Vücudumuz bazı küçük sinyallerle genel sağlığımız hakkında bilgi verebiliyor. Bu ipuçlarından en önemlilerinden biri de idrar rengimiz. İdrarın rengi, kokusu ve kıvamı aslında gün içinde dikkat etmemiz gereken bir detay ve böbrek sağlığımız konusunda bizi uyarabiliyor. Normal idrar rengi sarının tonları olarak kabul ediliyor. Ürokrom maddesi normal idrara rengini veriyor. Bol sıvı tüketildiğinde idrar, açık sarı veya suya yakın renkte iken, alınan sıvı azaldığında görülen renk koyu sarıya dönüyor. Bununla birlikte idrar rengi gıdalarla veya ilaçlarla da değişebiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Üroloji Bölümü Uzmanları, farklı idrar renklerinin anlamları ve sağlık üzerindeki etkileri hakkında bilgi verdi.
B vitamini ve bazı ilaçlar rengi koyulaştırabilir
Normalde görülen parlak sarı idrar rengi, B vitamini alanlarda da görülmektedir.
Koyu sarı idrar rengi de normal olarak sınıflandırılmaktadır. B vitamini içeren gıdaların aşırı tüketimi ve bazı ishal yapıcı ilaçların kullanımında da koyu sarı renk görülebilmektedir.
Çok açık renk, aşırı sıvı yüklenmesi veya böbreğe aşırı sıvı gelmesi durumunda su gibi idrar görülmektedir. Normalde ortalama boy ve kiloya sahip bir bireyde alınması gereken sıvı miktarı günlük yaklaşık 2-3 litredir. Günde 4 litreden daha fazla sıvı alınmasına bağlı olarak bol idrar yapılması durumuna “psikojenik polidipsi” denir. İhtiyacından daha fazla sıvıyı almasından kaynaklanır.
Pembe-kırmızı renge dikkat!
İdrar renginin pembe-kırmızı olduğu gözlemleniyorsa ve sorun eğer idrara kan karışmasına bağlıysa, bu durum önemlidir ve idrar yollarında taş veya tümör belirtisi olabilir. Kırmızı sebze ve meyvelerin fazla tüketilmesi ile bazı antibiyotiklerin kullanımı söz konusuysa, herhangi bir hastalık olmadan da idrarda pembe-kırmızı renk görülebilir.
Turuncu renkte idrar; B kompleks vitaminlerin veya bazı antibiyotiklerin kullanımından, bazı kan sulandırıcılardan ve kemoterapi ilaçlarından kaynaklanıyor olabilir. Havucun aşırı tüketiminden kaynaklanabilir. Böyle bir besin tüketimi veya ilaç kullanımı yoksa sıvı alımının az olduğuna işaret eder.
Yeşil renkli idrar; özel bir bakterinin sebep olduğu üriner enfeksiyonu akla getirir.
Koyu kahverengi idrar; baklagillerin aşırı tüketimi, sıtma ilaçları, bazı antibiyotikler, sinameki gibi müshiller ve kas gevşetici ilaçların kullanımı gibi durumlarda ortaya çıkar.
Koyu mor idrar; ise genetik bir hastalık olan “porfiri” belirtisidir. Sinir sistemi ve cildi tutan bu hastalığın pek çok belirtisinden biri de koyu mor idrar rengidir.
Bulanık olması ciddi bir durumu haber veriyor olabilir
Bulanık kırmızı-pembemsi kirli renk idrar ise en ciddi böbrek iltihaplarında görülür.
Koyu bordo renkli idrar ise yine nefrit adı verilen böbrek iltihabının veya vaskülit adı verilen ciddi ilerleyici böbrek hastalığının belirtisi olabilir.
Kanlı idrar, her zaman anormaldir, acilen tetkik edilmesi gerekir. Sıklıkla üriner sistemin herhangi bir bölgesindeki taş ve enfeksiyonlarda görülür. Bu hastalıklarda idrar kanamasına azalıp çoğalan şiddetli ağrı veya idrar yaparken yanma eşlik eder. İdrarda gözle görülür ve tekrarlayan kan görülmesi ağrısız ise tümörü akla getirir. Böbrek, mesane, prostat tümörleri ağrısız kanama yapar.
Şeker ve tansiyon hastaları köpük görünümüne dikkat etmeli
Köpüklü idrar görülmesi, böbrekler yoluyla protein kaçağının belirtisidir. Genellikle tek başına fark edilir. Devamlı ve artarak sürmesi ciddi böbrek hastalığı belirtisidir. Şeker ve tansiyon hastaları, hastalıklarının ilerleyen dönemlerinde böbreklerinin etkilendiğini protein kaçağının başlaması ile anlayabilirler. Bu nedenle idrarında köpük fark eden bir şeker veya hipertansiyon hastasının hekimine başvurması gerekir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 2 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 27 Ağustos 2021
