Yükleniyor
Hipermetrop, görüntülerin gözün retinasının arkasında odaklandığı ve uzaktaki nesnelerin görüşünün yakındaki nesnelere göre daha iyi olduğu bir göz kusurudur. Hipermetrop kişinin uzaktaki nesneleri net olarak görebilmesine ancak yakındakileri net görememesine neden olur. Hipermetrop şaşılığın nedenlerindendir.
Hipermetropi, kornea ve mercekte kırılan ışıkların görme merkezinin arkasında odaklanması yakını net görememeye neden olan bir göz hastalığıdır. Hipermetrop büyük oranda çocukluk döneminde başlayan bir görme kusurudur. Hipermetrop olan kişilerde göz yuvarlağı normal kişilere göre daha küçüktür; yeteri kadar büyümemiştir. Yakını göremeyen yani hipermetrop olan kişiler genellikle bir şeyler okurken harf veya satırları kaydırdıklarını ve harflerin iç içe geçmiş gibi olduğunu söylerler. Uzun süreli okumalardan, bilgisayar kullanımlarından sonra da göz çevrelerinde ve başlarında ağrı oluştuğundan şikayet ederler.
Hipermetrop olan kişi uzaktaki nesneleri net görebilir ancak yakındaki nesneleri net göremez.
Hipermetropun neden olduğu belirtiler şunlardır:
Görülen şikayetlerin yoğunluğu, hipermetropinin derecesi ne kadar fazlaysa o kadar belirgin olur. Ancak hipermetropi sorunu bazı hastalarda hiçbir şikayete sebep de olmayabilir. Hatta farklı bir göz şikayetinden gidilen göz doktorunda muayene sırasında tesadüfen bile öğrenilebilir. Eğer hipermetropide yüksek dereceler varsa yakın görmede büyük ölçüde olumsuzluk söz konusudur.
Hipermetropi, kornea ve mercekte kırılan ışıkların görme merkezinin arkasında odaklanması sonucu oluşan bir sorundur. Gözün arka ve ön uzunlukları normalden kısaysa hipermetrop olunabilir. Ayrıca mercekte kırılan ışınların gözün arka kısmında odaklanması da bulanık bir görüntüye neden olmaktadır. Kornea düzse hipermetropiye de sahip olunabilir. Oysa kornea, ışığı retinaya yönlendirecek şekilde eğimli olmalıdır. Bunlar yakını bulanık görmeye neden olur ve günlük yaşamı etkileyebilir.
Hipermetropi teşhisi, gözlemlenen semptomlara ve klinik bulgulara dayanır. Göz doktoru görme ölçümleri yapar. Refraktorme denilen cihazlar ile hipermetropi değerleri belirlenir. Elde edilen muayene verileri sayesinde hastaya gözlük veya tercih ederse lens reçetesi verilir.
Hipermetropide klinik işaretler şöyle sıralanabilir:
Hiçbir şikayeti, belirtisi olmayan ve numarası fazla olmayan hipermetroplar sadece takip edilebilir. Belirgin bir şikayete sebep olan hipermetropi tedavi edilir. Ancak, bunlarda da bazen tam, bazen de sadece şikayet veya belirtileri ortadan kaldıracak kadar kısmı düzeltme yapılabilir.
Eğer bir göz hastalıkları uzmanı tarafından hipermetropi teşhisi konulduysa tedavi seçenekleri de vardır. Tedavideki amaç, ışığın retinada doğru noktaya düşmesini sağlamaktır. Hipetmetrop tedavi yöntemleri arasında ince kenarlı dış bükeyli merceklerden yardım alınır. Mercekler + olarak verilir.
Tedavide, gözlük, lens veya duruma göre cerrahi seçenekler önerilmektedir. En sık kullanılan tedavi şekli gözlüktür. Hem ekonomik olarak uygunluğu hem de bakım gerektirmediği için en çok gözlük tercih edilir. Ancak hipermetropide derece yüksek olursa gözlük camı kalınlaşabilir. Bu da görüntü kalitesinde bozulmalara neden olabilir.
Gözlük dışında kontakt lens tedavisi de verilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken bakım yani hijyen kurallarına uymaktır. Çoğu kişi lens mi yoksa gözlük mü diye sormaktadır. İkisinde de kendilerine göre avantajlar vardır. Gözlükte göze dokuma ihtiyacı azalır böylece göz enfeksiyonları önlenir. Kuru göz ya da hassas gözler varsa kontakt lenslerdeki gibi rahatsızlık olmaz. Lenslere göre gözlükler daha ucuzdur. Gözlük, rüzgar ya da toza karşı koruyucudur. Ancak gözlükler 12 mm uzağa yerleştiği için periferal görüş azalabilir. Gözlükte buğulanma, yağmurdan etkilenme olabilir. Ayrıca kulak ve buruna baskı yaptığından kişi gözlükten rahatsız olabilir.
