Heimlich Manevrası Nedir? Heimlich Manevrası Nasıl Yapılır?

Heimlich Manevrası Nedir?

Heimlich manevrası, kişinin arkasına geçip yatay bir şekilde yumruk yapılan el ile göğüs kafesinin altına bası uygulanarak kişinin üst solunum yolunu tıkayan cismin çıkarılmasıdır. Heimlich manevrasında kişi yere paralel eğik olacak şekilde tutularak arkasına geçip karın boşluğuna 5-6 basınç uygulanıp yabancı cisim soluk borusundan çıkarılması sağlanır.

Heimlich manevrası özellikle bilinci açık kişilere uygulanmalıdır. Genellikle yetişkin ve çocuklarda uygulanan heimlich manevrasının bebeklere yapılması önerilmez. Boğulan kişi güçlü ve rahat bir şekilde öksürebiliyorsa kişinin öksürmeye devam etmesine izin verilmelidir.. Öksürmek sıkışmış nesneyi doğal olarak sıkıştığı yerden çıkarabilir. Eğer kişi normal bir şekilde öksüremiyor, konuşamıyor, ağlayamıyor veya gülemiyorsa, kişiye heimlich manevrası uygulanır.

Kişinin rahatlıkla konuşamaması, nefes alamaması veya öksürememesi durumunu boğulduğunun ve heimlich manevrası uygulanmasını gerektiren işaret belirtileridir ve hayati tehlike oluşturur. Boğulma anında beyine giden oksijen kesilmeye başlar. Oksijen kesilmesiyle başlayan süreç hayati tehlike meydana getirir. Bu durumda heimlich manevrası pozisyonu alarak kişinin soluk borusuna kaçan yabancı cisim vakit kaybetmeden çıkartılmaya çalışılır.

Heimlich Manevrası Hangi Durumlarda ve Kimlere Uygulanır?

Solunum yollarına kaçan yabancı cismin boğulmaya sebep olmaması için hızlı bir şekilde sıkışan bölgeden çıkartılma işlemi olan heimlich manevrası konuşamayan, rahat öksüremeyen ve nefes alamayan bilinci açık yetişkin ve çocuklara uygulanır ancak bebeklere karşı yapılması önerilmez. Karın itmesi adı da verilen heimlich manevrası kişinin diyaframını kaldırarak ciğerlerdeki havanın dışarı atılmasını sağlar. Bu durum da sıkışan yabancı cismin dışarı atılmasını kolaylaştırır.

Heimlich manevrası, boğulan kişinin seslendiğinizde tepki veremediği ve gözlerinin açık halde olmadığı durumlarda uygulanmaz. Hayat kurtaran hızlı bir işlem olan heimlich manevrası yalnızca kişinin bilincinin açık olduğu esnada uygulanır.

Heimlich manevrasının aşağıdaki durumlarda uygulanması gerekir:

• Rahat nefes alınamıyorsa,
• Güçlü bir şekilde öksürülemiyorsa,
• Konuşma güçlüğü çekiliyorsa,
• Cilt, dudak ve tırnaklarda renk değişimi yaşanıyorsa,
• Bilinç kapalı değilse,

Heimlich manevrası pozisyonu alınıp hızlı bir şekilde gereken adımlar uygulanmalı ve soluk borusuna kaçan yabancı cisim çıkartılmalıdır. Bilinci kapalı olan kişiler ise sağ tarafa yatırılarak acil bir şekilde 112 aranarak hastaneye gitmesi sağlanır.

Heimlich Manevrası Nasıl Yapılır?

Heimlich manevrası, kişinin bilincinin açık ancak soluk borusuna kaçan cisim sonrası boğulma tehlikesiyle karşı karşıya durumlarda uygulanır.

Heimlich manevrasında kişinin arkasına geçildikten sonra yatay bir şekilde yumruk yapılan el göğüs kafesinin altına ve karnın etrafına dolanarak diğer elle kavranır. Daha sonra kişiye yere paralel eğik olacak şekilde 5-6 kez arkadan hem içe hem de yukarı doğru ittirilerek kuvvetli basınç uygulanır ve yabancı cisim soluk borusundan çıkarılmaya çalışılır.

