Erkek çocuklarında bir yaşına kadar yaklaşık %4 oranında inmemiş testis sorunu görülebiliyor. Ancak, erken doğan prematüre bebeklerde bu oran %33’lere kadar çıkabiliyor. Tedavi edilmezse birçok ciddi sayılabilecek sağlık sorunlarına, özellikle de okul çağında cinsiyet ile ilgili şüphelere ve çocukta kendine güven sorununa neden olabilen inmemiş testis, el muayenesi ile tespit edilerek kapalı yöntem ameliyatla başarılı bir şekilde tedavi edilebiliyor. Memorial Dicle Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü’nden Op. Dr. Taner Kamacı, çocuklarda inmemiş testis sorunu ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Prematüre bebeklerde daha sık görülüyor
Halk arasında inmemiş testis olarak bilinen kriptorşidizm; testislerin doğuştan torbaya inmemesi durumudur. Testislerin torbadaki normal yerinde olması sağlıklı testis gelişimi, hormon ve sperm üretimi için mutlaka gereklidir. İnmemiş testis sıklığı zamanında doğmuş bebeklerde %2-4 iken, bu oran erken doğmuş yani prematüre bebeklerde %20-33 gibi çok yüksek bir oranda görülmektedir. İnmemiş testis çoğunlukla tek taraflı görülmekle birlikte bazen iki taraflı da görülebilir. Ancak bazı durumlarda testisler karın içinde kalmış olabilir ve dışarıdan hiç belirlenmeyebilir.
Tanı ve tedavide ailenin dikkati önemli
İnmemiş testis tanı ve tedavisi, ebeveynlerin erkek çocuklarının torbalarını kontrol etmeleri ve bu sorundan şüphelenmeleriyle başlar. Bu durumda bir çocuk cerrahisi uzmanı tarafından yapılacak fiziki muayene ile tanı kesinleştirilir. Bazı vakalarda radyolojik tetkiklerden ve hormonal testlerden de faydalanılabilir. Ayrıca İnmemiş testise başka anomaliler de eşlik edebilir. Tek taraflı inmemiş testis olgularında ek inceleme yapılmasına gerek kalmazken, iki taraflı inmemiş ve karın içinde kalmış testis varlığında eşlik edebilecek ek anomalilerin mutlaka araştırılması gerekmektedir.
Ameliyat tedavi için altın standart
Doğuştan inmemiş testis sorunu olan bebeklerde, 6’ıncı aya kadar testislerin kendiliğinden torbaya inmesi beklenir. Ancak bir yaşına kadar torbaya inmeyen testisin artık kendi kendine inmesi beklenemez. Tedavi edilmezse 1-2 yaşından sonra inmemiş testislerde ciddi sorunlar görülebilir. Hastalığın tedavisinde altın standart ameliyattır. Bu yüzden inmemiş testis için en ideal yaş aralığı olan 6 ila 12 ay arasında ameliyat edilmelidir. İnmemiş testis tedavisinde hormon tedavisi de seçenekler arasındadır. Eskiden daha sık uygulanan hormon tedavilerinin başarı oranlarının çok düşük olduğunun anlaşılması nedeniyle günümüzde daha az tercih edilmektedir.
30 dakikada kapalı ameliyat ile tedavi edilebiliyor
Kasık kanalında tespit edilebilen testisler çoğu zaman yaklaşık 30 dakika süren ve laparoskopik yani kapalı ameliyat sayesinde rahatlıkla torbaya indirilebilmektedir. Testislerin bulunamadığı hastalarda öncelikle radyolojik tetkikler ile tespit edilemeye çalışılır. Bazı durumlarda yine laparoskopik yöntem ve kamera yardımı ile karın içi incelenir ve testis, karın içinde bulunursa torbaya indirilmeye çalışılır.
İnmemiş testis tedavi edilmediğinde…
- Hormon ve sperm üretiminin bozulması ile kısırlık oluşabilir
- Testis kanseri görülme riski 4-10 kat artar.
- Testis damarları etrafında dönebilir ve testisin kanlanması bozularak kaybedilebilir.
- Yukarıda kalan testis travmaya maruz kalabilir.
- Kasık fıtığına neden olabilir.
- Testisin torbada olmamasından kaynaklı psikolojik sorunlar yaşanabilir.
- Tartışmalı olmakla birlikte inmemiş testisin, diğer tarafta bulunan ve sağlıklı olan testise de zarar vereceği gibi riskler taşımaktadır.
Güncelleme Tarihi : 27 Mayıs 2022
Yayınlanma Tarihi: 6 Mayıs 2019
