Hipomani, coşkulu, taşkın ve enerjik bir ruh halini ifade eden maninin daha hafif bir versiyonu olan, kişinin aşırı aktif ve enerjili olduğu bir kişisel bozukluk olup, bipolar bozukluk bulunduğunun potansiyel bir belirtisidir. Hipomani olan kişiler gün içinde aşırı konuşur, enerjileri ve özgüvenleri yüksektir, agresif hareket ve tutum sergilemekle birlikte her zamanki halinden daha farklı davranmaya çalışır. Genellikle yaşanılan bir travma, aile öyküsü, uyku bozukluğu ve madde bağımlılığı gibi faktörlerin neden olduğu hipomani, genellikle psikoterapi ve iletişim yöntemleriyle tedavi edilmeye çalışılır. Gerektiği takdirde hipomani olan kişilere ilaç tedavisi de uygulanabilir.
Hipomani Ne Demek?
Hipomani, kişinin aşırı yüksek enerji, ruh hali değişimi, duygu-düşünce farklılığı ve olduğu kişiden daha farklı görünme çabasıyla ortaya çıkan ve genellikle ilgi çekmeye çalıştığı bir kişilik bozukluğudur. Hipomani olan kişilerin enerjisi olması gerekenden daha yüksektir ancak durum mani bozukluğa nazaran daha kısa sürer ve tehlikeli bir durum arz etmez.
Aynı zamanda bipolar bozukluğun bir belirtisi olarak da karşımıza çıkan hipomani, kişinin ailevi öyküsü, başından geçen bir travma, uyku problemleri ve madde bağımlılığı gibi faktörler sonucunda ortaya çıkar.
Hipomani davranışları sergileyen bir kişide meydana gelen belirtiler genellikle anormal bir mutluluk hali, heyecan veya gösterişin yanı sıra aşırı özgüven, konuşkanlık, artan dikkat dağınıklığı, azalan uyku ihtiyacı ve kendini farklı gösterme çabasıdır.
Hipomani olan kişilerin tedavi sürecinde psikoterapi ve birtakım psikolojik iletişim yöntemleri denenir. Duygudurum bozukluğunun şiddetine göre bazı kişilerde antidepresan ve farklı ilaçlar da denenebilir. Bunların yanı sıra yaşam tarzında yapılacak bazı değişiklikler de hipomani etkilerini azaltmak için işe yarayabilir.
Tedaviye ihtiyaç duyulan bir kişilik bozukluğu olan hipomaninin yaşandığı süreçte sosyal ortam, iş veya okul hayatını önemli ölçüde etkileyecek kadar büyük değişimler gözlemlenmeyebilir ve kişinin özellikle hastanede kontrol altına alınması gerekmez.
Hipomani Neden Olur?
Aynı zamanda bipolar bozukluğun bir parçası olan hipomaniye neden olan faktörler arasında aile öyküsü, meydana gelen travmalar, uyku bozuklukları, madde bağımlılığı ve bazı ilaçların yan etkileri yatar.
Genel olarak hipomaniye neden olan durumlar şunları içerir:
- Bipolar geçmişi olan bir aile üyesi
- Beyindeki kimyasal bozulmalar
- Yaşanılan travmalar (ölüm, hastalık, boşanma vb.)
- Uyku bozuklukları
- Madde bağımlılığı
- Bazı ilaçların yan etkileri
- Yüksek stres düzeyini yönetememe
Hipomani Belirtileri Nelerdir?
Hipomani kişilerin yaşadığı karakteristik belirtiler aşırı mutlu ve keyifli ruh hali, konuşkanlık, yüksek enerjiyle birlikte özgüven patlaması ve olduğu kişiden farklı gözükme çabasıdır. Bu özellikleri taşıyan kişilerde hipomani yaşanıyor olma durumu göz önüne alınmalıdır çünkü kişi bu bozukluğu yaşadığının farkına varamayabilir.
Hipomani belirtileri, bipolar ve mani bozuklukla benzerlik gösterir ancak yoğunluğu daha azdır.
