Göz Kusurları ve Excimer Laserle Tedavisi

Memorial Hastanesi Göz Merkezi Doktorları Excimer Laser, Lasik ve Lasek hakkında merak edilenleri anlattı.

Gözün saydam dokuları olan kornea ve lensin kırıcılık özelliği sayesinde göz bir optik sistem olarak çalışır ve bu sistem görüntüyü retina üzerinde odaklıyorsa bu kişiler yakını ve uzağı gözlüksüz net olarak görebilirler. Uzağa bakarken dinlenir durumda olan göz merceği, yakına bakarken ek kırıcılık kazanır, buna uyum refleksi denir, 40'lı yaşlardan itibaren azalmaya başlar ve presbiyopi dediğimiz yakın gözlük ihtiyacı ortaya çıkar.

Miyopide fazla kırıcılık nedeniyle odaklanma retinanın önünde olur, eksi (-) numaralı gözlük veya lenslerle kişi uzağı net görebilir. Kornea eğriliğinde artma veya gözün ön-arka çapında uzama sonucu miyopi numarası yükselir.

Hipermetropide kırıcılık azdır ve görüntü retina arkasında odaklanır, artı (+) numaralı gözlük veya lenslerle kişi net görebilir. Çocukluk çağında daha yüksektir, yaş arttıkça numara azalır. Erişkin yaşta uyum gücü sayesinde kişi uzağı net görebilir; ama okuma yorucudur. Yakın gözlük yaşına gelindiğinde ise hem uzak hem de yakın gözlük ihtiyacı ortaya çıkar.

Astigmatizma, gözün iki farklı düzlemdeki kırıcılığının birbirinden farklı olmasıdır. Gözün kırıcılık durumuna göre astigmatizma miyop, hipermetrop veya karışık tipte olabilir.

Gözün numarası gözün kırıcılık değerlerinin sonucudur. Bu değeri gözün önünün eğimi ve uzunluğu belirler. Gözün numarası herhangi bir alışkanlıkla değişmez. Yani gözlük kullanmak/kullanmamak, yüksek /düşük numaralı gözlük kullanmak, çok / az okumak gözlerin numaralarını değiştirmez.

Excimer Laser ile gözlüksüz bir yaşam

Excimer laserin kornea yüzeyine uygulanması ile miyopi, hipermetropi ve astigmatizma gibi kırma kusurları kalıcı olarak düzeltilmekte ve kişi gözlük gereksiniminden kurtulmaktadır.

Hastalar tarafından yanlış anlaşılan bir konu, laser ameliyatı sonrası daha üstün bir görmeye ulaşılacağı düşüncesidir. Laser ameliyatının hastaya sağladığı yarar; gözünün gözlükle görebildigi görme düzeyini, gözlüksüz görebilir hale gelmesidir. Yani "gözlüksüz bir yaşamdır". Excimer Laser; LASİK, PRK, LASEK gibi çeşitli yöntemler kullanılarak yapılmakta ama genellikle LASIK yöntemi uygulanmaktadır. Damla anestezisi ile yapılan bu yöntemde korneadan mikrokeratom cihazı ile koruyucu bir kapak kaldırılmakta, laser uygulandıktan sonra bu kapak tekrar yerine yatırılmaktadır. Laser uygulaması 1-2 dakikadan uzun sürmemektedir. Bazı ince kornealarda ve düşük numaralarda da LASEK denilen yöntem uygulanmakta, bu yöntemde de kornea yüzeyinden kapak değil de ince bir doku kaldırılmakta, laser uygulandıktan sonra bu doku tekrar yerine yerleştirilip üzerine geçici kontakt lens konulmaktadır. Ameliyat sonrası görülebilen batma, sulanma gibi geçici şikayetlerin ardından hasta ertesi gün normal yaşantısına dönebilmektedir.

Excimer laserde kullanılan laser ışınının dalga boyu kısa, etki süresi azdır, uzun dönemde göze zarar veren yan etkileri saptanmamıştır. En sık rastlanan sorun; numaranın istenildiği kadar azaltılamamasıdır. Bazı hastalarda ise; koruyucu kapakla ilgili sorunlar yaşanabilir, bunlar da erken dönemde görülmektedir. Bu durumlarda bazı hastalarda tekrar işlem yapılması gerekebilir. Laser uygulamasından sonra 2-3 hafta süresince göz damlaları kullanılır ve koruyucu kapakta sorun olmaması için gözlerin ovuşturulmaması gerekir.

