İdrar Rengi Ne Anlama Gelir? İdrar Rengi Nasıl Olmalı?

İdrar Rengi Ne Anlama Gelir?

Normal kabul edilen idrar rengi, ürokrom maddesinin idrara rengini vermesiyle meydana gelir. Bol sıvı tüketildiğinde idrar, açık sarı veya suya yakın renkte olurken, alınan sıvı azaldığında görülen renk koyu sarıya döner. Bunun dışında tüketilen gıdalar, gıda pigmentleri ve kullanılan bazı ilaçlar idrarın normal rengini değiştirir.

İdrarın normal kabul edilen rengi açık sarı veya suya yakın renkte olmasıdır. Diğer yandan koyu sarı renk de idrar rengi bakımından normal değerlendirilir. Bu idrar renkleri gün içinde doğru sıvı miktarının alındığını gösterir. Su tüketimi dışında B vitamini alan kişilerde de koyu sarı idrar rengi görülebilir.

Ancak birtakım faktörler idrar renginin değişmesine yol açabilir. Bunların başında tüketilen besinler ve kullanılan ilaçlar gelir. Örneğin pancar, böğürtlen ve bakla gibi besinler idrarı pembe veya kırmızıya çevirebilir. Bazı ilaçlar ise idrara turuncu veya yeşilimsi mavi gibi canlı tonlar verebilir. Bu durum korkutucu değildir ancak besinlerden bağımsız bir renk değişimi varsa farklı sorunlar kapıda olabilir.

İdrar Rengi Nasıl Olmalı?

Normal idrarın rengi sarının her tonudur. İdrara rengini veren, ürokrom maddesidir. Açık sarı veya suya yakın renk çok sıvı tüketildiğini ve idrar yoğunluğunun en düşük seviyede olduğunu gösterirken, en koyu sarı ise sıvının az tüketildiğini veya böbreğe az sıvı geldiğini işaret etmektedir.

Ancak bazı durumlar su tüketiminden bağımsız şekilde idrar rengini değiştirebilir. Örneğin, bazı idrar yolu enfeksiyonları idrarı süt beyazına çevirebilir. Ayrıca böbrek taşları, tüketilen besinler, gıda pigmentleri ve diğer bazı hastalıklar bazen kan nedeniyle idrarın kırmızı görünmesine sebebiyet verebilir. İdrar renginin koyu olmasıyla karşılaşan kişiler su tüketimini artırarak rengin normale döndüğünü fark eder. Bu kişiler için su tüketimini artırmak yeterlidir.

Ancak su tüketimi artmasına rağmen renk normale dönmüyorsa idrar yolu enfeksiyonlarından şüphelenilebilir. Bunun tespiti için üroloji randevusu alabilirsiniz.

İdrar hangi renklerde olur?

İdrarın normal kabul edilen sarının her türlü tonudur ancak bu durum kişinin ne kadar su içtiğine bağlıdır. Sıvılar idrardaki sarı pigmentleri seyreltir. Bu yüzden ne kadar çok su içilirse, idrar da o kadar berrak görünür. Daha az içildiğinde ise sarı renk daha güçlü hale gelir.

Ancak bazı faktörler idrar rengini değiştirebilir. Değişen idrar renkleri şu şekilde listelenebilir:

• Kırmızı idrar
• Mavi idrar
• Yeşil idrar
• Turuncu idrar
• Koyu kahverengi idrar
• Bulutumsu bir beyazlık

Aşağıdaki durumlarla karşılaşıldığında ise uzman bir doktora başvurmak gerekir:

İdrarda kan: İdrarda kanama durumu idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek taşlarına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bunlar aynı zamanda idrar yaparken ağrıya da yol açabilir. Ağrısız kanama, kanser gibi daha ciddi bir sorunun işareti de olabilir. Ancak endişeye kapılmadan önce doktor kontrolü yaptırmak gerekir.

