İntravenöz Nedir? İntravenöz Enjeksiyon Nasıl Yapılır?

İntravenöz Nedir?

İntravenöz, ilaçlar ya da besinlerin direkt olarak damar yolu ile kişiye enjekte edilmesini kapsayan damar içi uygulanan tedavi yöntemidir. Yapılan bu işlem sayesinde enjekte edilen besinler ya da ilaçlar daha hızlı bir şekilde kana karışır ve etkisini göstermeye başlar. Bu durum genellikle ağız yolu ile beslenemeyecek durumda olan hastalar için uygulanır. Kawasaki hastalığı gibi bazı hastalıklarda da İntravenöz tedavi yöntemi uygulanır. Kişilerin elektrolit dengesizliğinin (elektrolitler insan vücudundaki su dengesi ve kan pH'ı ile ilgilidir. Vücutta fazla ya da az olması ise dengesizlik olarak kabul edilir) tedavisinde de yine intravenöz başvurulabilir. Kısacası intravenöz, kişilerin direkt olarak damar yolu aracılığı ile ilaç ya da besin almasını sağlayan bir tedavi yöntemi olarak bilinir.

İntravenöz Sıvı Nedir?

İntravenöz tedavisi uygulanan hastalara sıvı enjekte edilir. Enjekte edilen bu sıvıya kısaca intravenöz sıvı adı verilir. Bu sıvının içerisinde farklı ilaçlar vardır. Uygulanan her enjeksiyonda farklı ilaçlar var olabilir. Her hastaya aynı ilaçlar verilmesi mümkün değildir. Kişinin hastalığına bağlı olarak hangi ilacın ya da ilaçların serum içerisine ekleneceği değişiklik gösterir.

İntravenöz sıvı içerisinde olan ilaçlar şu şekildedir;

• Kemoterapi ilaçları; doksorubisin, vinkristin, sisplatin, paklitaksel vb.
• Antibiyotikler; gentamisin, vankomisin, meropenem vb.
• Ağrı kesici ilaçlar; hidromorfin, morfin vb.
• Antifungal ilaçlar; amfoterisin, micafungin vb.
• Tansiyon ilaçları; dobutamin, dopamin, epinefrin, norepinefrin vb.
• İmmünoglobilin (IVIG) ilaçları

İntravenöz Enjeksiyon Neden Yapılır?

İntravenöz tedavi uygulamaları genellikle bazı hastalıklara sahip bireylerin besin tüketebilmesini sağlamak adına yapılır. İntravenöz tedavi aynı zamanda tedavi uygulamaları dışında da ne yazık ki bilinçsiz bir şekilde uygulanır. Uyuşturucu madde bağımlısı olan kişiler bu yönteme başvurarak kendi vücutlarına keyif verici maddeler enjekte eder. Bilinçsizce yapılan bu işlem ve uyuşturucu kullanımı hem sağlık açısından hem psikolojik anlamda oldukça zararlıdır. İntravenöz enjeksiyon sayesinde kişiye sürekli olarak iğne yapılmasına gerek kalmaz. Damar yolu açık olduğu için birden fazla ilaç aynı damar yolu aracılığı ile hastaya verilir. Böylelikle hem hasta daha rahat etmiş olur hem de sağlık personellerinin sürekli olarak damar yolu açma gereği ortadan kalkar.

İntravenöz Tedavinin Kullanım Alanları Nelerdir?

İntravenöz tedavinin kullanım alanlarının en başında kalp krizi, zehirlenme ve felç durumları yer alır. Kişinin sağlığının tehlike altında olduğu bu durumlarda hastaların birden fazla ilacı aynı anda alması gerekebilir. İntravenöz sayesinde birden fazla ilaç hastalara enjekte edilir. Olası bir rahatsızlıkta verilebilecek ilaçların ağız yolu ile alınması mümkün olmayabilir. Bu nedenle de damar yolu tercih edilir. Damar yolu ile verilen ilaçlar hem daha kısa sürede etki gösterir hem de hastayı zorlamaz. Bazı durumlarda ve hastalıklarda ise ilaçların hastalara yavaş ve kontrollü bir şekilde verilmesi gerekir. İntravenöz tedavi sayesinde kişilere ilaç verilmesi de kontrol altına alınmış olur. 

İntravenöz Enjeksiyon Nasıl Yapılır?

İntravenöz tedavi yönteminde enjeksiyon uygulaması yapabilmek için kişiye damar yolu açmak gerekir. Damar yolu açıldıktan sonra ise serum verilir. Serumun içerisine kişinin ihtiyacı olan ilaçlar enjekte edilir. Böylelikle intravenöz işlemi uygulanmaya başlar. Damar yoluna serum bağlandıktan sonra serum içerisinde yer alan besinler ya da ilaçlar kişinin vücuduna enjekte olmaya başlar.