Yanlış anlaşılan diğer bir konu ise, "ameliyatla sıfırlama" dır. Sıfırlama yanlış bir kullanımdır. Ameliyat sonrası 1 numaranın altı tedavi edilmiş kabul edilir. Laser cerrahisinin amacı hastanın önceden gözlükle gördüğünü gözlüksüz görebilmesini sağlamaktır. LASİK'te ideal uygulama sınırları; miyopide -1 ile -10 numara arası; hipermetropi ve astigmatizmada 1 numaradan 5 numaraya kadardır. Bazı gözlerde 10 numara miyopi düzeltilebilirken, bazı gözlerde 3 numara miyopiye ameliyat önerilmemektedir. Korneanın çok ince olması durumunda, çeşitli kornea yüzey hastalıklarında ve keratokonus dediğimiz korneanın incelme ve uzama hastalığında laser uygulanması kontraendikedir.

Excimer laser ile gözün kırma kusurları tedavisinde hasta yaşının alt sınırı 18 olarak kabul edilebilir. Ama bu yaş grubunda önemli olan göz numarasının ilerlemesinin durmuş olmasıdır. Son bir yılda 0,50 numaranın üzerinde ilerleme varsa laser uygulanması için beklenmelidir. İlerlemesi durmayan gözlerde laser uygulaması sonrasında da bu ilerleme devam edebilmektedir. Yaşta üst sınır ise 45-50 olarak düşünülebilir; ama bu yaş grubunda LASIK ameliyatı kararında iki nokta önemlidir; birincisi lenste katarakt gelişiminin başlayabilmesidir. Katarakt gelişimi başlamışsa birkaç yıl sonra katarakt ameliyatıyla zaten uzak gözlüklerinden kurtulmak mümkün olacaktır. İkincisi ise , eğer hastada yakın gözlük ihtiyacı başlamışsa laserle uzak gözlüğünden kurtulsa bile düşük numara da olsa yakın gözlük ihtiyacının devam edebileceğidir. Ayrıca bu yaş grubunda görülebilecek göz tansiyonu, şeker hastalığı ve korneayı etkileyebilen çeşitli hastalıkların varlığında excimer laser işlemi uygulanmamalıdır.

Ameliyat öncesi gerekli muayeneler dikkatli ve detaylı bir şekilde yapıldığında, ameliyat sonrası hasta memnuniyeti artmakta, yaşanabilecek sorunlar minimum düzeye indirilmektedir. Ameliyat öncesi detaylı muayenede; en iyi düzeltilmş görme keskinliğini sağlayan gözlük numarası değerleri, gerekirse damlalı muayene sonucu alınması, ameliyat sonrası numaranın istenilen minimum düzeylere indirilmesinde önemlidir. Topografi dediğimiz kornea yüzey haritası, pakimetri dediğimiz kornea kalınlığı ölçümlerinin yapılması korneanın ameliyata uygun olup olmadığını değerlendirmede önemlidir. Göz dibi muayenesinin yapılması ve retinanin taranması, bulunan yırtıkların başka bir tür laserle kapatılması, LASİK sonrası gelişebilecek retina ayrılması gibi ciddi bir komplikasyonu önlemek için önemli ve gereklidir.

Kartal görüş olarak duyurulan "wavefront" yöntemi ise bir ölçüm tekniğidir, daha üstün görme sağlayacak ve her göze uygulanması gereken bir yöntem değildir. Sadece korneanın değil, gözün tüm optik sisteminin kırıcılığını ölçer. Wavefront ölçümüne uygun tedavi yapabilen Excimer laser sistemleri gözlerinin kırıcılık durumlarında özel varyasyonu olanlarda kişiye özel laser ablasyon yapmayı sağlar ve bu açıdan diğer yöntemlere göre avantaj taşır. Sıradan göz bozukluğu olanlarda ek bir üstünlük veya süper görüşe kavuşturma imkanı yoktur. Memorial Hastanesi Göz merkezinde kullanilan Schwind Esiris marka excimer laser cihazı, wavefront ve topografiye bağlı laser ablasyon yapabilen son teknolojiyle tasarlanmış tek cihazdır. Aynı zamanda son derece güvenlidir, "eye tracker" dediğimiz laser uygulama sırasında göz hareketlerini takip etme, eğime uygun laser ablasyon yapabilme ve gerektiğinde laseri durdurma sistemi son derece geliştirilmiştir.

Her hastalıkta olduğu gibi bu işlemde de hasta-hekim ilişkisi ve hasta uyumu son derecede önemlidir. Hasta işlem öncesinde doğru bilgilendirilmelidir. Göz hekimine düşen görev ; gözlüksüz bir hayat isteyen hastaya muayeneler sonucunda gözünün laserle ameliyata uygun olup olmadığını değerlendirmek, sonrasında karşılaşılabilecek problemleri de anlatarak işlemi en iyi şekilde uygulamaktır.

Ayrıntılı Bilgi İçin Memorial Göz Merkezi 444 7 888

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.