Bu işlemi yaparken kişinin bilincinin açık olmasına dikkat edilmelidir. Boğulma tehlikesi geçiren kişinin bilincinin açık ancak rahat bir şekilde konuşamayıp, nefes alamayıp ve güçlü bir şekilde öksüremiyor olması gerekir. Bilinci kapalı olan kişilere ve özellikle bebeklere heimlich manevrası uygulanmaz.

Heimlich manevrası adım adım şöyle uygulanır:

• Kişiyi ayağa kaldırın
• Arkasına konumlanacak şekilde geçin
• Kollarınızı bel ve karnın etrafına dolayın
• Göğüs kafesiyle göbek deliğinin arasında yatay yumruk yapın
• Kişiyi yere paralel olacak şekilde eğin
• Pozisyon aldıktan sonra arkadan 5 kez içeri ve yukarı ittirme işlemi uygulayın
• Yabancı cisim dışarı çıkana ve kişi rahat nefes alabilene kadar tekrarlayın

Heimlich manevrası hamileler için birkaç farkı uygulama içerir. Boğulan kişi hamileyle karın üzerine baskı yapmak yerine, baskılar göğüs kemiğine (sternum) doğru yapılmalıdır.

Eğer boğulan kişi 1 yaşından küçükse heimlich manevrası şu adımlar izlenmelidir:

• Bebeği, göğsü önkolunuza dayanacak şekilde yüzüstü çevirin
• Başlarının vücutlarından daha aşağıda olduğundan emin olun
• Elinizin topuğuyla bebeğe kürek kemiklerinin arasına beş kez vurun. Vuruşlar sert olmalı ancak yaralanmaya neden olacak kadar şiddet uygulamayın
• Bebeğin ağzını kontrol edin ve görünür nesneleri çıkarın
• Bebeğin ağzını görünür nesneler açısından tekrar kontrol edin. Yabancı cisim çıkana kadar veya bebek bilincini kaybedene kadar bu işlemi tekrarlayın.

Heimlich Manevrası Tek Başına Nasıl Uygulanır?

Yalnızca tek kişinin bulunduğu bir ortamda yabancı cisme bağlı boğulma tehlikesi durumu varsa bir elin baş parmağı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak koyulması ve diğer elin de yumruğu kavraması gerekir. Bu hareket 5 kez aynı anda içeri ve yukarı doğru itilmelidir. Yabancı cisim dışarı çıkıp nefes alıp öksürebilene kadar harekete tekrar edilmelidir. Bununla birlikte karnınızı bir masanın köşesi ya da bir sandalyenin arkasına koyup destekleyerek itebilirsiniz.

Heimlich Manevrası Hakkında Sık Sorulan Sorular

Heimlich manevrası ne demek?

Heimlich manevrası, soluk borusuna kaçan yabancı cismin çıkarılmasını içeren hızlı bir ilk yardım işlemi olarak tanımlanır.

Heimlich manevrası kaç kez yapılır?

Manevra 5 kez üst üste yapılır ve yabancı cismin çıkıp çıkmadığı kontrol edilir. Bu işlem yabancı cisim çıkıncaya kadar tekrarlanır.

Heimlich manevrası bebeklere uygulanır mı?

Heimlich manevrası 1 yaş üzerindeki çocuklara uygulanabilmektedir. 1 yaş altındaki çocuklara ise sırt vurusu ve göğüs basısı şeklinde uygulama yapılabilir.

Heimlich manevrası ne zaman uygulanmaz?

Heimlich manevrası bilinci kapalı kişilere uygulanmaz. En yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Heimlich manevrası işe yaramazsa ne yapılmalıdır?

Yabancı cisim çıkmazsa ve kişinin bilinci kapanırsa en kısa süre zarfında temel yaşam desteği başlanmalıdır. Olay yerine profesyonel çalışanlarının bir an önce gelmesi ve kişinin uygun bir sağlık kuruluşuna daha güvenli, hızlı şekilde ulaşabilmesi için 112 aranarak yardım istenmelidir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.