İndirekt Coombs Testi (Kan Uyuşmazlığı Testi) Nedir? İndirekt Coombs Testi Nasıl Yapılır?

İndirekt Coombs Nedir?

İndirekt coombs testi, kişinin vücudunda yeterli oranda kan hücresi sayısı bulunmadığı ve gebelerde kan uyuşmazlığı görüldüğü durumda yapılması istenen test türüdür. Kişinin yorgunluk hissetmesi, nefes darlığı, el ve ayak soğukluğu, ciltte solukluk göründüğü durumda kan hücrelerinin yetersizliğinden şüphelenilebilir.

İndirekt (dolaylı) coombs ve direkt (doğrudan) coombs testi olmak üzere iki tür Coombs testi bulunur. İndirekt Coombs testi, kanda bulunan ve alyuvarlara karşı olan antikorların tespit edilmesi için uygulanan bir test türüdür. Bir insan vücudunda bulunan antikorların çok önemli sebeplerinden biri kan nakli işlemidir. Kadınlarda en önemli sebebi ise hamilelik sürecinde bireye ait olmayan alyuvarların bireye geçmesi durumudur. Kan uyuşmazlığı bu sebeple hayati bir öneme sahiptir.

Normal şartlarda alyuvarların yüzeylerinde antijenler bulunur. İnsan alyuvarlarında iki önemli antijen vardır. Bu antijenlere aynı zamanda yüzey tanımlayıcı da denmektedir. Bunlar başlıca A ve B antijenleridir. Diğer antijen ise D antijenidir. D antijeni RH faktörüdür. Alyuvarların yüzeyinde D antijeni bulunur ise kan gurubu RH pozitif, alyuvarların yüzeyinde D antijeni bulunmuyor ise kan gurubu RH negatiftir. Bazı alyuvar yüzeyinde bulunan antijenlere karşı bir antikor oluşumu baş gösterebilir. Bu oluşan antikorların birkaç sebebi vardır. Bunlar, kan nakli ve anne ile bebek arasındaki kan uyuşmazlığıdır. Kan nakli işleminden sonra veya hamilelik sürecinde ilk defa yabancı bir alyuvar antijeni ile karşılaştığınızda antikor üretimi başlar. Ancak ilk maruz kalma sürecinde hücreler, bu yabancı alyuvarları yok edecek alyuvar üretmeye zaman bulamayabilir. Burada İndirekt Coombs testi devreye girer. İndirekt Coombs (IAT), kanda oluşan alyuvar antikorlarını tespit etmek ve taramak için kullanılan bir testtir.

Direkt Coombs Nedir?

Direkt Coombs testi daha yaygın bir test türüdür ve kırmızı kan hücrelerinizin yüzeyinde bulunan antikorları kontrol etmeye yarayan bir test yöntemidir. Bu test, düşük kırmızı kan hücresi sayısını belirlemek için kullanılır. Direkt Antiglobulin Testi (DAT), olarak da adlandırılan bu test özellikle otoimmüm hemolitik anemi teşhisinde başvurulan bir yöntemdir. Antikorlar, alyuvar yüzeyinde tutunduğu zaman parçalayıcı bir etkiye neden olabilir. Bu etki durumunda ise hastanın sağlık durumunda ciddi bir bozulma oluşabilir. Aneminin ve kan uyuşmazlığının erken teşhis edilmesinde en güvenilir yöntemlerin başında direkt antiglobulin testi bulunur. Bu test ile hasta bireyden alınan kan örneği laboratuvar ortamında incelenir ve uygulanır.

İndirekt Coombs (Kan Uyuşmazlığı) Testi Nasıl Yapılır?

İndirekt Coombs olarak adlandırılan kan uyumu testi uygulamak için kan örneği alınır. Hastanın kolundaki damardan kan örneği alınarak yapılır. Bu kan testinden önce herhangi bir işlem veya hazırlığa gerek yoktur. Kan testinizin gerçekleştirilmesi için kanınızın bir örneğine ihtiyaç duyulur. Alınan kan örneği kanınızda bulunan antikorlara reaksiyon gösterecek bileşiklerle test edilir.

• Anne ve baba arasında kan uyuşmazlığının tespit edilmesi durumunda, gebeliğin en başında hamile olan anneden kan örneği alınarak kan uyumu testi uygulanır.
• Anne adayının RH negatif, baba adayının RH pozitif olması halinde bir kan uyuşmazlığı söz konusudur. Bu gibi durumlarda gebelik süresince İndirekt coombs testinin düzenli aralıklarla yapılması gerekir.
• Eğer kan uyumu testi negatif sonuç verirse kan uyuşmazlığı yok demektir. Fakat yine de eşi ile arasında kan uyuşmazlığı olan anne adayları bu testi en az ayda bir kere yapmalıdır.
• İndirekt Coombs'un pozitif sonuç vermesi anne adayı ile bebeğinin arasında bir kan uyuşmazlığı olduğunun göstergesidir. Tedavinin en kısa süre içinde doktor kontrolünde gerçekleştirilmesi gerekir.
• Bir kan tahlili uygulanır gibi damar yolu ile alınan kanla İndirekt Coombs test sonucuna bakılır.
• Kan uyuşmazlığı testi akraba evlilikleri için çok önemlidir. İleride bebek düşünenler için alınması gereken önlemler hakkında bilgi verilir.

