Yükleniyor
Hiperpigmentasyon, vücutta fazla melanin üretildiği durumda cilt yüzeyinin koyu hale gelmesidir. Bu nedenle vücutta kahverengi, kırmızı ya da pembe lekeler meydana gelir. Zaman içerisinde güneşe maruz kalma, hormonal değişiklikler, genetik yapı ve bazı kronik rahatsızlıklar hiperpigmentasyona neden olabilir. Koyu lekeler dışında hiperpigmentasyon bir belirti vermez. Hiperpigmentasyonun neden oluşabileceğini bilerek ona göre önlem almak önemlidir.
Hiperpigmentasyon, güneş ışığına maruz kalma, hormonal değişiklikler veya genetik geçiş gibi nedenlerle melanin üretiminin artmasına bağlı olarak cildin bazı bölgelerinin diğerlerinden daha koyu hale gelmesidir. Güneş ışınlarına maruz kalındığı durumda melanosit adı verilen cilt hücreleri melanin pigmenti üreterek ciltte koyulaşma ve bronzlaşma oluşturur. Açık tenli kişilerde bu aşırı melanin üretimi çillere ve lekelere neden olur.
Hiperpigmentasyon, yama şeklinde kahverengi, siyah ya da pembe lekeler şeklindedir. Bu lekelere bazen yaşlılık lekesi, güneş lekesi ya da karaciğer lekesi olarak tanımlanır. Bu lekeler vücudun sadece bir bölgesinde olabileceği gibi her yerinde de meydana gelebilir.
Hiperpigmentasyon en belirgin sebebi güneş ışınlarına maruz kalmaktır. Bunun yanında yaş, hamilelik durumu, yara izleri, hormonal değişiklikler ya da genetik yatkınlık da hiperpigmentasyona neden olur. Cilde rengini veren bir pigment olan melaninin aşırı üretimi nedeniyle ortaya çıkan hiperpigmentasyon nedenleri şöyle sıralanır:
Uzun süreler güneşe maruz kalmak cildin genel olarak koyulaşmasına ve koyu tenlilerde bronzlaşmaya neden olur. Bunun sebebi ise güneşten gelen UV ışınlarının melanin hücrelerinin aşırı üretilmesine neden olması ve sonucunda koyu lekelere yol açmasından kaynaklanır.
Doğum kontrol hapı, hamilelik ve menopoz nedeniyle meydana gelen hormonal değişiklikler hiperpigmentasyona yol açar. Özellikle östrojen ve progesteron dalgalanmalar, melazma gibi ciltte renk değişikliğini tetikleyebilir.
Ciltte meydana gelen iltihaplanma, sivilce patlatılması, kesikler, yaralar ve egzama durumlarında ciltte melanin hücreleri aşırı üreyerek koyu noktalarda neden olur.
Stres nedeniyle harekete geçen stres hormonu, cildin renginde değişikliğe neden olarak tetikleyebilir. Stres hormonunun aşırı salgılandığı durumda melanin de etkilenir ve hiperpigmentasyona neden olur.
Antibiyotikler, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar, doğum kontrol hapları ya da sıtma ilaçları gibi bazı ilaç türleri cildin güneşe olan duyarlılığın artmasına neden olarak hiperpigmentasyona yol açabilir.
Hiperpigmantasyonun en belirgin belirtisi ciltte meydana gelen koyu lekelerdir. Oluşan koyu lekeler ciltte farklı boyutlarda görülebilir. Bu durum kişiden kişiye değişebildiği gibi vücudun her yerinde ortaya çıkabilir. Cilt yüzeyinde oluşan lekelerin dışında farklı lekelerin belirdiği durumda ise dermatologla görüşmek gerekebilir.
Hiperpigmentasyonun teşhisi için dermatolog öncelikle cildin ne zaman koyulaştığına dair bilgiler edinir. Bunun yanında hangi ilaçların kullanıldığı ve tıbbi geçmiş hakkında detaylı sorular sorar. Ciltte fiziki muayenenin ardından wood lambası adı verilen özel bir ultraviyole ışık altında inceleme yapar. Vitamin ve hormonların kontrolü için tam kan sayımı yapılabilir. Anormal cilt hücreleri görüldüğü durumda biyopsi için deriden küçük bir örnek alınır.
Hiperpigmentasyon nedenine bağlı olarak dermatolog tarafından belirlenen yaşam tarzı değişiklikleri uygulanabilir:
Uzman doktor ayrıca reçeteli veya reçetesiz tedaviler önerebilir. Bunları şu maddeleri içerir:
Bunların yanından uzman kontrolünde uygulanan kimyasal peeling, lazerle cilt yenileme ve kriyoterapi de hiperpigmentasyonun tedavi yöntemleri arasında yer alır.
Hiperpigmentasyon bazı hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir. Bunlar kronik böbrek yetmezliği, Niemann-Pick hastalığı, Wilson hastalığı, siroz gibi kronik karaciğer hastalıkları olarak sıralanır.
Hiperpigmentasyon, oluşum nedenine bağlı olarak yok olur ya da kalıcı olarak kişide görülür. Melazma ve yaşlılık nedeniyle meydana gelen hiperpigmentasyon durumunda tedavi uygulanması gerekirken akne ve sivilce sonrası oluşan lekelerde tedavi gerekmeyerek kendiliğinden geçebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 29 Mart 2024
Yayınlanma Tarihi: 12 Şubat 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