Koyu veya turuncu idrar: İdrar renginin koyu veya turuncu olması karaciğerin düzgün çalışmadığının bir işareti olabilir. Bu duruma özellikle soluk bir dışkı ve sarılık belirtisi de eşlik ediyorsa doktor kontrolü yaptırmakta fayda vardır.

İdrar Rengi Neden Değişir?

İdrar rengindeki değişiklik genellikle tüketilen besinler, belirli ilaçlar veya gıda boyalarından kaynaklanır. Örneğin aşırı pancar ve böğürtlen tüketimi idrarın rengini kırmızıya çevirebilir. Ancak anormal derecede renkli idrarın altında farklı hastalıklar yatıyor olabilir.

İdrar rengi değişiklikleri şu anlamlara gelebilir:

Kırmızı idrar rengi

Kırmızı idrar rengi her zaman ciddi bir sağlık sorununun işareti değildir ve endişe yaratmamalıdır. Kırmızı veya pembe idrar şu sebeplere bağlı olarak görülebilir:

Kanama: İdrarda kana neden olabilecek sağlık sorunları arasında prostat genişlemesi, kanser olmayan iyi huylu tümörler, böbrek taşları ve kistleri yer alır. Çok yaygın olmasa da bazı kanserler de idrarda kana neden olabilir. Ayrıca uzun mesafe koşusu gibi zorlu egzersizler de idrar renginde kanamaya neden olabilir.

Tüketilen besinler: Pancar ve böğürtlen gibi besinler idrarı kırmızıya veya pembe renge çevirebilir.

Kullanılan bazı ilaçlar: Yaygın kullanılabilen tüberküloz ilacı idrarı kırmızımsı-turuncuya bir renge çevirebilir. Aynı zamanda idrar yolu ağrısı ilacı da idrar renginde değişim meydana getirebilir. Bazı kabızlık ilaçları da bu renk değişimine neden olabilir.

Turuncu idrar

Turuncu idrarın nedenleri arasında şu sebeplere yer verilebilir:

Bazı ilaçlar: Bazı kabızlık ilaçlarının kullanımı sonrasında idrar rengi turuncu olabilir. Yaygın olmasa da kanser için bazı kemoterapi ilaçları da idrarı turuncu gösterebilir.

Kullanılan bazı vitaminler: A ve B-12 gibi bazı vitaminler idrarı turuncu veya sarı-turuncuya çevirebilir.

Birtakım sağlık sorunları: Turuncu idrar, özellikle açık renkli dışkılarınız varsa, karaciğer veya safra kanalıyla ilgili bir sorunun işareti olabilir. Ayrıca dehidratasyon da idrarın turuncu görünmesine neden olabilir.

Mavi veya yeşil idrar rengi

Özellikle yeşil idrar rengi özel bir bakterinin sebep olduğu üriner enfeksiyonu akla getirir. Mavi veya yeşil idrarın nedenleri arasında şunlar yer alabilir:

Gıda boyaları: Bazı parlak renkli gıda boyaları yeşil idrara neden olabilir. Bazı böbrek ve mesane testlerinde kullanılan boyalar ise idrarı maviye çevirebilir.

Kullanılan ilaçlar: Bazı depresyon ilaçları idrarı yeşilimsi mavi bir renk yapabilir. Aynısı ülser ve asit reflüsü tedavisi için de geçerli olabilir.

Sağlık sorunları: Genetik yapısı olan iyi huylu hiperkalsemi adı verilen nadir bir hastalık çocuklarda mavi idrara neden olabilir. Belirli bir bakteri türünün neden olduğu idrar yolu enfeksiyonları da yeşil idrara neden olabilir.

Koyu kahverengi veya kola renginde idrar rengi

Kahverengi idrarın nedenleri şöyle listelenebilir:

Tüketilen besinler: Çok fazla bakla, ravent veya aloe tüketmek koyu kahverengi idrara neden olabilir. Bunlar günlük tüketimden ziyade aşırı tüketime bağlıdır.