İndirekt Coombs Testi Neyi Ölçer?

İndirekt Coombs, kırmızı kan hücreleri yüzeyinde bulunan RH antijenlerine karşı oluşan antikorların tespiti için uygulanır. Rh uyuşmazlığı, anne ve bebeğinin RH faktörlerinin birbirine uymadığını belirtir. İndirekt coombs testi, özellikle RH negatif annenin RH pozitif bebeğine gebe olduğu durumlarda önem arz eder. Bu durumda anne bebeğinin kırmızı kan hücrelerini yok etmek için antikor üretebilir. İndirekt Coombs testi, anne kanında bulunan bu antikorların varlığını tespit eder ve bu uyumsuzluğun etkilerini önlemeye çalışır.

Coombs Negatif

İndirekt Coombs sonucu hayati öneme sahiptir. Eğer coombs testi negatif sonuç verdiyse anne adayı bireyin kanında bebeğinin kanına karşı herhangi bir antikorun üretilmediği bulgusu tespit edilir. Testin negatif bir sonuç vermesi normal bir durumdur. Yani bu durum, immün sistemin kendi kırmızı kan hücrelerini hedef almaması demektir. 

Coombs Pozitif 

Gebelikte İndirekt Coombs sonucunun pozitif olması anne kanında Rh antijenlerine karşı antikorların bulunduğunun göstergesidir. Pozitif sonuç istenmeyen bir durumdur çünkü anne kanında bulunan bu antikorlar bebeğe geçerek bebekteki alyuvar Rh antijenlerine bağlanabilir. Bu durum bebeğin kan hücrelerinin hemolize uğramasına yani parçalanmasına sebep olabilir. Böylece bebekte kansızlık ve anemi baş gösterebilir.

İndirekt Coombs Hakkında Sık Sorulan Sorular

İndirekt coombs testi nasıl okunur?

İndirekt Coombs İngilizce bir kelimedir. Okunuşu ''İndırekt kumbs'' şeklindedir. Bir kan uyuşmazlığı iğnesidir.

İndirekt coombs testi aç karnına yapılır mı?

Neredeyse tüm kan testleri, kanın saf halini görebilmek için aç karnına yapılır. İndirekt Coombs, sonuçları sadece anne anında bulunan antikorları tespit etmek için önemlidir. Bu durumun açlık ve toklukla ilgisi bulunmaz. Bazı anne adayları kan verme sürecinde tansiyon düşüklüğü yaşayabildiği için bu annelerin tok gelmesi daha faydalıdır. Kan uyuşmazlığı testi yaptıracak kişilerin de kan vermeye aç karınla gelmesi zorunluluğu yoktur.

İndirekt coombs testi negatif çıkarsa ne olur?

İndirekt Coombs testi negatif sonuç verirse, vücudunuzda RH antijenlerinde antikor bulunmadığı anlamına gelir. Negatif sonuç vermesi endişe edilecek bir durum değildir. Ayrıca bazı durumlarda testin negatif sonuç vermesi, RH pozitif kan gurubuna sahip kişinin negatif biriyle çocuk sahibi olması halinde bebeğin sağlığına etki edebilir. Böyle hallerde, doktorlar anne adayına hamilelik sırasında Rh immunoglobulin (Rhogam) denilen bir aşı uygularlar. Bu aşı bebeğin Rh pozitif olması halinde anne vücudunda oluşabilecek sorunları gidermeye yarar. İndirekt Coombs sonuç olarak negatif çıkarsa bu endişe edilecek bir durum değildir fakat doktorunuzun size doğru tedaviyi uygulaması ve gerekli önlemleri alması için test sonucunuzu sürekli takip etmeniz gerekir.

Hamilelikte İndirekt coombs testi nedir?

İndirekt Coombs aslında bir ICT testidir. Bu test kan uyuşmazlığı taşıyan anne ve baba adayından anneden hamilelikte kan alınarak yapılır. Normal kan tahlilleri gibi annenin kolundan bir miktar kan alınır. Burada amaç kan uyuşmazlığına bağlı olarak anne ve bebeğinin arasındaki etkileşimin var olup olmadığını araştırmaktır. Evli bir çiftte kan uyuşmazlığını tespit etmek için İndirekt Coombs uygulanmaz, sadece kan guruplarına bakmak yeterlidir. Anne negatif baba pozitif olduğu hamilelikler kan uyuşmazlığı yaşayan hamilelerdir. İndirekt Coombs yalnızca kan uyuşmazlığı bulunan hamileliklerde uygulanır, diğer gebeliklerde bu test yapılmaz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.