Spor yapan kişiler için de lens daha kullanışlıdır. Lensler yağmurdan etkilenmez. Lenslerle buğulanma gibi sorunlar olmaz. Periferal görüş kontakt lenslerde etkilenmez. Ancak lenslerin bakımı daha zordur. Hijyene çok dikkat edilmelidir. Ayrıca göz kuruluğu sorunları oluşturabilir. Ayrıca hipermetropide de cerrahi yöntemler uygulanabilmektedir. Cerrahide LASIK yöntem uygulanabilir. Ancak bu cerrah, herkese yapılmaz. 18 yaşını dolduran ve bir yılda göz numarasında değişiklik olmayan kişilere uygulanabilir.
Detaylı bir göz muayenesi sonrasında kişiye LASIK yapılıp yapılmayacağı netleşebilir. İşlem öncesinde kornea dokusu incelenmelidir. 6 numaranın altındaki hastalara uygulanır. İyileşme süresi de oldukça hızlıdır. Bunun yanında LASEK tekniği de yapılabilir. Kornea yapısı LASIK'e uygun olmayan kişilere yapılabilir. Operasyon korneanın ön kısmındaki ince tabaka kaldırılmadan yapılır. PRK, uygulaması da hipermetrop tedavisinde yapılabilir. Korneanın en üstünde bulunan epitelin sıyrılarak alttaki dokuya excimer laser uygulanması prosedürünü içerir. Son dönemlerde cerrahi olarak göz içi lens implantasyonu popülerdir. Yüksek numarada olan ve lazer uygulanamayan hastalara yapılır. Hangi cerrahiye ve tedaviye uygun olunup olunmadığını da göz doktorları belirler.
Temel göz muayenesi hipermetrop testini de içerir. Kırma kusurları açısından temel bir oftalmolojik muayene yapılmaktadır. Gözün numarasını ölçmeye yarayan otorefraktometre kullanılır. Sonrasında biyomikroskobik muayene yapılır. Bilgisayarlı göz tansiyonu ölçümü yapılur. Sonrasında görme keskinliği muayenesi yapılır. Hipermetrop teşhisinde bu yöntemler kullanılır. Doktor, gözlük muayenesinde gözün önüne çeşitli camlar yerleştirir ve hastaya en rahat görüşü sağlayan camların numaralarını bulur. Bu testte otorefraktometre cihazının ölçümlerinden de faydalanılır. Böylece hipetmetrop dereceleri belirlenebilmektedir.
Gözlük, lens veya cerrahi yöntemlerle hipermetrop göz kusuru tedavisi yapılabilir. Eğer doktor gözlük verdiyse mutlaka kullanılmalıdır.
Yakının net görülmediği hipermetrop sorunuyla astigmatın birlikte görülmesi durumuna hipermetrop astigmat denilebilir. Görüntü eğer retinanın arkasında odaklanırsa bu durum oluşmaktadır
Miyop olan göz, hipermetroba; hipermetrop da miyoba dönebilmektedir ancak aynı anda miyop hipermetrop görülmemektedir. Hipermetrop olan gözde astigmat görülür. Yani miyop ve hipermetrop aynı anda görülmez. Hipermetrop miyop ile birlikte olmaz.
Gözlük önerisini göz doktorları yapmaktadır. Hipermetrop gözlüğünün sürekli takılıp takılmayacağı ile ilgili bilgiyi hastanın durumuna göre göz doktoru vermektedir.
Hipermetrop için gözlük camlarında ışığın retinada odaklanmasını sağlayan, gözün kırma gücünü artıran ince kenarlı dışbükey mercekler kullanılır. Aynı optik özelliklere sahip kontakt lensler de kırma kusurunu düzeltmek için kullanılabilir. Yani “Hipermetrop ince kenarlı mercek mi?” sorusunun yanıtı, ince kenarlı mercek olarak verilebilir.
Çocukların büyük çoğunluğu dünyaya hipermetrop olarak gelmektedir. İlerleyen yaşlarda hipermetropi kaybolabilir ancak bazen bu olmayabilir.
