Görme bozuklukları pek çok nedene bağlı olarak gelişebiliyor. Vücudun en önemli organlarından biri olarak kabul edilen gözlerde oluşan rahatsızlıklar sonucu kimi zaman optik lensler kimi zaman da gözlükler tercih ediliyor. Toplumda gözlük kullanımı çok yaygın olmasına karşın, bu konuda pek çok bilinmeyen nokta ya da doğru sanılan yanlışlar bulunuyor. Memorial Şişli Hastanesi Göz Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Abdullah Özkaya, gözlük kullanımı ile ilgili bilinmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Özellikle teknolojinin gelişimiyle birlikte hayatımıza giren dijital ekranlar görme bozukluklarının sıklığında önemli bir artışa yol açmaktadır. Optik lensler görme sorunu yaşayanlar için önemli kolaylık sağlasa da öte yandan gözlük kullananların sayısının oldukça fazla olduğu bilinmektedir. Ancak gözlük konusunda, uzun yıllardır gözlük kullananların bile bazen yanlış bildiği ya da bilmediği birçok gerçek bulunmaktadır.
YANLIŞ! “Gençlerde gözlük takmak göz bozukluğunun ilerlemesini durdurur ya da göz bozukluğunu artırır”
Bu iki yanlış bilgiyle de oldukça sık karşılaşılmaktadır. İkisinin de doğruluğu yoktur. Gözlük harici bir cihaz, bir çeşit dışarıdan takılan bir protezdir. Gözlük takmak göz numarasını iyi veya kötü olarak etkilemez. Gözlük sadece takıldığı sürece daha iyi görmeyi sağlar.
YANLIŞ! “40 yaş sonrası yakın gözlük takmak gözleri daha çok bozar”
40-45 yaş sonrası dönemi ilgilendiren yakın görme sorununa presbiyopi adı verilmektedir. Gençliğinde hiç göz bozukluğu yaşamamış, gözlük kullanmamış kişilerde bile 40-45 yaş civarı gözlerin uyum yapma, netleştirme mekanizması bozulmaya başlar ve yakın görme bozulur. Bu noktada yakın gözlükler devreye girer. Bu hastalıkta göz numarası zamanla kendi kendine sürekli ilerler. Gözlük takmanın buna herhangi bir etkisi yoktur. Yakın gözlüğü takmak sadece iyi görmeyi sağlar. Göz alışmasın diye yakın gözlüğü takmamak, kitap okumayı bırakmak gibi tutumlar doğru değildir. Yakın görme bozulduğu an yakın gözlükleri kullanılmaya başlanmalıdır.
YANLIŞ! “Havaalanlarından, kitapçılardan, marketlerden alınan hazır yakın gözlükleri kullanmak sağlıklıdır”
Herkesin gözü kendine özgüdür. Gözlükteki en önemli ölçülerden bir tanesi de gözlerin birbirine olan uzaklığıdır. Bu ölçü kişiden kişiye göre değişir. Hazır satılan gözlüklerin göz numarası kişiye uysa da gözler arası mesafe standart üretildiği için uymaz. Eğer o mesafe uygun değilse; hastada bir süre sonra bulanık görme, baş dönmesi, baş ağrısı, uzun vadede göz yorgunluğu gibi sıkıntılar meydana gelebilir. Bu nedenle hazır gözlükler tercih edilmemeli, yakın görme sorunu yaşayan hastalar bir uzman kontrolünün ardından gözlük kullanmaya başlamalıdır.
YANLIŞ! “Başkasının gözlüğünü takmak gözleri bozar”
Farklı numaralı, örneğin bir başkasının gözlüğünü takmak göz bozukluğunu ilerletmez. Sadece o anda kötü görmeye neden olur.
YANLIŞ! “Dinlendirici gözlük yoktur”
Bu sorunun yanıtı 5-10 yıl öncesine kadar ‘hayır’ idi. Ancak artık dinlendirici gözlük amacıyla kullanılan düşük numaralı gözlükler mevcuttur. Hiç kimsenin gözü optik olarak normalde 0 numara değildir. Herkesin gözünde +025, +050 ya da -025, -050 kadar bozukluk vardır. Bu kadar küçük bozuklukları normalde gözlüğe çevirmek gerekmez. Ancak son 10 yıldır dijital ekran kullanım süreleri artmasıyla günde 4 saatten fazla ekran kullanan insanlarda göz yorgunluğu, göz kuruluğu gibi sorunlar yaygın olarak görülmektedir. Buna “bilgisayara bağlı görsel sendrom” adı verilmektedir. Çok yoğun bilgisayar kullananlarda +025 ya da -025 gibi düşük miyoplar, hipermetroplar ve astigmatlar göz yorgunluğu yapabilmektedir. Bu durumda hastaların detaylı muayenesinin ardından uygun düşük numaralı gözlüklerin dinlendirici olarak dijital ekran kullanırken takılması için tavsiye edilmektedir.
Güncelleme Tarihi : 13 Ekim 2023
Yayınlanma Tarihi: 23 Eylül 2021
