Hemiparezi, vücudun bir tarafındaki kaslarda ortaya çıkan hafif bir güç kaybını ifade eder. Tek taraflı kas zayıflığı anlamına gelen hemiparezi, vücudun sağ ya da sol tarafında kol, el, yüz, göğüs, bacaklar ve ayaklarda ortaya çıkabilir. Nedeni genellikle beyin, omurilik veya etkilenen kasların sinirlerinde meydana gelen hasardır. Felç için bir ön uyarıcı olabilen hemiparezi durumunda vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Hemiparezi Nedir?
Hemiparezi, günlük yaşamdaki yemek yeme ve giyinme gibi aktiviteleri zorlaştıran, vücudun tek bir tarafındaki kol, bacak ve yüz kaslarını etkileyen kas zayıflığıdır. Bu durum genelde sinirlerde meydana gelen bozulma kaynaklı ortaya çıkar.
Günlük yaşamsal faaliyetleri ciddi anlamda olumsuz etkileyebilme potansiyeli bulunan hemiparezide vücut tek taraflı bir kas zayıflığı yaşar. Bu kas zayıflığı yürüyüşü zorlaştıran denge problemiyle kendini gösterir. Bununla birlikte kişinin yemek yeme ve giyinme gibi temel aktivilerinde de zorlanmasına neden olan hemiparezi felcin erken bir belirtisi olabilir.
Hemiparezinin yaygın belirtileri arasında ayakta düz bir şekilde durmakta zorlanma, yürüme güçlüğü ve kas zayıflığı olan bölgelerde uyuşma veya karıncalanma yer alır.
Hemiparezi Neden Olur?
Hemiparezinin yaygın bir nedeni inmedir. İnme sonucu beyin dokularına oksijen akışı azalır ve hücrelerde zamanla ölme gerçekleşir. Bununla birlikte beyin, omurilik veya kas sinirlerinde meydana gelen bozulmalar da hemiparezi nedenidir.
Hemipareziyi tetikleyen faktörler ise şöyledir:
- İnme(felç)
- Omurilik ve sinirlerde meydana gelen bozulmalar
- Beyinde anevrizma ve kanamalar
- Omurilik yaralanmaları
- Epilepsi nöbetleri
- Beyin tümörleri
- Ensefalit ve menenjit gibi sinir sistemini etkileyen enfeksiyonlar
- MS hastalığı
- Geçici zayıflığa neden olabilecek psikiyatrik hastalıklar
Hemiparezi Belirtileri Nelerdir?
Tek taraflı kas zayıflığı olan hemiparezi genellikle denge sorunu ve yürüme güçlüğü ile kendini belli eder. Kişi yürümekte ve ayakta durmakta zorluk çeker. Buna ek olarak kas zayıflığı yaşanan bölgede uyuşma veya karıncalanma, kas yorgunluğu ve koordinasyon eksikliği de sayılabilir.
Hemiparezi şu belirtilerle ortaya çıkar:
- Denge sorunu ve yürüme güçlüğü
- Ayakta durmakta zorlanma
- Kas zayıflığı olan bölgede uyuşma veya karıncalanma
- Kas yorgunluğu
- Koordinasyon eksikliği
- Nesneleri güçlü bir şekilde kavramakta zorluk
- Yüz kaslarını rahat hareket ettirememe
- Ayakta dururken, yürürken veya otururken bir tarafa eğilmek
Yukarıda yer alan belirtiler müdahale edilmediği takdirde felç riski taşır. Bu sebeple kendinizde bu belirtilere rastlıyorsanız tıbbi müdahale için doktora başvurun.
Hemiparezi Nasıl Teşhis Edilir?
Herhangi bir hemiparezi belirtisi şikayetiyle doktora gittiğinizde doktor tarafından fiziki bir muayene gerçekleştirilir. Bu belirtilerin gerçekten kas zayıflığı mı yoksa ağrıdan mı olduğu yönünde bir inceleme yapılır ve hem refleks hem de kas gücünün performansını ölçmek için çeşitli hareketler yaptırılabilir.
Bunların yanı sıra beyin ve omurilikle ilgili herhangi bir sorunun varlığından şüphe duyuluyorsa MR ve bilgisayarlı tomografi de istenebilir.
Hemiparezi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hemiparezi tedavisi hedefe yönelik bir tedavidir. Burada amaç hemipareziye neden olan faktörü belirleyip uygun tedavi yöntemini başlatmaktır. Genellikle uzun süreli hemiparezi tedavilerinde motor becerileri ve koordinasyonu güçlendirmek ve günlük aktiviteleri yönetme yeteneğinizi geliştirmek amaçlanır.
Bu doğrultuda kas zayıflığını ortadan kaldırmak ve kişinin motor becerilerini yeniden kazanmasını sağlamak için bazı tıbbı terapi ve rehabilitasyon yöntemleri uygulanır. Bu yöntemler şöyle açıklanabilir:
Elektriksel uyarım
Elektriksel uyarım yönteminde hemiparezi olan taraftaki zayıf kaslara küçük elektrikli pedler yerleştirilir. Bu sayede vücuda kasların kasılmasına yardımcı olan bir elektrik yükü gönderilir. Böylece zayıf kasların yeniden harekete geçmesi amaçlanır.
Kortikal uyarım
Kortikal uyarım, egzersiz sırasında beyne elektrik akımı gönderen bir yöntemdir.
mCIT
Bu yöntem aslında kısıtlamaya dayalı bir terapidir ve sizi vücudun zayıf tarafını kullanmaya zorlayan bir tedavi yöntemi olarak bilinir. Düzenli uygulama ile bölgedeki sinir fonksiyonu iyileşebilir. mCIT diğer tedavilerle birlikte kullanıldığında daha da fayda sağlar.
Hemiparezi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Hemiparezi ne demek?
Hemiparezi, beyin, omurilik ve sinirleri içeren sinir sistemi yaralanmalarının veya hastalıklarının yaygın bir sonucu olan tek taraflı kas zayıflığıdır.
Hemiparezi ve hemipleji arasındaki fark nedir?
Hemiparezi vücudun tek bir tarafında kısmi kas zayıflığı olarak tanımlanırken hemipleji tam bir zayıflık söz konusudur.
Hemiparezi tehlikeli mi?
Hemiparezi bir inme işareti olabilir ve müdahale edilmediği takdirde tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Hemiparezi önlenebilir mi?
Hemipareziyi önlemek mümkün değildir ancak sağlıklı beslenerek, düzenli egzersiz yaparak, kronik hastalıklarınız varsa tedavisi ihmal etmeyerek hemipareziye neden olabilecek faktörleri uzaklaştırabilirsiniz.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 15 Mayıs 2024