Aileler bebeklerini 36’ıncı aya kadar göz muayenesi yaptırması önerilmektedir. Ailede hipermetropi sorunu hikayesi varsa bu muayeneler daha önem kazanmaktadır. Ayrıca, üç yaşa kadar senede iki ve sonrasında her sene çocukların göz muayenesinden geçmesi önemlidir. Çünkü yüksek hipermetrop sorunu çocukların gözlerinde şaşılık ve tembellik olma ihtimalini yükseltmektedir. Yani bebeklerde hipermetrop ve göz kayması görülebilir. Bu durum çocuklarda da yaşanabilir. Hipermetrop tedavisinde ilk aşamada göz doktorunun muayenesi ile gerçekleşen tanı koyma evresi bazı testlerle devam eder. “Çocuğum hipermetrop” diyerek telaşlanmaya gerek yoktur. Erken çocukluk döneminde gelişen hipermetropi, bazen düşük numaralı gözlüklerle bile tedavi edilebilir ve birçok çocukta yaş ilerledikçe sorun kendiliğinden çözülebilir. Ayrıca okula başlamadan göz taraması da mutlaka ailelere önerilmektedir.
Kontakt lens de hipermetrop tedavisi arasında yer almaktadır. Hekim eğer lens kullanımını uygun görmüşse lens kullanılabilir. Lens kullanırken hekimin verdiği lens eğitimini almak gerekir.
Hipermetrop tedavisinde dışbükey mercek kullanılmaktadır. Bu mercek üzerine gelen ışınları bir noktada toplayarak görüntüyü yakınlaştırır. Dışbükey merceğin kenarı ince, ortası kalın ve şişkin görünür.
Hipermetroplar uzaktaki cisimleri çok net görür ama yakındaki cisimleri bulanık görürler. Yazıları okurken, çizim yaparken, yazı yazarken, televizyon, tableti bilgisayar ya da telefonda bir şeyler izlerken bulanık görürler. Cisimlerin kenar çizgileri dağınık olabilir, cisimlerin sınırları net görülmeyebilir. Yakın çalışmalarda harfler, iç içe geçmiş olabilir.
Göze gelen görüntü iki noktada kırılıp, bir noktada odaklanarak görme olur. Kornea, gözdeki saydam tabaka olmakla birlikte gözdeki en kırıcı ortamdır. Gözde lens vardır. Bu da ortası bombeli kenarları ince yapıda bir bölgedir. Işınlar kornea ve lensten geçer ve sonrasında ağ tabakada odaklanır. Görüntü odaklanması gereken yerin arkasında olursa ve göz küresinin çapı kısaysa hipermetropi olur.
Hipermetrop uzağı görememe değil yakın görmekte zorlanma sorunu anlamına gelmektedir.
Ne miyop, ne astigmat ve ne de hipermetrop olmayıp da 40’lı yaşlarda başlayan “Yakını iyi görememe" sorunu da toplumda yaygın olarak hipermetropi olarak bilinmektedir. Ama bu yanlış bir bilgidir. Hipetmetropi, yaşın ilerlemesiyle birlikte oluşan göz sorunuyla karıştırılmaktadır. Yaşlılıkta ortaya çıkan yakını görememe sorununa “Presiyobi” denmektedir. Hipermetropi her yaş grubunda olabilirken; “Presiyobi” yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkmaktadır. Her ikisinde de uzağı görme yakını görmeden daha iyidir, gözlükle tedavilerinde (+) numaralı cam kullanılır, ancak camların çerçeveye yerleştirilmesinde fark vardır.
Bu sorun genelde ilköğretim okulu öğrencilerinde görülür. Teşhis edilemezse daha ciddi sorunlara neden olur. Genelde bu çocuklar uzak ve yakını net ve iyi görür. Ama sadece okuma yaparken ve özellikle de geceleri görme sorunu yaşarlar. Bu sorunla birlikte baş ağrısı, gözde yorgunluk olur. Bu durum okulda başarısızlığa da sebebiyet verir. Bundan korunmak için çocukları rutin göz muayenesine götürmek gereklidir.
Hipermetrop bebeklik çağında da başlayabilir, çocukluk çağında da. Belirli bir yaş durumu yoktur.
Gözlük kullanmakla derece çok fazla ilerlememektedir. Ancak, hipermetropların gözlerindeki mercek sistemi normalden daha fazla çalışır ve eksiği telafi eder. İşte bu sistem ihtiyaçtan fazla numara kullanılırsa fazla çalışmaktan vazgeçebilir ve artık gözlüksüz kalmaya ya da düşük numaralara razı olmayabilir, böylece eskiye göre daha yüksek bir numaraya ihtiyaç olabilir.
Güncelleme Tarihi : 20 Mayıs 2024
Yayınlanma Tarihi: 31 Mart 2024
Memorial Şişli Hastanesi Göz Merkezi'nden Prof. Dr. Abdullah Özkaya, hipermetropi nedir? sorusunu yanıt veriyor.
3 yıl önce
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
