Yeşil yapraklı sebzelerden olan ıspanak, toprakta yetişmesinden dolayı tüketmeden önce titizlikle temizlenmesi gereken bir besin maddesidir. Özellikle pişirme tekniği ve muhafaza edilme yöntemi, besin zehirlenmelerinde oldukça önemlidir. Bu nedenle ıspanak tüketmeden önce bazı hususlara dikkat ederek gerekli önlemler alınmalıdır. Ispanak tüketirken dikkat edilmesi gereken faktörleri şöyle sıralamak mümkündür:

• Ispanakla temas edilmeden önce eller sabunlu suyla yıkanmalıdır.
• Ispanakta bulunan çürük ya da bozulmuş kısımların kesilmesi gerekir.
• Toprakta yetişen bir besin maddesi olmasından doyalı ıspanağın içerisine yabani otlar da karışmış olabilir. Bu otların temizlenmesi gerekir.
• Ispanak yıkandıktan sonra bir süre sirke içerikli suda bekletilebilir.
• Ispanak daha sonra tüketilecekse kurumuş bir şekilde buzdolabında muhafaza edilmedir.
• Ispanak yemeğinin piştikten sonra tüketilmesinde özellikle dikkat etmek gerekir. Buzdolabı dışında ıspanak yemeği uzun süre dışarıda bekletilmemelidir. 
• Ispanak yemeği uzun süre buzdolabında saklanabilecek bir besin maddesi değildir. Piştikten sonra en fazla iki gün içerisinde tüketilmesi gerekir. Uzun süreli tüketim için saklanan ıspanak yemeği zehirlenmeye yol açabilir.
• Ispanak yemeğinin tekrar tekrar ısıtılması da bakteri oluşumuna neden olarak zehirlenmeye yol açabilir.

Ispanak Zehirlenmesi Kaç Saatte Belli Olur?

Tüketilen ıspanağın miktarına ve zehirlenmenin nedenine bağlı olarak belirtilerin ortaya çıkması değişkenlik gösterebilir. Genelde ıspanak tüketiminden sonra yaklaşık 2 saat içerisinde zehirlenmenin belirtileri ortaya çıkar. Bazı ıspanak zehirlenme vakalarında 2 saatten sonra ortaya çıkan belirimlere de rastlanabilir. Belirtilerin ortaya çıkması ıspanak tüketiminden sonra 8 saati bulabilir. Kişinin genel sağlık durumuna ve bağışıklık özelliklerine göre belirtilerin şiddeti ve etkisi de farklı olabilir.

Ispanak Zehirlenmesi Nasıl Tedavi Edilir?

Zehirlenmeden kaynaklı belirtilerin fark edilmesinden sonra gerekli tedavi işlemlerinin yapılması için muayene olmanız gerekir. Yapılan fiziksel muayene, test ve tahlil sonuçları değerlendirilerek zehirlenmenin etkisi belirlenir. Yapılan tedavi ile birlikte hastanın özellikle beslenme alışkanlıklarında değişiklikler yapması gerekebilir. Tedavi ile birlikte zehirlenme etkisinin vücuttan tamamen uzaklaştırılabilmesi için gün içerisinde bol su ve sıvı tüketimi yapılmalıdır. Yağlı yiyeceklerin tüketiminden uzak durarak lif açısından zengin besin maddeleri tüketilmelidir. Mide bulantısı ve ishalin etkilerini azaltmak için zencefil, limon, muz gibi besinlerin tüketimi faydalı olabilir. Ayrıca bol bol istirahat edilerek halsiz düşen vücut dinlendirilmelidir.

Ispanak zehirlenmesi için ne zaman doktora gidilmelidir?

Ispanak zehirlenmesi de dahil olmak üzere çoğu gıda zehirlenme vakalarında meydana gelen dehidrasyon (sıvı kaybı) genel sağlık açısından risk oluşturabilir. Bundan dolayı ıspanak zehirlenmesi sonrası ortaya çıkan düşmeyen ateş, şiddetli kusma, ishal ya da bilinç bulanıklığının devam etmesi halinde vakit kaybetmeden bir sağlık merkezine giderek gerekli muayene ve tedavi işlemleri yapılmalıdır.

Ispanak Zehirlenmesi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Ispanak fazla tüketilirse ne olur?

Ispanak, yeşil yapraklı sağlıklı bir besin maddesi olsa da fazla tüketilmesi halinde bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Ispanak, K vitamini açısından oldukça zengindir. Bu nedenle fazla tüketilen ıspanak, K vitamini nedeniyle kullanılan kan sulandırıcı ilaçların etkisini azaltabilir. Kan sulandırıcı ilaçların etkisinin azalması da kanda pıhtılaşmaya neden olabilir. Ayrıca içeriğinde bulunan oksalat maddesi böbrek taşı oluşumuna neden olabilir. Bundan dolayı ıspanağı fazla miktarda tüketmeden yeterli porsiyonlar halinde tüketilmesi sağlık açısından oldukça önemlidir.

Ispanak zehirlenmesi nasıl anlaşılır?

Gıda zehirlenmelerinden biri olan ıspanak yemeği zehirlenmesi belirtileri fark edildiğinde bir sağlık merkezine giderek gerekli teşhis işlemlerini yaptırmanız gerekir. Öncelikle ıspanak zehirlenmesi belirtisi yaşayıp yaşamadığınızı doktora bildirerek yakın zamanda tükettiğiniz besinler hakkında bilgi vermeniz gerekir. Ayrıca zehirlenmenin olup olmadığını ve etkisini anlamak için kan tahlilleri ile dışkı testi gerekebilir. Böylece zehirlenmenin olup olmadığı anlaşılabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.