Granülom Nedir? Granülom Nedenleri ve Tedavisi

Granülom Nedir?

Granülom, çoğunlukla akciğerlerde meydana gelen vücuttaki bakteri, enfeksiyon ve yabancı cisimlere karşı savaş açan yuvarlak beyaz kan hücreleridir. Karaciğer, böbrekler ve ciltte de görülen granülom, bir tür iltihap tepkisi olarak da bilinir. Bu hücreler vücuttaki iltihaplanma sürecini kontrol altına almayı amaçlar. Fakat bazı durumlarda kronikleşerek hastalıklara neden olabilir. Vücutta yer aldığı bölgeye göre semptomları da farklılık gösterir. Genellikle ateş, öksürük ve nefes darlığı şeklinde kendini gösterebilir.

Kazeifikasyonlu ve kazeifikasyonsuz granülom nedir?

Kazeifikasyon granülom, içerisinde ölü hücreler bulunan peynir kıvamına benzer bir yapıya sahiptir.  Tüberküloz ve diğer bazı bulaşıcı hastalıklar kazeifikasyon granülomlarına neden olabilir. Kazeifikasyonsuz granülomlar ise bağışıklık sisteminin aşırı reaksiyonuna veya yabancı bir maddeye karşı verdiği tepkiye bağlı olarak meydana gelir. Sarkoidoz, Crohn hastalığı ve yabancı cisim reaksiyonları gibi durumlarda kazeifikasyonsuz granülomlar görülür.

Granülom Belirtileri Nelerdir?

Granülom, bağışıklık sisteminin bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkar ve bulunduğu bölgeye göre farklı semptomlara neden olabilir. Küçük ve belirgin olmayan bir yapısı bulunan granülom bazı durumlarda hiç belirtisiz bir şekilde gelişebilir. Granülomun oluştuğu organ ya da dokulara bağlı olarak meydana gelen belirtiler şöyle sıralanabilir:

Akciğerlerde görülen granülom belirtileri:

• Öksürük
• Nefes darlığı
• Göğüste ağrısı
• Hırıltılı nefes alma
• Yorgunluk ve halsizlik
• Tüberküloz gibi hastalık olduğunda ise gece terlemesi, ateş ve kilo kaybı

Lenf düğümlerinde görülen granülom belirtileri:

• Lenf düğümlerinde ağrı ve şişlik
• Boyun, koltuk altı veya kasık bölgesinde oluşan ve belirgin şişlikler
• Ateş ve halsizlik hali

Ciltte görülen granülom belirtileri:

• Deri yüzeyinde hissedilen sert, küçük yumru
• Kızarıklık ve kaşıntı
• Bazı durumlarda ağrı
• Deri lezyonları

Gözlerde görülen granülom belirtileri:

• Gözde kızarıklık ve ağrı
• Görme problemleri
• Işığa karşı duyarlılık
• Gözde kuruluk

Beyinde görülen granülom belirtileri:

• Kaslarda zayıflık
• Duyusal anlamada değişiklikler
• Baş ağrısı
• Epilepsi benzeri nöbetler

Granülomlar küçük bir boyutta ya da oluştuğu alanda problemlere neden olmuyorsa kişi belirtisiz granülom taşıyabilir. Vücutta birden fazla alanı etkilediği durumda ise ateş, kilo kaybı, yorgunluk ve ağrı gibi belirtilere neden olabilir.

Granülom Neden Olur?

Granülom, bağışıklık sisteminde yer alan beyaz hücreler, vücutta tehlikeli bir durum görerek yok edemediği durumda meydana gelir. Bu tehlikeli durum genellikle enfeksiyon, bakteriler ve mantarlar olarak bilinir. Granülom oluşumunun çeşitli nedenleri bulunur. Bunlar şöyle sıralanabilir:

Enfeksiyonlar

Granülomların en yaygın görülen nedenleri arasında enfeksiyonlar yer alır. Mantar, parazitler ve enfeksiyonlar vücudun granülom oluşturmasına neden olarak tepki vermesine sebep olur. Bu vücutta bağışıklık sisteminin kontrol altına alınmaya çalışıldığının göstergesidir. Oluşabilecek enfeksiyonlar şöyle sıralanabilir:

• Tüberküloz (mikobakteri Tuberculosis)
• Cüzzam (Mycobacterium leprae)
• Brusella bakterisi
• Mantar enfeksiyonları
• Parazit enfeksiyonları

Otoimmün Hastalıklar

Bağışıklık sistemi vücutta kendi dokularına anormal bir şekilde cevap verdiği durumda gelişen otoimmün hastalıklar granülom oluşturabilir. Sarkoidoz ve Crohn hastalığı, iltihaplara neden olarak bağırsaklarda granülomlara neden olabilir.

