Hastalık hastalığı (hipokondriyazis) kişinin gerçek olmamasına rağmen, en ufak bir yeri ağrısa bile bu durumu ciddi bir sağlık problemine bağladığı ve hasta olduğunu düşündüğü korku ve endişe içeren bir tür anksiyete bozukluğudur. Bu durum, genellikle hafif veya normal vücut işlevlerini ciddi hastalıkların belirtisi olarak yorumlama eğilimiyle karakterize edilir. Hastalık hastası olan kişiler, genellikle ufak sağlık sorunlarını büyütür, kendisini hasta olarak tanımlar ve sürekli tıbbi yardım arayışı içine girerler. Hastalık hastalığı, kişinin günlük yaşamını, iş ve sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Genellikle kaygı bozukluklarıyla ilişkilendirilen hastalık hastalığının tedavisi psikolojik destek ve bazen de ilaç tedavisi içerir.
Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Nedir?
Hastalık hastalığı olan hipokondriyazis, kişinin hem hastalanma riskinin yüksek olduğunu düşünmesi hem de ciddi bir hastalığa yakalandığı konusunda kalıcı ve gerçekçi olmayan bir korku duymasıdır. Bir tür anksiyete bozukluğu olan bu durumda hastalık hastası olan kişiler en ufak bir ağrıyı bile gerçek bir hastalığa yorup korkuya kapılır. Bu durum kişinin sağlığıyla ilgili normal düzeydeki endişeden daha farklıdır.
Hiçbir fiziksel semptomu bulunmayan hastalık hastalığında kişiler kapsamlı bir tıbbi muayene geçirip herhangi bir sağlık sorunuyla karşılaşmasa bile normal vücut hislerinin veya küçük semptomların ciddi bir hastalığın belirtileri olduğuna kendilerini inandırır. Buna bağlı olarak hastalık hastası bireyler sık sık doktora gider, muayene olur, tahliller yaptırır ve hasta olduğunu düşündüğü konuyla ilgili sürekli araştırma yaparlar.
Hastalık hastası olan kişiler tıbbi testlerde sorun olmasa bile ciddi bir hastalığa sahip olduklarını düşünürler. Yaşla birlikte veya yoğun stres altında olunan zamanlarda bu his daha da artış gösterebilir. Kişinin günlük hayatını, kariyerini ve ikili ilişkilerini derinden etkileme potansiyeli olan hastalık hastalığı, genellikle psikoterapi yöntemi ve ilaç tedavisiyle yumuşatılmaya çalışılır.
Hipokondriyazis krizi nedir?
Hipokondriyazis krizi, kişinin kendisini hasta olarak tanımladığı konusunda yoğun bir şekilde kaygı, panik ve korku hissetme durumu olarak açıklanabilir. Hipokondriyazis krizi geçiren birisi kalp çarpıntısı, ölüm korkusu, nefes darlığı, terleme, mide bulantısı ve baş dönmesi gibi fiziksel belirtiler yaşayabilir.
Kişi kendisinin kalp krizi geçireceği, kanser olacağı gibi düşüncelere sahip olup bu düşüncelerin sonucu olarak büyük bir korku yaşarlar. Hipokondriyazis krizinin sebebi çoğunlukla kişinin günlük hayatında yaşadığı problemler olarak gösterilir.
Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Neden Olur?
Hastalık hastalığının nedeni kesin olarak bilinmese de kişinin günlük hayatında yaşadığı problemler, stres, geçmişte yaşadığı travmatik durumlar, çevresel faktör ve kişilik özelliği gibi faktörler hastalık hastalığına sebebiyet verebilir.
Hastalık hastalığını ortaya çıkaran faktörler şu şekildedir:
- Kişisel olarak zayıf bir farkındalığa ve endişeli bir yapıya sahip olmak
- Çocuklukta ciddi bir hastalık geçirmek
- Çok sevdiği birini kaybetmek
- Ailede ciddi bir hastalığın bulunması
- Yakın çevredeki endişeli kişilerin varlığı
- Stresli bir durum veya olayla karşı karşıya kalmak
- Çocukken istismara uğramak
- İnternette sağlıkla ilgili çok fazla bilgi araştırmak
- Çevresel faktörler
- Düşük benlik saygısı
Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Belirtileri Nelerdir?
Hastalık hastalığı belirtilerinin başında hasta olmaktan korkmak, araştırılan bir hastalığın kendisinde olduğuna inanmak, sürekli endişe ve stresli ruh haliyle birlikte hastalığa yakalanmamak için insanlardan uzak durmak gelir.
Hastalık hastalığı olan kişilerde yukarıda yer alan birtakım fiziksel belirtiler ortaya çıkabilir. Bazı davranışlar dışarıdan fark edilirken bazıları ise fark edilmez. Hastalık hastalığı kişinin yaşamını ve özel hayatını derinden etkilemektedir.
Hastalık hastalığı şu belirtilerle ortaya çıkar:
- Hasta olmaktan korkmak
- Herhangi bir hastalığının olup olmadığını sürekli kontrol etmek
- İnternetten bir hastalığı araştırdıktan sonra o hastalığa sahip olduğuna inanmak
- Sürekli doktor randevusuna gitmek, sonuçlardan güvence duymamak
- Hasta olduğuna dair endişe duyulması ve stres halinde olunması
- Yoğun kaygı durumunda olmak
- Sürekli sağlık durumuyla ilgili konuşmak
- Hastalığa yakalanmamak için insanlardan uzak durmak
- Panik atak yaşamak
- Sürekli hastalık semptomlarını araştırmak
- Sosyalleşmede zorluk yaşamak
- Duygusal stres
- Kalp atışını ve tansiyonunu sürekli kontrol edip, takip etmek
- Hastalık fikriyle meşgul olup uykusuzluk yaşamak
Hastalık hastalığı fiziksel belirtileri nelerdir?
