İnflamasyon Nedir? İnflamasyon Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

İnflamasyon Nedir?

İnflamasyon, bağışıklık sisteminin her türlü bakteri, virüs ve toksik kimyasallar gibi canlı ve cansız etkenin verdiği hücresel hasara karşı tepkisidir. Bu tepki ile birlikte dokular iyileşmeye başlar ve bu süreçte ağrı, kızarıklık, şişlik, fonksiyon kaybı veya ısı artışı inflamasyon tepkisi olarak ortaya çıkar.

Vücuttaki canlı doku, her türlü bakteri, virüs ve toksik kimyasallar gibi canlı ve cansız etkene karşı yanıt verir. Vücuda giren bir mikrop olabileceği gibi, ele batan çivi gibi herhangi bir nesne bu yanıtın nedeni olabilir. İltihaplanma görülmeyen vücut sistemlerini de etkileyebilmektedir.

Akut inflamasyon nedir​?

Vücutta akut ve kronik olmak üzere iki tür iltihaplanma bulunur. Akut inflamasyon, parmağınız kesildiği anda başlayan ve kesiği iyileştirmek için vücudun yaraya hızlıca iltihaplı hücreler göndermesiyle oluşur. Kronik inflamasyon da ise vücutta dış tehlike olmadığında bile inflamatuar hücrelerin gönderilmesi olarak bilinir.

Kronik inflamasyon nedir?

Kronik inflamasyon, vücutta oluşan istenmeyen maddelere karşı tehlike olmasa da o şekilde algılayarak oluşturduğu 5 haftadan uzun süren ve yavaşça gelişen iltihaplanma türüdür. Kan şekerinin yüksek seyretmesi, aşırı kilolu olmak, oksidatif stresin olması gibi durumlarda kronik inflamasyon tetiklenerek oluşabilir. Kronik inflamasyon, kanser, şeker hastalığı, inme, Alzheimer, böbrek hastalıkları ve kalp hastalıklarına neden olabilir.

İnflamasyon (Enflamasyon) Belirtileri Nelerdir?

Vücutta inflamasyon oluştuğunda, ağrı, vücut ısısında artış, titreme, ödem, kızarıklık, hassasiyet ve işlev kaybı akut inflamasyon belirtileri olarak ortaya çıkar. Akut enflamasyonda yaranın olduğu bölgede kızarmış bir cilt, ağrı, sıcaklık ve şişlik görülür. Kronik enflamasyonda ise belirtiler olarak karın ve göğüs ağrısı, kabızlık, ishal, yorgunluk, ateş, eklemlerde ağrı, ağız yaraları, sedef hastalığı gibi deri döküntüleri yaşanır. 

İnflamasyon belirtileri şöyle sıralanabilir:

• İltihaplanmanın geliştiği bölgede kızarıklık
• Dokunulduğu zaman sıcaklık hissedilen şiş eklemler
• Eklemlerde ağrı oluşması
• Eklem sertliği
• Hareket esnasında eklemleri doğru çalışmaması gibi fonksiyon kaybı

İleri düzey inflamasyon belirtileri

İleri düzey inflamasyon durumunda vücut grip benzeri tepkiler verebilir. Oluşan yüksek ateş, eklemlerde sertlik ve baş ağrısının devam etmesi gibi durumlar vücutta ileri düzey inflamasyon olduğunu bir göstergesidir. İleri düzey inflamasyon belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Yüksek ateş seviyesi
• Eklemlerde sertlik
• Halsizlik ve yorgunluk hissi
• Hızlı kilo kaybı
• Cilt döküntüsü gibi problemler
• Nefes darlığı çekme
• Sürekli devam eden baş ağrısı

Akut inflamasyonun belirtileri

Akut inflamasyon belirtileri vücudun bir hasar, enfeksiyon veya tahrişe karşı verdiği ani ve kısa süreli tepkiler karşısında oluşturduğu durumlardır. Akut inflamasyonun kızarıklık, ısı artışı, şişlik, ağrı ve fonksiyon kaybı olmak üzere 5 klasik belirtisi bulunur. Bu belirtiler birkaç gün ile birkaç hafta içinde düzelebilir. Fakat inflamasyon uzun süreli olduğu durumda kronik inflamasyona dönüşebilir ve bu durum da daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Kronik inflamasyonun belirtileri

Kronik inflamasyon belirtileri, akut inflamasyondan farklı olarak daha yavaş şekilde ortaya çıkabilir. Bu semptomların görülmesi bazen aylarda ya da yıllarca sürebilir. Kronik inflamasyonun yarattığı belirtiler vücuda zarar vererek ve bazı hastalıkların gelişmesine yol açabilir. Kronik inflamasyonun yaygın belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Yorgunluk ve halsizlik
• Devam eden hafif ya da şiddetli ağrılar
• İshal, kabızlık, gaz veya şişkinlik gibi mide bağırsak sorunları
• Kronik inflamasyon düşük dereceli ateşe neden olabilir.