Yabancı cisimler

Vücuda dışardan giren yabancı maddeler, bağışıklık sistemi tarafından tehdit olarak algılanır. Bu yabancı maddeler karşısında vücut granülom oluşturabilir.

İlaç Reaksiyonları

Nadir olarak görülse de ilaç reaksiyonları kişide granülom oluşturabilir. Bu da genellikle bağışıklık sisteminin tepkisi sonucunda meydana gelir. İlaçlara bağlı olarak gelişen granülom durumu karaciğer gibi organlarda sık olarak görülür.

Granülom Nasıl Teşhis Edilir?

Vücutta nerede oluştuğuna bağlı olarak fiziki muayene ve görüntüleme testleri o bölgeye göre yapılır. Bunun yanında granülom olup olmadığının en belirgin şekilde öğrenmek için doktor kişiye biyopsi yapabilir. Granülomların çoğu zararsız olarak kabul edilse de düzenli olarak takibinin yapılması önemlidir. Granülom teşhisinde kullanılan yöntemler şöyle sıralanabilir:

• Akciğer granülomları tespitinde kullanmak için röntgen
• Granülomların boyutu ve yerleşimi ile ilgili bilgi edinmek için Bilgisayarlı tomografi (BT)
• Beyin, karaciğer veya diğer organlarda granülomların tespiti için manyetik rezonans görüntüleme (MR)
• Karaciğer ve dalak gibi organların görüntülenmesi için ultrason
• Granülomun kesin tanısı için kişiden doku örneği alınarak yapılan biyopsi
• Bağışıklık sistemini değerlendirmek için tam kan sayımı
• Akciğer granülomlarını tespit etmek için bronkoskopi

Granülom Tedavisi Nasıl Olur?

Granülom tedavisi, oluşan bölgeye ve altta yatan neden göre farklılık gösterebilir. Altta yatan neden belirlendikten sonra granüloma karşı tedavi planı oluşturulabilir. Bazı durumlarda tedavi gerektirmeyen granülom bazı durumlarda ise müdahale edilmesi gerekebilir. Granülomlara karşı oluşturulan tedavi yöntemleri şöyle sıralanabilir:

• Tüberküloz kaynaklı granülomlara karşı uzun süreli antibiyotik tedavisi gerekebilir. Tedavi süreci ortalama olarak 6 ila 9 ay arasında sürer.
• Mantar enfeksiyonuna bağlı olarak meydana gelen granülom durumunda antifungal ilaçlarla tedavi sürecine girilir.
• Granülom, bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi nedeniyle gelişirse otoimmün hastalıklara bağlı olarak meydana geldiğinde bağışıklık baskılayıcı tedaviler uygulanır.
• Sarkoidoz durumunda ise ciddi bir vaka olarak görülürse bağışıklık baskılayıcı ya da kortikosteroid ilaçlarından yararlanılır. Crohn hastalığında da benzer şekilde uygulanır.
• Granülomlar, vücuda giren yabancı maddeler nedeniyle meydana gelmişse genellikle yabancı cismin vücuttan çıkarılmasını gerektirir.
• Vücutta meydana gelen granülom ciddi komplikasyon riski yaratıyorsa cerrahi müdahale ile alınabilir.

Granülom Hakkında Sık Sorulan Sorular

Granülom kanser mi?

Granülom kanser değildir, vücudun enfeksiyonlara, iltihaplara veya yabancı maddelere karşı verdiği bir tepkidir. Fakat granülom bazı durumlarda kanser hücresi gibi davranabilir bu nedenle kesin teşhis için biyopsiden yararlanılabilir.

Granülom tehlikeli mi?

Granülom, genellikle tehlikeli olarak kabul edilmez ve zararsız bir hücre oluşumudur. Altta yatan neden bağlı olarak oluşabilecek sorunlar değişebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.