İlaçlar: İdrarı koyulaştırabilen bazı ilaçlar şunlardır: Sıtmayı tedavi eden ve önleyen ilaçlar, antibiyotikler, kabızlık ilaçları, kas gevşetici ilaçlar, nöbet ilacı ve kolesterolü düşüren bazı ilaçlar da idrar renginde değişime neden olabilir.

Sağlık sorunları: Bazı karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları ile birlikte bazı idrar yolu enfeksiyonları idrarı koyu kahverengiye dönüştürebilir. Vücut içinde meydana gelen kanamaya hemoraji adı verilir. Çoğunlukla cildi veya sinir sistemini etkileyen bir grup hastalık olan porfiri de kahverengi idrara neden olabilir.

Aşırı egzersiz: Aşırı egzersizden kaynaklanan bir kas yaralanması çay veya kola renginde idrara yol açabilir. Yaralanmanın şiddetine bağlı şekilde böbrek hasarı da görülebilir.

Koyu bordo idrar rengi

Koyu bordo renkli idrar ise yine nefrit adı verilen böbrek iltihabının veya vaskülit adı verilen ciddi ilerleyici böbrek hastalığının belirtisi olabilir.

Bulanık idrar rengi

İdrar yolu enfeksiyonları ve böbrek taşları idrarın bulanık görünmesinin bir sebebi olabilir.

Köpüklü idrar

Köpüklü idrar görülmesi, böbrekler yoluyla protein kaçağının belirtisidir. Genellikle tek başına fark edilir. Devamlı ve artarak sürmesi ciddi böbrek hastalığı belirtisidir. Şeker ve tansiyon hastaları, hastalıklarının ilerleyen dönemlerinde böbreklerinin etkilendiğini protein kaçağının başlaması ile anlayabilirler. Bu nedenle idrarında köpük fark eden bir şeker veya hipertansiyon hastasının hekimine başvurması gerekir.

Hamilelikte İdrar Rengi

Hamilelikte de su tüketimi oldukça önemlidir. Yeterli su tüketen hamilelerin idrarı açık sarı veya beyaz renkte olur. Su tüketiminin yetersiz olması ise idrar renginin koyu sarı renkte olmasına yol açar. Hamilelikte anormal idrar renkleri ise vakit kaybetmeden doktor kontrolüne ihtiyaç duyar.

Karaciğer idrar rengi

Koyu turuncu, kehribar, kola rengi veya kahverengi idrar rengi karaciğer hastalığının bir işareti sayılabilir. Bu idrar renkleri, karaciğerin idrarı normal şekilde parçalamaması nedeniyle çok fazla bilirubin birikmesinden kaynaklanır.

İdrar Rengi Hakkında Sık Sorulan Sorular

İdrar rengindeki değişimlerin sebebi nasıl teşhis edilir?

İdrar renginde anormal bir değişim meydana geldiği zaman bu durumun sebebi genellikle idrar tahlili ile belirlenir. Ayrıca böbreklerin nasıl çalıştığının ortaya konması adına kan tahlili de yapılabilir.

İdrar renginin değişimine neden olan durumlar nasıl tedavi edilir?

İdrar renginin değişim gerekçesi belirlendiyse tedavi için süreç başlar. Eğer bir idrar yolu enfeksiyonu söz konusu olursa antibiyotik tedavisine başlanır. Farklı sebepler ise farklı tedavi yönteminin uygulanmasının nedenidir.

Enfeksiyonlu idrarın rengi nasıl olur?

Enfeksiyonlu idrar genellikle bulanık, koyu renkli ve kötü kokulu olur. Enfeksiyon eğer teşhis ile kesinleşirse uygun tedavi yöntemi belirlenir.

İdrar rengi değişimlerinde hangi doktora gidilir?

İdrar renginizde anormal bir değişim gözlemlerseniz üroloji bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.