Hipomani bozukluğunda ortaya çıkan belirtiler şöyledir:
- Enerji yüksekliği
- Aşırı mutlu ve keyifli ruh hali
- Normalden daha fazla konuşmak
- Kendine aşırı güvenme
- Olduğu kişiden farklı gözükme çabası
- Dikkat ve ilgi çekme ihtiyacı
- Aynı anda birçok konu hakkında fikir beyan etmek
- Sinirli ve tedirgin olma
- Dikkatin kolay dağılması
- Amaçsız hareketler sergilemek
- Dürtüsel davranışlar sonucu kötü kararlar vermek
- Daha az uyku ihtiyacı hissetme
Enerji yüksekliği
Hipomani olan kişilerde duygudurum bozukluğuna bağlı olarak hem fiziksel hem de ruhsal olarak bir enerji yüksekliği görülür. Bu enerji yüksekliği de günlük hayatında hem kendisini hem de kişinin yakın çevresini etkiler.
Aşırı mutlu ve keyifli ruh hali
Ruh hali dalgalanmaları sonucu hipomani bozukluğu olan bireylerin aşırı mutlu ve keyifli bir ruh haline bürünmeleri normaldir.
Normalden daha fazla konuşmak
Hipomanik kişiler, bulundukları bir ortamda konu ne olursa olsun normalden daha fazla konuşma ihtiyacı hissederler.
Özgüven patlaması
Hipomani belirtileri arasında özgüven patlaması da görülür. Hipomanik kişiler, kendilerinin birçok konuda üstün ve yenilmez olduğunu düşünerek özetle güç gösterisinde bulunur ve özgüven patlaması yaşarlar.
Olduğu kişiden farklı gözükme çabası
Normalde olduğu kişiden farklı gözükme çabası da hipomani semptomlarından biridir. Bu kişiler, normal benliklerinin dışında bir karakter ortaya koyarak bunu çevrelerine göstermeye çalışırlar.
Hipomani Nasıl Teşhis Edilir?
Hipomani teşhisi için kişinin karakteristik hipomani semptomlarını en az birkaç boyunca tekrarlaması baz alınır. Özetle kişi ruh hali dalgalanmaları, enerji yüksekliği, agresiflik ve olduğu kişiden farklı görünme çabası gibi davranışlarını sürekli olarak göstermelidir.
Bununla birlikte hipomani tanısı için bu duruma neden olan faktörlerden aile öyküsü, travmalar, uyku bozukluğu ve madde bağımlılığı gibi konular da incelenir.
Hipomani Tedavisi
Hipomani bozukluğu genellikle psikoterapi ve ilaçlarla kontrol altına alınmaya çalışılır. Psikoterapiyle yönteminde kişiyle birebir iletişim kurularak bu hastalıkla nasıl başa çıkılması gerektiği ve meydana gelen olumsuzlukların etkilerini azaltmaya yönelik yönlendirmeler yapılır.
Psikoterapinin yanı sıra gerekli görülen kişilerde ilaç tedavisi de uygulanabilir. Bu süreçte hipomani olan kişilere duygudurum düzenleyici ilaçlar ve bazı antidepresanlar reçete edilebilir.
Eğer hipomani sürecini ilaçsız bir şekilde atlatmak istiyorsanız aşağıdaki yollara başvurabilirsiniz:
- Uyku düzenine dikkat edin
- Stresten uzak durmaya çalışın
- Sağlıklı beslenin
- Düzenli egzersiz yapın
- Alkol ve keyif veren maddelerden uzak durun
- Psikolojik olarak rahatlatacak yoga ve meditasyon gibi yöntemler deneyin
Hipomani Hakkında Sık Sorulan Sorular
Mani ve hipomani farkı nedir?
Hipomani, genellikle daha kısa süren ve maninin daha yumuşak, ılımlı bir türüdür. Genellikle birkaç gün sürer ancak bu süre kişiye göre değişebilir. Mani ise hipomaniye nazaran daha şiddetli bir formdur. Tedavi kısa kesilmediği sürece genellikle bir haftadan daha uzun sürer.
Hipomani ne kadar sürer?
Hipomani kişilik bozukluğu genellikle birkaç gün sürmekle birlikte kişiye bağlı olarak maksimum 1 hafta sürer.
Hipomani bipolar mıdır?
Hipomani, bipolar kişilik bozukluğunun bir parçası olarak kabul edilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 3 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 14 Kasım 2023