Halk arasında yüksek kolesterol olarak bilinen hiperlipidemi, kanın çok fazla lipid yani mumsu yağlar olan kolesterol ve trigliserit içerdiği anlamına gelir. Çok fazla kolesterol ve lipit yağlar sağlıklı açısından olumsuz bir duruma işarettir çünkü kanın vücudunuza dolaştığı arter otoyollarında barikatlar oluşturarak atardamarlardan yeterince kan alamaz ve özellikle kalp hastalıkları riskini artırır. Yaygın görülen bir durum olan hiperlipidemi, kalp krizi belirtilerine benzer şekilde nefes darlığı, göğüs ağrısı ve mide bulantısı gibi semptomlar gösterebilir. Yaşam tarzından yapılacak değişiklikler hiperlipidemi değerlerinde düşüş yaşanması sağlar.
Hiperlipidemi (Yüksek Kolesterol) Nedir?
Yüksek kolesterol olarak da adlandırılan hiperlipidemi, kandaki kolesterol ve lipit yağ oranının olması gerekenden yüksek değerlerde olması durumudur. Bu durum aynı zamanda kandaki LDL kolesterol (kötü kolesterol) oranının da yüksek olduğu anlamına gelir. LDL kolesterol değerinin yüksek olması da kanda kolesterol dengesizliğiyle birlikte hiperlipideminin meydana gelmesine neden olur.
Genellikle obezite, sigara-alkol, hareketsiz yaşam, genetik ve yaş faktörleri hiperlipidemi nedenlerinden sayılır. Başlangıçta herhangi bir belirtiyle karşılaşılmayan hiperlipidemi vakaları ilerlediğinde kalp hastalıkları riskini artırabileceği için kalp krizi belirtilerinin yaşanması olasıdır.
Farkına varılıp tedavi edilmediği takdirde koroner arter hastalıklarına sebebiyet verebilen hiperlipidemi özellikle kalp krizi, felç ve diğer sağlık sorunları oluşturabilir. Genellikle ömür boyu devam eden bir durum olan hiperlipidemi, dengeli beslenme, hareketli bir yaşam ve bazı ilaçlar aracılığıyla kontrol altına alınabilir.
Hiperlipidemi (Yüksek Kolesterol) Neden Olur?
Hiperlipidemi, kandaki kolesterol ve lipit yağ oranı anormal yüksekliklere ulaştığında meydana gelir. Bununla birlikte sağlıksız beslenme, sigara-alkol tüketimi, hareketsiz yaşam, genetik, yaş faktörü ve birtakım kronik hastalıklar hiperlipidemi oluşumuna zemin hazırlayabilir.
Hiperlipidemi nedenleri genel olarak şunlardır:
Hiperlipidemi Değeri Kaç Olmalıdır?
Kan testi yapılarak belirlenen hiperlipidemi değeri, 200 mg/ dl’nin altında çıktıysa normal kabul edilir. Ancak 240 mg /dl’nin üstünde çıkan hiperlipidemi değerleri risk barındırır ve doktor kontrolünde teşhis ve tedavi sürecine geçilir.
Hiperlipidemi (Yüksek Kolesterol) Belirtileri Nelerdir?
Kandaki kolesterol ve lipit yağ oranının yüksek olması anlamına gelen hiperlipidemi aynı zamanda yüksek kolesterol olarak da bilinir. Hiperlipidemi genel olarak herhangi bir semptom göstermeden kişinin günlük hayatını olumsuz etkilemeyebilir ancak ilerlediği takdirde kalp krizi semptomlarından göğüs ağrısı, nefes darlığı, mide bulantısı ve baş dönmesi meydana getirebilir.
Kalp krizi semptomlarıyla benzerlik gösterebilen yüksek kolesterol belirtileri şunları içerir:
Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
Yüksek kolesterol olarak bilinen hiperlipidemi, atardamarlarınızın duvarlarında tehlikeli düzeyde kolesterol birikmesine ve kardiyovasküler hastalıkların oluşumuna neden olabilir. Bu birikintiler (plaklar) atardamarlarınızdaki kan akışını azaltarak kalp krizi belirtilerinden göğüs ağrısı ve nefes darlığı meydana getirebilir.
Kalp krizi
Yükselen kolesterol değerleri, damarlardaki kan akışını azaltarak kalp krizi riskini yükseltir.
Mide bulantısı ve kusma
Hiperlipidemi belirtilerinden olan mide bulantısı ve kusma da kolesterol yüksekliği sebebiyle genellikle kalbe veya beyne giden kan akışı yavaşladığında veya engellendiğinde ortaya çıkar.
Baş dönmesi
Vücuttaki kolesterol düzeylerindeki ve özellikle kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterol düzeyindeki artış, plak olarak bilinen yağ birikintilerinin birikmesine yol açarak baş dönmesine yol açabilir.
Yüksek tansiyon
Kolesterol ve trigliseritlerin atardamarlarda birikerek kan damarlarını tıkayıp daraltma potansiyeli sonucu kişide yüksek tansiyon ortaya çıkabilir.
Hiperlipidemi Nasıl Teşhis Edilir?
Herhangi bir semptom göstermeden de oluşabilen hiperlipidemiyi teşhis edebilmenin en geçerli yollarından biri lipit paneli adı da verilen kan testinin yapılmasıdır. Bu test sayesinde bireyin kanındaki HDL, LDL, toplam kolesterol ve trigliserit değerleri belirlenir.
Hiperlipidemi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hiperlipidemi yani yüksek kolesterol değerlerini olması gereken seviyeye getirmek için başlıca yapılması gerekenler yaşam tarzı değişiklikleriyle başlar. Doymuş ve trans yağlardan uzak durup sağlıklı beslenerek, kilo vererek, sigara-alkolü bırakarak ve egzersiz yaparak hiperlipidemi değerlerinin düşmesini sağlayabilirsiniz.
Hiperlipidemi için diğer bir tedavi yöntemi de doktor tarafından reçete edilen kolesterol ilaçlardır. Doktor kontrolünde teşhis edilen hiperlipidemi sonrası reçete edilecek ilaçlarla değerlerin düşmesi amaçlanır.
Hiperlipidemi (Yüksek Kolesterol) Hakkında Sık Sorulan Sorular
Hiperlipidemi ne demek?
Hiperlipidemi, kandaki kolesterol ve lipit yağların çok yüksek seviyeleri çıkması durumudur.
Kolesterol neden yüksek çıkar?
Kolesterolün yüksek çıkmasının yaygın nedenleri arasında yağlı besinler tüketmek, sigara-alkol tüketimi, hareketsiz yaşam ve stresli bir hayat yer alır.
Yüksek kolesterole ne iyi gelir?
Hiperlipidemi değerlerini normal seviyeye indirmek için doymuş ve trans yağlardan uzak durulmalı, sağlıklı bir diyet programı uygulanmalı, kilo verilmeli düzenli egzersiz yapılmalı, sigara-alkol bırakılmalı ve stresten uzak durulmalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 6 Ekim 2023
Yayınlanma Tarihi: 6 Ekim 2023