Hastalık hastalığının farklı çesitte belirtileri bulunur. Bunların başında fiziksel belirtiler gelir. Hastalık hastalığı olan kişiler herhangi bedenlerindeki bir durumu abartır ve ciddi bir hastalığa sahip olduğunu düşünür.
Hastalık hastası olan kişilerde görülen fiziksel belirtiler şöyledir:
Yukarıda yer alan fiziksel belirtileri yaşayan kişiler sık sık doktora gider, birçok tıbbi test geçirerek olmayan hastalığını ortaya çıkarmaya çalışır. Ayrıca gittikleri hastaneyi ve doktoru sık sık değiştiren bu bireyler, hastalıklarla ilgili düzenli olarak araştırma yaparlar.
Hastalık Hastalığı Kimlerde Görülür?
Hastalık hastalığı genelde erken ya da orta yetişkinlik döneminde görülür. Hem kadınlar hem de erkeklerde görülme oranı neredeyse aynı olan hastalık hastalığı yaşlı insanlarda ise hafıza sorunları ile ilgili birlikte korku şeklinde kendisini gösterir. Tüm bu bilgiler ışığında hipokondriyazisin 20-30 yaş aralığında görülmesinin daha yüksek olduğu değerlendirlir.
Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hastalık hastalığı tedavi edilmediği zaman ciddi sorunlara neden olabilir. Hastalık hastalığı psikoterapi ve ilaç olmak üzere iki şekilde tedavi edilir.
Hipokondriyazis tedavisi kişilerin semptomlarını ve günlük yaşantısındaki işlevselliğini iyileştirmeye odaklanır.
Hastalık hastalığı tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Hipokondriyazis tedavisi için psikoterapi en yaygın tedavi yöntemidir. Özellikle bilişsel davranışçı terapi önemlidir. Bilişsel davranışçı terapi hastalık hastalığı tedavisinde oldukça etkili bir yöntemdir. Kişilere korkuyu yönetmeye yardımcı olacak yolları öğretir.
- Yararsız düşünceler yerine vücudunuzu daha iyi tanıyarak daha iyi düşünceler edinmek
- Endişelerin ve davranışların kişiyi nasıl etkilediğinin farkına varmak
- Kaygı ve stresle daha iyi baş edebilme yöntemlerini öğretmek
- Davranışsal stres yönetimi ile ilgili psikoterapi türüne yönelmek
- Psikoterapinin işe yaramadığı kişilerde antidepresan tedavisi
Hastalık hastalığından kurtulmanın yolları nelerdir?
Hastalık hastalığına sahip kişilere destek olmak ve anlayışlı davranarak kişinin bu sağlık problemiyle başa çıkmasında yardımcı olmak amaçlanır.
Hastalık hastalığını yenmek için psikolog ya da psikiyatrist gibi uzmanlara danışmak gerekir. Bilişsel davranışçı terapi gibi konuşma terapisi oldukça faydalıdır. Bu şekilde kaygıya neden olan faktör tespit edilir ve bunlar üzerine gidilir. Psikoterapi ve ilaç tedavisi ile hastalık hastalığının üzerinden gelebilirsiniz.
Hastalık Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Hastalık hastalığı ne kadar sürer?
Hastalık hastalığının ne kadar süreceğini belirlemek zordur. Bunun kesin bir cevanı bulunmaz. Hipokondriyazis tedavi edilmezse uzun yıllar sürebilir. Psikoterapi veya ilaç yöntemi ile tedavi edilebilir ve kişinin yaşamı kontrol altına alınabilir.
Hastalık hastalığı kendi kendine geçer mi?
Hastalık hastalığı kişinin yaşam tarzını da etkileyen ciddi psikolojik bir rahatsızlık durumudur. Bu rahatsızlığın kendi kendime geçmesi zordur. Hasta kendini devamlı ciddi bir hastalığa sahip olduğu konusunda kaygılı hisseder. Bu durum ruh sağlığını da olumsuz etkiler. Kişisin psikiyatri yardım alması tavsiye edilir.
Hipokondriyak kişilik ne demek?
Hipokondriyak, hastalık hastalığına yakalanmış kişiye denir. Hipokondriyak kişilik, önemli bir hastalığa sahip olmamasına rağmen kişinin hastalığa yakalanma konusunda aşırı kaygı duyan bir kişilik tipi olarak görülür. Hipokondriyak kişiler, vücutlarındaki hafif belirtileri bunun ciddi bir hastalık olduğunu düşünüp konuyu takıntılı bir şekilde araştırırlar. Hipokondriyak kişiler doktor bir sorun olmadığını söylese bile kaygı duymaya devam ederler.
Hipokondriyazis genetik midir?
Hipokondriyazis rahatsızlığı genetik olarak da değerlendirilir. Fakat bu genetik etkinin çerçevesi net belirlenmemiştir. Hastalık hastalığında genetik orta düzeyde bir etkiye sahiptir. Hipokondriyazis çevresel faktörler, kişisel deneyimler sonucu da ortaya çıkabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 20 Şubat 2024
Yayınlanma Tarihi: 9 Ocak 2024
