2021 yılı verilerine göre 23 milyon tonu ülkemizde olmak üzere, dünyada yaklaşık olarak 928 milyon ton süt üretiliyor. Ülkemizde üretimi yapılan sütün %92’sinin inek sütü olduğu belirtiliyor Geri kalan %8’lik kısmı da koyun, keçi, manda, deve, eşek gibi hayvanların sütleri oluşturuyor. Ancak Türkiye Sağlık ve Beslenme Araştırması (TBSA) 2017 verileri; 15 yaş üzeri kişilerde süt ve süt ürünlerinin günlük tüketiminin 188,2 gr olduğunu gösteriyor. Süt tüketiminin yeterli miktarda olmadığı ülkemizde, süt ve süt ürünlerinin tercih edilmesi konusunda gerekli çalışmaların yapılması büyük önem taşıyor. Memorial Antalya Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Berna Ertuğ,”1 Haziran Dünya Süt Günü” nedeniyle, süt tüketimi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Türkiye’de süt tüketiminin artırılması gerekiyor
Ülkemiz dünyada süt tüketiminde gerilerde kalmaktadır. Türkiye’de içme sütü diğer süt ürünlerine göre daha az tüketilirken; daha çok yoğurt, beyaz peynir ve ayran tercih edilmektedir. Kişi başı süt tüketimi günlük 34.5 ml, yıllık 12.5 L, yoğurt tüketimi günlük 112.7 g, yıllık 41.1 kg ve peynir tüketimi 39.0 gr, yıllık 14.2 kg’dır. Dolayısıyla ülkemizde süt tüketiminin artırılması gerekmektedir. Çünkü kalsiyum ve fosfor başta olmak üzere vitamin mineral yönünden zengin bir içecek olan süt, sağlıklı bir yaşam için önemli rol oynar. Süt tüketiminin; kemik sağlığının yanı sıra kanser, hipertansiyon, diyabet gibi kronik hastalıklardan koruyucu etki gösterdiği, diş çürüklerini ve osteoporozu önlediği, aynı zamanda tokluk hissi sağlayarak kilo kontrolünde etkili olduğuna yönelik çalışmalar bulunmaktadır.
Çocukluk dönemi önemi daha da artıyor
Çocukluk ve ergenlik döneminde kemik yapımı ve yoğunluğu hızlı olduğu için yeterli süt tüketimine dikkat edilmelidir. Sütün ortalama %87,3’ü su, %5’i karbonhidrat, %3,5’i yağ, %3,4’ü protein, %0,7’si de mineraldir. Süt; C vitamini ve demir dışındaki tüm vitamin ve minerallerden zengindir. Sütte; başta kalsiyum, fosfor, A ve B grubu vitaminlerinden özellikle B12 ve riboflavin, protein bulunmaktadır.
1200 mg kalsiyum kemik erimesinden korur
Erken yaşlarda düzenli ve yeterli kalsiyum alımıyla kemik mineral yoğunluğunu artırmak, ileriki yaşlarda kemik erimesi gibi problemleri önlemeye yardımcı olur. Süt ürünlerindeki kalsiyumun diğer sebze veya besinlere göre üstün olmasının sebebi, biyoyararlılığının daha yüksek olmasıdır. Yetişkinlerin alması gereken kalsiyum miktarı günlük 1200 mg’dır. 1 su bardağı süt, 2 kase yoğurt veya 2 dilim az yağlı peynir ile günlük kalsiyum ihtiyacı karşılanabilir.
Laktozsuz ürünler de önemli bir seçenek
Süt tüketiminde laktoz intoleransı olan bireyler zorluk yaşayabilir. Süt içildikten sonra gaz, şişkinlik, karın ağrısı, ishal, nadiren bulantı ve kusma görülebilir. Bu rahatsızlığı yaşayanların laktozsuz ürünleri tüketmesi önerilir. Alerjik bünyesi olan kişiler, sütteki kazein proteininden etkilenebilir. Bu nedenle 1 yaşına kadar bebeklere inek sütü verilmemelidir. ‘Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi’nde yetişkin bireylerin 2 orta boy su bardağı; çocuklar, büyüme-gelişme dönemindeki gençler, gebeler, emziren anneler ve menopoz dönemindeki kadınların ise yaklaşık 3-4 orta boy su bardağı süt ve süt ürünü tüketmesi önerilmektedir.
Güncelleme Tarihi : 28 Temmuz 2022
Yayınlanma Tarihi: 20 Mayıs 2019