İntravenöz Enjeksiyon Nereye Yapılır?

İntravenöz tedavi yönteminde ilaçlar direkt olarak damara enjekte edilir. Bu işlemin gerçekleşebilmesi için ise bazı bölgelere damar yolu açılması gerekir. Damar yolu açarak intravenöz enjeksiyon yapılabilmesi için genellikle sol kolun iç kısmı tercih edilir. Bunun haricinde is el bileğinde yer alan bazı bölgelerde damar yolu açmaya uygundur.

İntravenöz Enjeksiyon İçin Gerekli Malzemeler Nelerdir?

İntravenöz tedavisi uzman hekimler ve hemşireler tarafından uygulanır. Hastanede bulunan cerrahi malzemeler kullanılarak damar yolu açılır. Bazı durumlarda kişilerin evde tedavi görmesi gerekebilir. Hastalar evde kendilerine intravenöz enjeksiyon yapamaz. Bu nedenle evde dahi sağlık personellerinin bu işlemi yapması gerekir. Bu gibi durumlarda yine sağlık personeli kendi cerrahi ekipmanlarını kullanarak enjeksiyon işlemini gerçekleştirir.

İntravenöz Sıvı Tedavisi Komplikasyonları Nelerdir?

İntravenöz tedavi genellikle güvenli bir tedavi yöntemi olarak kabul edilir. Fakat bazı durumlarda kişilerde farklı yan etkilerin ortaya çıkma ihtimali de vardır. Bu gibi durumlar ile pek sık karşılaşılmaz. İntravenöz sıvı tedavisi uygulanırken ortaya çıkabilecek bazı komplikasyonlar şu şekilde bilinir;

• Alerjik reaksiyonlar
• Enfeksiyon
• Ateşlenme
• Titreme
• Enjeksiyon bölgesinde kızarıklık ya da şişlik
• Enjeksiyon yapılan bölgede ağrı
• Doku hasarı
• Damar iltihaplanması

İntravenöz Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İntravenöz enjeksiyon ağrılı mıdır?

İntravenöz tedavisi uygulanırken bazı kişilerde ağrı hissi meydana gelebilir. Bu durum kişinin ağrı ve acı eşiği ile doğrudan bağlantılıdır. Kişinin cildinin hassas bir yapıya sahip olması da ağrı oluşumuna neden olan faktörler arasında yer alır. Bazı kişilerin ise iğne fobisi olduğu bilinir. İğne fobisi olan kişilerde ağrı ya da acı oluşumu meydana gelmese bile kişiler psikolojik olarak ağrı ya da acı hissini yaşar. Fakat genel olarak bu işlemin yapılması kişiye ağrı ya da acı veren bir durum değildir. 

İntravenöz tedavide kullanılan sıvılar nelerdir?

İntravenöz tedavi diğer bir ismi ile serum tedavisi olarak da bilinir. Serum tedavisi yapılırken kullanılacak olan sıvılar değişiklik gösterir. Kişinin sağlık durumuna ve rahatsızlığına bağlı olarak takviye edici ilaçlar ya da vitaminler kullanılabilir. Bunun haricinde ise aynı anda farklı birkaç ilaç karıştırılarak kişilere enjekte edilebilir. Genel olarak intravenöz tedavisi esnasında kullanılan sıvılar farklı ilaçların karışımı ya da vitaminler olarak bilinir.

İntravenöz nerelerde kullanılır?

Serum tedavisi olarak da bilinen intravenöz enjeksiyon uygulaması bazı hastalıkların tedavi sürecinde kullanılır. Aynı zamanda ani gelişen rahatsızlıklara bağlı olarak kişilerin birden fazla ilaç alması gerektiği durumlarda da kullanımı sağlanır. Her hastalığın tedavisinde bu uygulamalara başvurulmaz. Uzman hekimler tarafından yapılan muayene ve tetkiklerin değerlendirilmesi ile bu tedaviye karar verilebilir.

İntravenöz uygulamanın avantajları nelerdir?

İntravenöz uygulamanın en büyük avantajı acil durumlarda ilaç ile hastalara müdahale edilebilme kolaylığı sağlaması olarak bilinir. İlacın kişiye daha hızlı etki etmesini sağlaması da enjeksiyon işleminin avantajları arasında yer alır. Ağız yolu ile beslenme gerçekleştiremeyen hastalar genellikle intravenöz uygulaması sayesinde yeterli beslenme imkanına sahip olur. Bunların haricinde ise enjeksiyon uygulamasının diğer bir avantajı, hastaların ilaç kontrolünün sağlanabilmesine imkan sunmasıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.