İnflamasyon (Enflamasyon) Neden Olur?

Bağışıklık sisteminin tetiklenmesiyle meydana gelen inflamasyon, otoimmün bozukluklar, toksinlere maruz kalma, tedavi edilmeyen iltihaplanmadan dolayı oluşur. Bunun şu sebepler de vücutta enflamasyon oluşumuna neden olmaktadır:

• Vücuda giren bakteri, virüs ve mantarlar
• Dış yaralanmalar
• Kimyasal ve radyasyon etkileri
• Aşırı alkol tüketimi
• Düzensiz ve kötü beslenme
• Hareketsizlik
• Stres
• Besinlerden gelen gizli alerjen maddeler

İnflamasyon Oluşumunu Tetikleyen Hastalıklar Nelerdir?

İnflamasyon oluşumunu tetikleyen hastalıklar arasında mesane iltihabı, bronşit, orta kulak iltihabı, deri iltihabı yer alır. Bunun yanında damar sertliği, yüksek tansiyon, Parkinson, Crohn hastalığı, Alzheimer, eklem iltihabı, astım ve diyabet de inflamasyon oluşumunu tetikler.

Kronik inflamatuar içeren hastalıklar yıllarca sürebilir. Şiddetleri ve aktivite seviyeleri kişiden kişiye değişir.

İnflamasyonu Etkileyen Besinler Nelerdir?

Anti-inflamatuar diyet sayesinde vücutta oluşabilecek iltihaplanmalara karşı önlem alabilir seviyesinin düşmesine yardımcı olabilir. Bunların yanında zencefil, zerdeçal ve sarımsağın da iltihap önleyici etkileri vardır. Günlük olarak beslenme düzenini eklenen bu besinlerle inflamasyon diyeti​ yapılabilir.

Anti- inflamatuar besinler şu şekilde sıralanabilir:

• Yağlı balıklar: somon, uskumru, sardalya
• Yeşillikler: Lahana ve ıspanak
• Ispanak ve lahana gibi yapraklı yeşillikler.
• Domates
• Zeytinyağı
• Yeşil çay

Kronik iltihabınız varsa, vücuttaki iltihabı artırmamak için fast food, kızarmış besinlerden, şarküteri ürünlerinden, trans yağlardan ve beyaz ekmek gibi hamur işlerinden uzak durmak gerekmektedir.

İnflamasyon (Enflamasyon) Tanısı Nasıl Konur?

İnflamasyon belirtilerine ve bulunduğu bölgeye göre tanı yöntemi de değişiklik gösterir. Uzman doktorun muayenesinin ardından kan tahlili ve görüntüleme ile vücuttaki enflamasyon tespit edilir. Vücuttaki C-Reaktif proteininin değerleri inflamasyon bulgusu açısından oldukça önemli bir değerdir. İleri yaşta olan kişilerde, obez ve kanser hastalarından yüksek CRP seviyesi görülebilir. CRP’nin fazla olması vücutta akut ve kronik inflamasyon olduğunun göstergesidir. Bunun yanında inflamasyon tespiti için kanda sedimantasyon testi (ESR), protein elektroforezi, manyetik rezonans (MR),  X-ray gibi görüntülemeler de yapılabilir.

İnflamasyon (Enflamasyon) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Enflamasyon çeşidine göre tedavisi de farklılık gösterir. Akur inflamasyon için dinlenme, buz kompres ve iyi yara bakımı yeterli olabilmektedir. Kronik inflamasyon da ise bazı takviyeler, iltihap önleyici ilaçlar, streoid enjeksiyonları gerekebilir. Kronik iltihap tedavisinde kullanılabilecek yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• Takviyeler: A, C ve D vitamini ve çinko vücuttaki iltihabı azaltarak, onarım sağlar.
• Steroid olmayan iltihap önleyici (anti-inflamatuar) ilaçlar (aspirin, ibuprofen gibi)
• Steroid enjeksiyonları

Bunların dışında sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmak, egzersiz yapmak CRP seviyelerini normalleşmesini sağlayarak vücuttaki inflamasyonun tedavi edilmesini sağlar.

Vücuttaki İnflamasyon Nasıl Giderilir​?

