İnmemiş testis, bir bebeğin testislerinden birinin veya her ikisinin uygun konuma gelmediği, oldukça yaygın ve normalde ağrısız bir doğumsal durum olarak biliniyor. İnmemiş testislerden etkilenen bir bebekte, testislerinden biri veya her ikisi ya yokmuş gibi görünüyor ya da testis torbasında hissedilemiyor. İnmemiş testis tedavi edilmediği takdirde ileriki yaşlarda kısırlık ve testis kanseri gelişme riski artıyor. Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Osman Zeki Karakuş, inmemiş testis ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Hormonal Bozukluklar Neden Olabiliyor
Testislerin yani erkek çocuktaki yumurtaların skrotum denen torbaya inişini tamamlayamaması ve yukarıda bir yerde kalmasına inmemiş testis denmektedir. Testisler anne karnındaki bebeğin kendi karnının içerisinde yerleşiktir. Doğuma yakın bir zamanda karın içerisinden kasıktaki kanalı takip ederek torbaya inerler. Testislerin torbaya inişini düzenleyen birçok hormonal ve anatomik yapı vardır. Bunların herhangi birinde oluşan bozukluk inmemiş testisle sonuçlanır. Zamanında doğan bebeklerde her yüz çocuktan birinde, erken doğan bebeklerde ise her yüz çocuktan 5-6’sında inmemiş testis görülmektedir. Hastaların hemen hemen yarısında sağda, dörtte birinde solda ve kalan dörtte birinde ise iki taraflı görülmektedir.
Aileler de Kontrol Edebilir
Ailenin ya da rutin taramalarda sağlık personelinin torbayı boş görmesi başlıca geliş sebebidir. Ancak torbanın boş olması her zaman inmemiş testis olduğunu göstermez. Fizik muayenede testisin kasık kanalında olup olmadığına dikkat edilir. Kasık kanalında bulunan testis aşağıya torbaya çekilmeye çalışılır. Eğer testis torbaya indirilemiyorsa bu inmemiş testistir. Ancak kasık bölgesindeki sinir uyarılarının hassasiyetine bağlı olarak çocuklarda kasık bölgesine elle dokunma veya soğuk teması ile testisler refleks olarak kasığa yukarı kaçabilir. Bu durum yanlışlıkla inmemiş testis olarak algılanabilir. Bu ayrımın yapılmasında en sağlıklı yöntem çocuğun bir çocuk cerrahisi uzmanı tarafından muayene edilmesidir.
9 -18 Ay Arasında Tedavi Edilmeli
Testis torba dışında vücut sıcaklığında bulunduğu durumda zamanla iç dokusunda bozulmalar olmaktadır. Bu nedenle olabildiğince erken dönemde tedavi gerekmektedir. Eskiden 2 yaş öncesinde indirilmesi önerilmekteydi. Ancak son dönemlerde yapılan araştırmalar testislerde olan etkilenmenin 6 ay civarında başladığını göstermektedir. Bu nedenle 9 aylıktan itibaren en geç 18 aylığa kadar ameliyat edilmesi önerilir.
Farklı Tedavi Yöntemleri Uygulanıyor
İnmemiş testis tedavisinde testisin yerine göre birkaç farklı yöntem uygulanmaktadır. Eğer testis kasıkta ya da torbalar dışında bir yerde ele geliyorsa klasik tedavisi kasık bölgesinden bir kesi ile testisin bulunması ve sonra torbaya dikişlerle sabitlenmesidir. Burada önemli olan inmemiş testisi olan hastalarda kasık kanalının da açık kalmış olabileceği için fıtık onarımının da yapılması gerekmektedir.
Hangi Yöntemin Uygulanacağına Ameliyat Esnasında Karar Verilebiliyor
Eğer testis hiçbir şekilde ele gelmiyorsa gerçekte olup olmadığını anlamak için kapalı yöntemle laparoskopik olarak karına girilip, testislerin karın içerisinde olup olmadığının anlaşılması gerekmektedir. Ancak testisler hiç gelişmemiş olabilir. Karın içerisinde ise kapalı yöntemle laparoskopik olarak ya da açık yöntemle bir ya da iki seanslı ameliyatlarla torbaya indirilebilir. Bunlardan hangisinin yapılacağına büyük oranda ameliyat esnasında karar verilebilmektedir.
Tedavi Edilmeyen Vakalarda Kısırlık da Görülebilir
Testis torbaya uygun zamanda indirilmezse içerisinde yapısal kalıcı değişiklikler olmaktadır. Bunlardan en önemlisi üreme hücrelerinin azalması sonucunda kısırlık oluşmasıdır. Bunun yanı sıra, hormon üreten hücrelerde etkilendiğinden erkeklik hormonlarının üretiminde azalma olmaktadır. Bir diğer önemli durum ise testiste ileri yaşlarda görülen ve testisi normal olan bireylere göre artmış testis kanseri görülmesi ihtimalidir. Normal toplumda testis kanseri her bin erkekte iki kişide görülebilirken inmemiş testisi olan hastalarda bu risk 10 kat artmaktadır.
Çocuk Aynı Gün Taburcu Olabiliyor
İnmemiş testis ameliyatı günübirlik bir ameliyattır. Yapılan ameliyat yöntemine göre yaklaşık 4- 6 saatlik bir takip sonrası hasta aynı gün evine gidebilmektedir. Ameliyat sonrası belirgin ağrı ve hareket kısıtlılığı çocuklarda pek görülmemekte, ek ilaç ve diğer tedavilere ihtiyaç duyulmamaktadır. Ancak bazı ameliyat yöntemlerinde torbada testisin sabitlendiği dikiş olduğu için 2 hafta sonra bu dikişin alınması gerekmektedir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 22 Kasım 2023