Vücutta yer alan inflamasyonu gidermek için sağlıklı bir kiloda kalmak oldukça önemli bir etkendir. Bunun yanında sebze, meyve gibi lifli gıdalardan yararlanmak, fast food gibi besinlerden uzak durmak, alkol ve sigara kullanımını azaltmak, vücuttaki inflamasyonu azaltmaktadır. Vücuttaki inflamasyonu gidermek için uygulanabilecek yöntemler şöyle sıralanabilir:

Anti-inflamatuar içeren gıdalardan yararlanın

Yaban mersini, ıspanak, brokoli, lahana gibi besinler, bunların yanında zeytinyağı, avokado, ceviz, keten tohumu gibi sağlıklı yağlar inflamasyonun giderilmesinde etkili olabilir. Omega-3 yağ asitleri:, yulaf, bulgur, kinoa gibi tahıllar da anti-inflamatuar içeren gıdalar arasında yer aldığından inflamasyonun giderilmesine yardımcı olur. Zerdeçal ve zencefil de güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Şeker ve işlenmiş gıdalar, kızartmalar ve rafine karbonhidratlar özellikle uzak durulması gereken besinlerdendir.

Egzersiz yapın ve hareket edin

Günlük düzenli egzersiz yapmak inflamasyonu azaltan sitokinlerin üretimini artmasına yardımcı olur. Bu nedenle haftada en az 150 dakika hafif-orta düzeyde egzersiz yapılması önerilir. Bunun yanında yoğun egzersizden de kaçınmak gerekebilir. Çünkü bu durum vücutta inflamasyonun tetiklenmesine neden olur.

Stres yönetimi yapın

Günlük olarak kronik stres yaşamak inflamasyonun en büyük sebeplerinden biri arasında yer alır. Bunun için meditasyon, nefes egzersizi, gibi yöntemlerle stres yönetimi yapılabilir. Kişinin hobi edinmesi ve doğada vakit geçirmesi de stresi azaltır.

Uyku kalitesine dikkat edin

Günde 7-8 saat uyumak, vücudun iyileşmesine yardımcı olarak inflamasyonun azalmasına fayda sağlar. Uyku düzenine dikkat etmek, uyku öncesi elektronik cihazlardan uzak durmak kaliteli uykunun artmasında etkili olur.

Sigara ve alkol tüketiminden kaçının

Sigara ve aşırı alkol tüketimi inflamasyonu artmasına neden olan durumlar arasındadır. Bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olur. Bu nedenle bırakılması inflamasyonun giderilmesi açısından önemlidir.

İnflamasyon Hakkında Sık Sorulan Sorular

İnflamasyon ne demek​?

İnflamasyon, vücutta meydana gelen enfeksiyon, yaralanma veya tahrişe karşı verdiği tepki olarak değerlendirilir. Bu noktada vücutta yer alan zararlı etkenlerin yok edilmesini ve iyileşme sürecinin başlatılmasını amaçlar.

Midede inflamasyon nedir​?

Midede inflamasyon, mide mukozasının iltihaplanması olarak bilinir. Bu durum aynı zamanda gastrit olarak da tanımlanır. Helicobacter pylori bakterisinin neden olduğu enfeksiyon aşırı alkol tüketimi, stres veya bazı ilaçlara bağlı olarak midede gelişebilir. Mide inflamasyonu oluştuğu durumda kişide mide ağrısı, şişkinliki bulantı ve hazımsızlık gibi belirtiler görülebilir.

Bağırsak inflamasyonu belirtileri nelerdir?

Bağırsak inflamasyonu, bağırsak duvarlarının iltihaplanması sonucunda görülür. Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi hastalıklar nedeniyle gelişebilir. Bağırsak inflamasyonu belirtileri arasında ise karın ağrısı, kramp, ishal, gaz, şişkinlik, iştah kaybı ve ateş oluşabilir.

İnflamasyon kanser mi?

İnflamasyon doğrudan kanser olarak tanımlanmamaktadır. Fakat kronik inflamasyon tedavi edilmediği durumda bazı kanser türlerinin gelişimine neden olabilir. Uzun süreli inflamasyon, hücrelerde DNA hasarına yol açarak kanser hücrelerinin oluşumunu tetikleyebilir. Bu nedenle belirtileri görüldüğü durumda doktora başvurmak önemlidir.

İnflamasyon ve enfeksiyon farkı?

Enflamasyon olarak da bilinen inflamasyon, bağışıklık sistemine saldıran ve organları etkileyen enfeksiyondan zarar görmeden korumaya çalışması sırasında oluşmaktadır.

Enflamasyon nasıl oluşur?

Bazı hastalıklar, çevresel faktörler, zararlı kimyasallar, enflamasyon oluşmasına neden olur. Dokuların onarılmasına yanıt olan enflamasyon, vücutta enfeksiyon kontrolünü sağlar.

Enflamasyon için hangi doktora gidilir?

Vücutta enflamasyon şüphesi duyuyorsanız iç hastalıkları bölümüne başvurabilirsiniz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.